به گزارش شبنم ها به نقل از  مهرخانه،همه افراد بارها پیامک‌هایی با مضامینی چون «دوست داری نیمه گمشده تو پیدا کنی؟ عدد ... را به ... بفرست. هر پیام ... تومان» دریافت کرده‌اند؛ اما منبع این پیام‌ها کجاست و چقدر می‌توان به آن اعتماد کرد. از طرفی اعتماد به آن‌ها چه پیامدهایی در پی خواهد داشت.

 این روزها پیامک‌هایی که شما را تشویق به شرکت در یک بازی پیامکی می‌کند، بسیار رواج پیدا کرده است. این بازی عموماً سود خوبی را به جیب اپراتورها و شرکت‌های مرتبط با آن‌ها می‌ریزد، اما در مواردی چون موضوعات روانشناسی و سلامتی تنها چیزی که برای مخاطب و کاربر باقی می‌ماند، آسیب روحی، جسمی و مالی است.

این پیامک‌ها از کجا می‌آیند؟
خدمات ارزش افزوده تلفن همراه يا Value Added Service که به اختصار به آن VAS گفته مي‌شود، از پارامترهاي نوين صنعت مخابرات است که به عقیده طراحان آن در عين اين‌که براي مصرف‌کنندگان تلفن‌هاي همراه سود بسياري دارد، درآمدزايي فراواني نيز براي اپراتورهاي تلفن همراه داشته و قدرت و پتانسيل بالايي براي ايجاد کسب و کار در تمامي زمينه‌ها را داراست.

پیامک‌هایی مانند «بگو متولد چه ماهی هستی تا بگویم چه خصوصیاتی داری یا همسرت باید چه خصوصیاتی داشته باشد. ارسال عدد ... به ... هر پیام ... تومان» یا «دوست گرامی شماره ...... با خوردن چند میوه و گیاه ساده، چهره‌تان را زیباتر کنید. برای شناسایی این مواد عدد ... را به شماره ... ارسال کن. هر پیامک ... تومان» از نوع پیامک‌های خدمات ارزش افزوده هستند که شما را تشویق به ارسال کد و شرکت در سرویس‌هایی اپراتورها می‌کند. برخی از این پیامک‌ها یک‌سویه هستند و صرفاً به مخاطب ارسال می‌شوند، اما بعضی از آن‌ها دوسویه هستند و مخاطب باید دائماً به سؤالات پاسخ دهد.

از طریق این نوع خدمات امکان درآمدزایی برای اپراتورها و ارایه‌کننده ایده وجود دارد و در سرویس‌های VAS هزینه ارسال پیامک و هزینه‌ای به‌منظور اطلاعاتی که به مخاطب می‌دهند، از او دریافت می‌شود.

هیچ فردی به صورت مستقیم نمی‌تواند با اپراتورها ارتباط برقرار کند و سفارش ارسال پیامک بدهد؛ برای این منظور شرکت‌های زیادی در سطح کشور شروع به فعالیت کرده‌اند که اطلاعات را از ایده‌پرداز می‌گیرند و در اختیار اپراتور قرار می‌دهند. این شرکت‌ها عموماً به خبرگزار‌ی‌ها، سایت‌های پرمخاطب اینترنتی، مؤسسات فرهنگی، صاحبان کتاب، هیئت‌های مذهبی و مؤسسات آموزشی اجازه استفاده از سرویس‌های پیام کوتاه vas را می‌دهند. البته افراد عادی نیز می‌توانند ایده خود را در اختیار مسئولان شرکت قرار دهند و درصدی از درآمد حاصل از پیامک‌ها را دریافت کنند.

شرایط، تعرفه و قوانین ارسال
در تماسی که با یکی از شرکت‌هایی که فعالیت‌های ارسال پیامک‌های VAS را انجام می‌دهد، برقرار کردیم، نحوه ارسال و شرایط آن را جویا شدیم.

