گزارش: منیره غلامی توکلی

به گزارش شبنم ها، لا به لای جمعیت خودش را قایم می‌کند. مادر را عصبانی کرده است. دخترک بیش از چهار سال ندارد، چهره‌ای زیبا و نگاهی معصومی دارد.

با صدای فریاد نصفه و نیمه مادرش که به قول امروزی‌ها فشن خود را درست کرده است نگاه دقیق‌تری به دختربچه می‌اندازم.

خانم‌های دیگری که منتظر آمدن قطار مترو هستند تعدادی با ذوق و نگاهی مشتاق به دختر کوچولو می نگرند و تعدادی دیگر از خانم ها نگاهی حاکی از سرزنش دارند.

حبه – اسم دخترک – لباسی بر تن دارد که بیشتر به مایو شبیه است. پارچه ای کوتاه که با دو بند به سرشانه هایش وصل می شود!! و شلوارکی که سفیدرانش را به زحمت می پوشاند! تازه متوجه می شوم دخترک از چه خجالت می کشد.

ازدحام جمعیت هر چه بیشتر می شود، مادرجوان با پرخاش و صدای بلندتری کودک خود را صدا می‌زند.. حبه، حبه، حب ب  ب... اسم دختربچه با زیبایی چهره و سیمای شرقی‌اش تناسبی ندارد.

سِت کردن نام و تیپ اجتماعی با شغل و تحصیل!

امروزه تیپ و ظاهر برای برخی نمایان‌گر میزان تشخص و جایگاه اجتماعی افراد است از این رو متناسب با نوع شغل و میزان و رشته تحصیلی تیپ‌های خاصی نیز به وجود آمده اند.

تیپ دانشجوی، تیپ کارمندی، تیپ کارگری، تیپ مطبوعاتی، تیپ بازاری و تیپ‌های فشن و غیرمعمول که مخصوص جوانان یا به قولی جوان‌دلان است.

به نظر می‌رسد افراد با سلیقه‌های مختلف برای توجیه کردن نوع پوشش خود و یا هم‌فکران خود دست به چنین ابداعاتی در دایره لغات زده و آن را به عنوان یک مفهوم اجتماعی به خورد دیگران می‌دهند و حتی گام را فراتر گذاشته و برای خود زیرمجموعه تیپی هم درست می کنند.

مثلا تیپ دانشجویی به تیپ‌های خردتر، تیپ دانشجویی هنر، تیپ دانشجویی پزشکی و پرستاری،  تیپ دانشجویی مهندسی و ... تقسیم‌بندی شده است که هنری ها از همه متنوع‌تر هستند.

اسم‌های عجیب راهی برای ورود و جلب توجه در گروه دوستان

در  این میان تعدادی از افراد سعی دارند تیپ خود را با نامشان هماهنگ کنند و  این نگرش بیشتر در بین دختران حکم‌فرماست.

مریم مهربان، دانشجوی رشته معماری یکی از دانشگاه‌های علمی – کاربردی تهران می گوید: دوستان من اکثرا دو اسم دارند یکی اسم شناسنامه‌ای و دیگری اسمی که دوستانه صدایشان می کنیم. اکثر بچه‌هایی که دو اسمه هستند، اسم شناسنامه‌ای مذهبی دارند که به نظرشان قدیمی می آید مثل زینب، صدیقه، زهره، شریفه ....

وی با بیان اینکه اکثر این افراد اسم بازیگران و یا اسامی خارجی بر روی خود گذاشته‌اند می‌گوید: مثلا زهره دوست دارد او را رُزیتا صدا کنیم و یکی دیگر از دوستانمان نُنا را برای خود برگزیده است.

مهربان در جواب این سؤال که چرا اکثر دختران جوان چنین اقدامی می‌‌کنند،می‌گوید: به نظر من این افراد اعتماد به نفس کافی ندارد و فکر می کنند برای پذیرفتن شدن در گروه دوستی باید نام‌های عجیب و غریب داشته باشند.

نام زیبا یکی از حقوقی فرزند بر والدین است که اگر نسبت به آن کوتاهی شود، حقی است که والدین از کودکان خود مادام‌العمر ضایع کرده‌اند.

بنابر گفته روانشناسان، معنی نام بر روی شخصیت افراد تأثیرگذاری زیادی دارد و شاید توجه به این مورد است که والدین ایرانی از سالیان دور سعی داشتند و دارند که اسامی بزرگان دین، علم، فرهنگ، هنر ایرانی و قهرمانان ملی را بر روی فرزندان خود بگذارند.

