به گزارش شبنم‌ها چیزی تا آغاز سال تحصیلی جدید باقی نمانده است و این روزها دانش‌آموزان آماده رفتن به مدرسه می‌شوند. با افزایش استفاده از رسانه‌ها توسط نوجوانان و حتی کودکان، یکی از نگرانی‌های والدین افت تحصیلی فرزندانشان به دلیل استفاده بیش از حد از بازی‌های رایانه‌ای و فضای مجازی است.

با این که فضای مجازی و اینترنت در بسیاری از مواقع می‌تواند اثرات مثبتی در تحصیل دانش‌آموزان بگذارد اما نباید اثرات منفی آن، که بسیار هم بیشتر از فواید آن است را نادیده گرفت.

بدون شک استفاده از رسانه‌ها نیازمند آموزش استفاده صحیح است که اهمیت آن در چندسال گذشته پررنگ‌تر شده است.

با توجه به این مسئله به سراغ یک کارشناس رسانه رفته و در خصوص اثرات منفی رسانه‌ها بر دانش‌آموزان و نوجوانان گفتگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

لزوم تجهیز خانواده‌ها و کادر آموزشی به سواد رسانه‌ای

امیر حسین حسینی در گفتگو با خبرنگار عصر همدان با بیان اینکه امروز کمتر دانش آموزی را در خانواده ها و جاهای مختلف می‌بینیم که از گوشی‌های هوشمند استفاده نکند گفت: مهم‌تر از این مسئله آن است که دانش‌آموزان چندین ساعت از زمان خود را صرف بدون خروجی ملموس در شبکه های اجتماعی و بطور کلی در فضای اینترنت می‌کنند.

این کارشناس رسانه با تاکید براینکه آموزش و تربیت دانش آموزان دیگر صرفا در خانواده، مدارس و نهادهای رسمی انجام نمی‌شود تصریح کرد: بخش عظیمی از یادگیری و آموزش و مهم‌تر از همه تربیت در فضای رسانه‌های اجتماعی انجام می‌شود.

وی با اشاره به اینکه دیالوگ های دانش‌آموزان در مدارس و خانه بر این حرف صحه می گذارد که جدایی دانش آموزان و تاثیرپذیری آنها از فضای مجازی تقریبا مسجل شده است خاطرنشان کرد: با توجه به جنبه پرجاذبه سرگرمی در شبکه‌های اجتماعی و استفاده بیش از حد دانش آموزان از بازی‌های رایانه‌ای و نداشتن تفکر انتقادی در اکثر دانش آموزان آسیب‌های متعدد روحی و جسمی به آنها وارد می‌شود.

حسینی با بیان اینکه استفاده بی‌هدف از شبکه‌های اجتماعی علاوه بر افت تحصیلی و صرف وقت کمتر برای درس و مدرسه، دانش آموز را با پیام‌های مختلفی روبرو می‌کند که قدرت تشخیص پیام درست و نادرست را ندارد گفت: بنابراین دانش‌آموز از نظر تفکر و اندیشه، بیشتر پیرو مسائلی که در فضای مجازی است می‌شود و با اعتماد به نفس پایین‌تری رشد می‌کند.

این کارشناس رسانه با اشاره به اینکه استفاده دانش آموزان از بازی‌های رایانه‌ای یکی دیگر از آسیب‌های فضای مجازی است افزود: این روزها استفاده از این بازی‌ها بیشتر از گذشته رشد داشته و این موضوع موجب نگرانی خانواده ها شده است.

وی ادامه داد: به تعبیر مک لوهان متفکر حوزه رسانه، رسانه پیام است بنابراین در این حوزه افرادی که از رسانه‌های اجتماعی و بازی‌های رایانه‌ای استفاده می‌کنند دریافت‌های ذهنی و سبک زندگی متفاوتی را تجربه می‌کنند.

حسینی با بیان اینکه نتیجه استفاده بیش از حد از رسانه‌ها منجر به آن می‌شود که فرد در حوزه آموزش و تربیت برخی مهارت‌های یادگیری را از دست دهد عنوان کرد: با توجه به فضای مسموم شبکه‌های اجتماعی خارجی و نبود نظارت و توانایی ساخت هویت جعلی در آن، خانواده‌ها نیز از حضور بیش از حد دانش آموزان خود و نحوه فعالیت در آن نگرانی دارند.

این کارشناس رسانه در پایان خاطرنشان کرد: بدون شک برای مدیریت تحصیل دانش آموزان و استفاده صحیح و به اندازه از فضای مجازی، خانواده‌ها و مدارس باید از علم روز برخوردار و به سواد رسانه‌ای و داشتن تفکر انتقادی مجهز شوند.

در ادامه به سراغ یک روانشناس رفتیم تا در خصوص افت تحصیلی دانش آموزان به دلیل استفاده از فضای مجازی گفتگو کنیم.