برای راه‌اندازی سرویس VAS باید شخصیت حقوقی داشت و از یک شرکت یا سازمان، نامه‌ای برای فعال‌سازی سرویس ارسال شود. هم‌زمان باید حدود 15 نمونه پیامک به شرکت فرستاد تا در اختیار اپراتور قرار دهند. (شرکتی که با آن تماس گرفتیم صرفاً با همراه اول همکاری داشت.) پس از تأیید محتوای پیامک‌ها، اجازه ارسال داده می‌شود. محتوای پیامک‌ها حتماً باید منبع مشخصی مانند کتاب، مجله یا متخصص داشته باشند.

این سرویس هزینه‌ای برای ارسال‌کننده ندارد و درآمدزایی آن به شکلی است که با توجه به ارزش محتوایی هر پیامک، مبلغ آن از 50 تومان شروع می‌شود که از مخاطب دریافت می‌گردد. اگر از مخاطب 100 تومان کسر شود، همراه اول 12 تومان بازمی‌گرداند که 6 تومان متعلق به شرکت و 6 تومان متعلق به ارسال‌کننده است.

آسیب‌های این نوع پیامک‌ها
همان‌طور که اغلب ما دیده‌ایم بخشی از این پیامک‌ها که روزانه برای اکثر افراد جامعه ارسال می‌شود، محتوای روانشناسی و سلامتی دارند. به‌منظور تأیید چنین پیامک‌هایی با تصور داشتن منبع مشخص به گفت‌و‌گو با دکتر محمدکاظم عاطف‌وحید؛ روانشناس بالینی و عضو انستیتو روانپزشکی تهران، نشسته‌ایم.

عاطف وحید در گفت‌وگو با مهرخانه، در مورد محتوای پیامک‌هایی که به مخاطب القا می‌کنند روانشناسانه هستند، گفت: پیامک‌هایی از این قبیل که «بگو متولد چه ماهی هستی تا بگویم چه ویژگی‌هایی داری» یا «بگو چه ویژگی‌هایی داری تا بگویم همسرت باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد» غیرعلمی و غیرقابل قبول هستند. ارسال این پیامک‌ها راهی است که افراد برای سودآوری، درآمدزایی و سرگرمی پیدا کرده‌اند. عوامل مختلفی در ارزیابی ویژگی‌های افراد تأثیر دارد و برای این منظور باید ارزیابی‌های دقیق علمی انجام شود. افراد برای ازدواج، باید تحت نظر مشاوره‌های قبل از ازدواج باشند و مشاوران و روانشناسان بایستی براساس پارامترهای مختلفی کمک کنند تا افراد انتخاب درستی صورت گیرد.

این پیامک‌ها پایه علمی ندارد
این روانشناس تصریح کرد: این پیامک‌ها برای سرگرمی و سودآوری مالی است و هیچ پایه علمی ندارد. در مورد این‌که محتوا توسط اپراتورها تأیید می‌شود و حتماً باید از منبع مشخصی مانند کتاب استخراج شده باشد، در درجه اول باید توجه کنیم که کتاب‌های زیادی نوشته، چاپ و ترجمه می‌شود و هیچ نظارتی از نقطه نظر علم روانشناسی روی آن‌ها نیست. کتاب‌ها از نهادهای مربوطه مجوز می‌گیرند تا مطمئن شوند محتوای آن‌ها مغایر مسایل فرهنگی نیست. از طرفی در زمان مطرح‌شدن مسایل علمی، باز هم نقطه‌نظرات متفاوتی وجود دارد. روانشناسان نیز به همین دلیل آموزش می‌بینند که بتوانند براساس توانمندی‌های بالینی و اطلاعات علمی در رابطه با افراد و مسایل‌شان تصمیم‌گیری و برای داشتن زندگی خوب به آن‌ها کمک کنند.