تبدیل شدن نام به یک پُز و پرستیژ اجتماعی

گالیا توانگر، روزنامه نگار و تحلیل‌گر مسائل اجتماعی، معتقد است که فلسفه انتخاب نام در خانواده‌های جوان امروزه تغییر بسیاری کرده است و به عنوان یک پُز اجتماعی به آن نگاه می شود به طوری که هر چه اسم منتخب عجیب و دور از ذهن باشد، برای مادر و پدر پرستیژ بیشتری می‌آورد.

وی می گوید: تغییر نام و انتخاب نام‌های دوستانه که بیشتر فقط در محیط مدرسه و دانشگاه فرد را با آن می شناسند! در سنین نوجوانی رخ صورت می‌‌گیرد. درست سنی که کودک به دنبال جلب توجه و متفاوت بودن و یا الگوگیری از هنرمندان و بازیگران است.

توانگر با بیان اینکه در تمام مسائل همیشه پیش‌گیری بهتر از درمان است، در مسائل اجتماعی نیز پیش‌گیری بهتر از درمان جواب می‌دهد پس اگر خانواده‌ها در انتخاب اسم از روز اول با دقت و حسن سلیقه رفتار کنند کمتر شاهد چنین اتفاقاتی هستیم.

این تحلیل‌گر مسائل اجتماعی نکته دیگری که خانواده‌ها نباید از آن غفلت کنند را آشنا کردن فرزندان با معنی و تاریخچه اسم خودشان می‌داند و می‌افزاید: اگر نوجوانی بداند که اسمش چه معنی دارد و دارای چه سبقه تاریخی و معنوی است قطعا با افتخار بیشتر و اعتماد به نفس بالایی با آن برخورد خواهد کرد.

در قدیم‌الایام نام‌‌ها و القاب به نوعی باعث تکریم یا تضعیف افراد یا حتی خانواده‌ها می‌شد این نشان دهنده درجه اهمیت نام در بین ایرانیان است. از طرفی روایات بسیاری هم از بزرگان دین در لزوم نام‌گذاری‌های زیبا بر فرزندان و نامیدن هم به القاب زیبا و نهی از برجسب نهادن بر یکدیگر وجود دارد که باز هم نشان می‌دهد که تأثیرگذاری نام زیبا و پرمسمی بر وجه اجتماعی انسان بسیار مؤثر است.

انتخاب نام زیبا نشان دهنده تفکر و علایق فکری و روحی والدین

علی حسینی برامی، کارشناس ارشد علوم اسلامی در خصوص اهمیت نام‌گذاری نیکو بر فرزندان از نگاه اسلامی می گوید: اسلام معتقد است نام‌ها در تکوین شخصیت انسان تأثیری شگرف و انکارناپذیر دارند. نام نیکو می‌تواند انگیزه نیکوکاری و گرایش به‌سوی الگوهای مطلوب را در فرد ایجاد کند و نام‌گذاری‌های تحقیرآمیز و نکوهیده ممکن است به گرایش‌های منفى، انزوا، انتقام و پرخاشگری منجر شود.

وی با استناد به روایتی از پیامبر اکرم(ص) فرمود: «اِنَّ اَوَّلَ ما یَنْحَلُ اَحَدُکَم وَلَدهُ الاسِمُ الحَسَن؛ اولین بخشش و عنایت شما به فرزندانتان، انتخاب نام نیکوست» ادامه می‌دهد: نام نیکو و زیبا ضمن آنکه بر احترام و تکریم کودک می‌افزاید، نشان‌دهنده نوع تفکر و علایق فکری و روحی خانواده‌هاست. بنابراین، در اسلام به نام‌گذاری به اسم‌هایی که حامل پیام و فرهنگ اصیل اسلامی باشند، تأکید شده است و بهترین آنها، نام‌هایی هستند که دربردارنده بندگی خداوند باشند مانند عبدالله، عبدالرحمن و ...