رسانه‌ها منجر به کاهش تمرکز و یادگیری می‌شوند

دکتر علیرضا روحی در گفتگو با خبرنگار عصر همدان به علت‌های افت تحصیلی دانش آموزان اشاره کرد و گفت: علت‌های مختلفی از جمله کلاس های متعدد خصوصی و روابط با همکلاسی‌ها و همسالان در افت تحصیلی دانش‌آموزان تاثیر دارند اما یکی از این دلیل‌ها بازی های رایانه‌ای و استفاده از فضای مجازی است.

وی با بیان اینکه بازی‌های رایانه‌ای با وجود ابعاد مثبتی که دارند، آثار منفی نیز دارند که نباید مغفول بماند افزود: مدل یادگیری در بازی‌های رایانه‌ای به نحوی است که می تواند تمام تمرکز فرد را به خود معطوف کند.

این روانشناس تاکید کرد: گاهی اوقات بازی‌های رایانه‌ای به‌عنوان مسکّن برای نقاط ضعف مرتفع نشده، فرصت‌های زمانی از دست رفته، کاهش توجه به مشکلات درسی و حتی برای فرار از معیارهای سخت گیرانه و کلاس‌های متعددی که والدین، برنامه ریزی کرده اند؛ انتخاب می شود.

روحی با اشاره به اینکه در شرایط گفته شده، نوجوانان به بازی، پناه می‌برند تا بتوانند تا حدودی از فشار روانی دنیای واقعی فاصله بگیرند خاطرنشان کرد: با ورود به سال تحصیلی جدید، بازی رایانه‌ای، به عنوان راه حل جایگزین برای کاهش فشار روانی، منجر به کاهش تمرکز و توجه، کاهش یادگیری و نهایتا کاهش بازدهی در فعالیت‌های آموزشی شود.

وی ادامه داد: وقتی خانواد‌ها با افت تحصیلی دانش‌آموزان به دلیل استفاده از کنسول بازی و با موبایل می‌شوند تصمیم می‌گیرند اجازه استفاده از این ابزارها را به فرزند خود ندهند که این تصمیم مشکلاتی بزرگ‌تر ایجاد می‌کند.

این روانشناس با بیان اینکه ممنوعیت استفاده از رسانه‌ها برای دانش‌آموز می‌تواند باعث واکنش‌های پرخاشگرانه شود افزود: فرد در برابر والدین خود می‌ایستد و حاضر جوابی، تغییر ظاهر و حتی پیدا کردن الگوهای آسیب دیده در فیلم ها، سریال‌ها و بازی‌های رایانه ای، که به نحوی پرخاشگرانه به موقعیت مشابه واکنش نشان داده‌اند، به راحتی می تواند فرد را در مسیری اشتباه قرار دهد.

روحی با اشاره به اینکه این اتفاقات باعث افت تحصیلی شدید می‌شود تصریح کرد: خانواده‌ها باید به‌جای حذف رسانه‌ها از زندگی فرزندان خود در وهله اول زمان بیشتری برای ارتباط و تفریح با آن‌ها قرار دهند.

وی با تاکید بر اینکه مکالمه های ساده و صمیمی در خانواده می تواند برداشت های ذهنی نوجوان را، پیش از قرار گرفتن در موقعیت های آسیب زا، با واقعیت مواجه کند خاطرنشان کرد: باید نوجوان را از راه منطقی و عقلانی با موضوع روبه رو کرد تا به این نتیجه برسد که باید از رسانه‌ها فاصله بگیرد تا به تحصیل او لطمه‌ای وارد نشود.

این روانشناس در پایان عنوان کرد: اگر امکان حل مشکل در خانواده نبود، با مراجعه به روانشناس یا مشاور مدرسه و دریافت راه کارهای لازم، می توان از بروز مشکلات بعدی و تبعات منفی آنها جلوگیری کرد.

برگزاری کلاس‌های سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی را جدی بگیریم اگر بخواهیم منطقی سخن بگوییم بدون شک فضای امروز جامعه به گونه‌ای نیست که بتوان نوجوانان و دانش‌آموزان را به راحتی از رسانه‌ها و فضای مجازی دور کرد اما می‌توان با راهکارهایی همچون ایجاد جایگزین، رفاقت بیشتر با فرزندان و ایجاد انگیزه بیشتر برای علم‌آموزی آن هارا به سمتی سوق داد تا کمتر از رسانه‌ها استفاده کنند.

آموزش سواد رسانه‌ای به دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلم‌ها می‌تواند کمک بزرگی در پرورش نسل جدید و آینده ساز کشور کند که امید است با توجه بیشتر مسئولین به این موضوع شاهد افزایش کلاس‌های سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی در جامعه باشیم.

انتهای پیام/