او ادامه داد: حتی اگر این پیامک‌ها براساس کتابی باشد، در درجه اول باید معلوم شود آن کتاب از نظر علمی قابل قبول است یا خیر. علاوه بر آن، عوامل مختلف دیگری وجود دارد که شاید در آن کتاب‌ها ذکر نشده و یک روانشناس و مشاور براساس مطالعات وسیع خود از آن‌ها اطلاع دارد. پس این پیامک‌ها نمی‌توانند تأثیر کاملاً درستی داشته باشند؛ یعنی فقط استناد به یک کتاب قابل قبول و کمک‌کننده نیست.

بدبین‌شدن به روانشناسان؛ از عواقب این پیامک‌ها
عاطف‌وحید در مورد مخاطرات این پیامک‌ها اظهار کرد: تصمیم‌گیری در امور مهم زندگی براساس این پیامک‌ها، اولاً خطر به وجود آمدن نتایج منفی در زندگی افراد را دارد و این نتایج منفی می‌تواند منجر به بدبینی فرد به کل مسایل روانشناسی و روانشناسان شود و در نتیجه در زمان نیاز واقعی به مشاوره و راهنمایی، دیگر به روانشناس مراجعه نکند که می‌تواند باعث مشکلات بعدی شود. از طرف دیگر زندگی انقدر مسئله ساده‌ای نیست که براساس یک پیامک بتوان برای آن تصمیم گرفت.

عضو انستیتو روانپزشکی تهران افزود: به مرور زمان افراد به این باور می‌رسند که خیلی راحت با یک پیامک می‌توانند زندگی خود را مدیریت کنند. اگر قرار باشد با یک پیامک زندگی مدیریت شود، افراد زیادی توصیه‌های دوستانه می‌کنند که همه هم ممکن است بگویند حرف‌شان براساس کتابی مشخص است. به دنبال این اتفاقات، فرهنگی غیرعلمی در تصمیم‌گیری‌های مهم زندگی ایجاد می‌شود. گاهی ممکن است فرد بر اساس پیامکی تصمیمی بگیرد و زندگی موفقی داشته باشد، اما در واقع برای تصمیم‌گیری‌های مهم افراد به سرعت و از یک بعد نمی توانند به مسایل نگاه کنند.

محتوای پیامک‌ها را تغییر دهید
عاطف‌وحید تأکید کرد: اگر در این پیامک، محتوایی برای تأکید به مخاطبان به‌منظور مراجعه به روانشناس مطرح می‌شد، مورد تأیید بود. مثلاً بگویند شما حتماً قبل از ازدواج، به مشاور مراجعه کنید. یا بگویید در کدام منطقه زندگی می‌کنید تا ما بگوییم متخصصان مورد تأیید سازمان روانشناسی کجا هستند. این موارد مناسب است، اما به آن شکل که در حال حاضر وجود دارد، تأیید علمی نمی‌شود.

به گزارش مهرخانه، ارسال پیامک با محتواهایی که به آن‌ها اشاره شد، مختص حوزه روانشناسی نیست، بلکه این مشکل در حوزه سلامت نیز دیده می‌شود. هر دو حوزه سلامت جسم و روان جزو مهم‌ترین بخش‌های زندگی یک انسان هستند که ارایه اطلاعات ناقص و غلط می‌تواند افراد مختلف را به دام مشکلات و بیماری‌های روحی و جسمی بیندازد و در وضعیت زندگی آن‌ها تأثیرات منفی داشته باشد.

با وجود اظهارات فعالان این حوزه که مطالب باید مورد تأیید قرار بگیرند و با تصور این‌که تمام مطالب استفاده‌شده در حوزه‌های سلامت جسم و روان از منابع معتبری بوده‌اند، باز هم می‌بینیم که ممکن است این اطلاعات جامع نباشند و یا نسبت به وضعیت فرد دریافت‌کننده مناسب نباشند؛ پس بایستی در ارسال چنین پیامک‌هایی بازنگری جدی صورت پذیرد تا به دلیل سود مالی، افراد جامعه بر اثر دریافت این پیامک‌ها دچار مشکلات اساسی نشوند.

انتهای پیام/