این کارشناس ارشد علوم اسلامی می‌افزاید: نام مهم‌ترین عنوانی است که انسان را با آن از دیگران تشخیص داده و صدا می‌زدند و این امر چیزی ابدی است چرا که بنابر روایتی از امام صادق(ع) که حضرت رسول نقل می‌کند: «این اسم‌های شما، همان اسم‌هایی است که در قیامت شما را به آن صدا می‌زنند. پس اسم‌های خود را خوب کنید (و برای فرزندانتان اسم‌های خوب و زیبا و نیکو انتخاب کنید.»

وی مراد از نام نیکو را اسامی ابتدا نام‌ پیامبر و بعد هم ائمه اطهار عنوان می‌کند و می‌گوید: البته نام‌های اصیل هر زبان و منطقه‌ای هم به اندازه خود دارای بار مثبت و زیبایی خاص است که نباید آن را به اسامی دور از ذهن و خارجی فروخت.

نام‌ باید در هر سنی برای فرد برازنده باشد

اگر به نام‌ها از بُعد روانشناسی توجه کنیم، خواهیم فهمید که نام هر فرد می تواند بر روند نگاه او بر زندگی تأثیرگذار باشد.

اعظم میرفخرایی خانه دار و مادر دختری هشت ساله در این زمینه به خبرنگار ما می گوید: دخترم تا سه سالگی "رَسانه" نام  داشت، ما این اسم را بدون تحقیق انتخاب کردیم. کم کم متوجه شدیم که دخترم بر خلاف هم‌سن و سالان خود تمایلی به جمع بودن ندارد و افسرده و غمگین است با تحقیقاتی که کردیم متوجه شدیم که معنی اسم دختر من از غمگین و افسرده گرفته شده است با تغییر نامش به فرزانه الان دختر من شاد و زرنگ و درسخوان است.

حامد مشهدی قربانعلی، کارشناس روانشناسی معتقد است که والدین برای نام فرزندان باید علاوه بر آوای زیبا به معنی خوب آن نیز توجه کنند.

وی می گوید: آمار سالیانه نشان می‌دهد که بیش از ده درصد مردم در سال با مراجعه به مراکز قانونی در حال تغییر نام خود هستند که این نشان از عدم دقت خانواده‌ها در انتخاب اسم دارد. برخی از اسامی بسیار معنای بدی داشته و برخی دیگر اصلا اسم نیستند! مثل آقا گرگ، خانم‌بیان و گِزبس و آقت و مشعل ....

این کارشناس روانشناسی با بیان اینکه مهم ترین و ظاهری ترین ویژگی شخصیتی افراد در نامشان تجلی پیدا می کند می افزاید: والدین باید توجه داشته باشند که در انتخاب نام، نامی را بر فرزند خود بگذارند که از دوران کودکی تا جوانی و میانسالی و پیری برازنده او باشد، اسامی مقطعی و فانتیزی چندان با فرهنگ و نگاه ما به زندگی همخوانی ندارد.

مشهدی قربانعلی در ادامه تربیت فرزند و رشد و بالندگی او را مایه افتخار و سربلندی والدین می‌داند و می‌افزاید: پُز دادن با اسم کودک و انتخاب اسامی عجیب و خارج از عرف و حتی سخت تلفظ در واقع نشان دهنده عدم اعتماد به نفس و حتی وجود خلل‌های روانی در افراد است که گویی قصد دارند به جای داشته‌های خود با اسامی فرزندان و یا نحوه لباس پوشاندن خارج از عرف آنها جلب توجه کرده و کمبودهای خود را جبران کنند.

بنابر گفته کارشناسان روانشناسی دستگاه گیرنده صوتی کودک بسیار حساس است و هر صدایی می تواند تاثیر ویژه ایی بر او بگذارد و بر ساختار شخصیتی او و زندگی آینده تاثیر می گذارد مانند اذانی که در گوش کودک خوانده می شود و همچنین هر واژه و اسمی دارای فرکانس خاصی است به این معنا که ممکن است اسمی دارای انرژی مثبت باشد و یا دارای انرژی منفی باشد و سلول های مغزی کودک را تحریک کنند و الگوی های ذهنی فرد را بسازند.

از نظر تربیتی یک اسم زیبا می تواند تاثیرات بر هورمون های بدن داشته باشد و احساس رضایت مندی و احساس لذت و در نهایت احساس آرامش را می توان به فرد القا کند و همچنین در برقراری ارتباط موثر با دیگران تاثیر گذار باشد و باعث می شود که دیگران با دیدگاه مثبت تری به فرد نگاه کنند.

انتهای پیام/

طنین یاس