به گزارش شبنم ها، «دولت آمریکا بزرگترین شنود و رصد اینترنتی را انجام می‌دهد.» این جمله بخشی از افشاگری‌های ادوارد اسنودن کارمند سابق آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۳ است که مانند یک بمب خبری در رسانه‌های جهان بازتاب پیدا کرد و باعث تحولی بزرگ در حکمرانی مجازی جهان شد. اسناد محرمانه ای که نشان می‌داد دولت آمریکا و انگلیس با همکاری چند کشور دیگر از جمله کانادا و نیوزلند تلاشهای گسترده ای را در زمینه جاسوسی و رهگیری از طریق گلوگاه های مرکزی اینترنت انجام می دهند. بر اساس این اسناد طبقه‌بندی شده که توسط  اسنودن در رسانه‌ها منتشر شد، فعالیت‌های جاسوسی  آمریکا و انگلیس تنها به کشورهای رقیب ختم نمی شد بلکه شهروندان آمریکایی و متحدان آن ها مانند کشورهای عضو ناتو و اتحادیه اروپا  نیز از اعمال نفوذ دولت آمریکا بر فضای سایبری و اینترنت در امان نبودند.

پس از افشاگری‌های اسنودن، بسیاری از کشورهای جهان مانند چین، روسیه، مالزی،ایرلند، ترکیه، کانادا، سوئد، هند،کره جنوبی و ... به این فکر افتادند که برای در امان ماندن از نفوذ و جاسوسی آمریکا که غول‌های بزرگ فناوری را در اختیار دارد، باید حمکرانی مجازی خود را جدی تر بگیرند . چرا که قدرت و امنیت کشورها در گرو نحوه‌ی مدیریت و کنترلشان بر فضای مجازی است.

خیزشی جهانی برای پایان حاکمیت شرکت‌های بزرگ فناوری بر دنیا

سال هاست که شرکت‌های بزرگ فناوری جهان بیشترین اطلاعات دنیا را در اختیار دارند، سیلیکون‌ولی به عنوان مرکز تجمع بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری جهان، آمریکا را به حاکم بی‌چون و چرای این صنعت در دنیا تبدیل کرده است.  شرکت‌هایی که دنیای فضای مجازی را در تمامی کشورها در سیطره خود قرار داده‌انده و امروز به جایی رسیده‌اند که در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر کشورها حکمرانی می کنند و با دسترسی گسترده به اطلاعات کاربران سراسرجهان  در صدد بهره‌برداری‌های مختلف و گسترش سلطه خود بر جهان هستند. انحصار این شرکت ها بر فضای مجازی و تکنولوژی تا حدی افزایش یافته است که در بسیاری از مواقع قوانین سایر کشورها را زیر پا گذاشته و از این طریق چالش‌های جدی را برای دولت‌ها به وجود می‌آورده اند.

این کشورها تلاش کردند با وضع قوانینی به سلطه غول های فناوری  جهان بر کشور خود پایان دهند و این شرکت‌هایی را که عمدتا در اختیار آمریکا هستند وادار کنند ضمن احترام به قوانین و هنجارهای داخلی آن ها از دست درازی  به حریم شخصی کاربرانشان  پرهیز کنند.

 این موضوع اما در سال‌های اخیر با انتقاد بسیاری از کشورها مواجه  شد. تا حدی که کشورهای مختلفی در سراسر دنیا  از خواب غفلت بیدار شده و دست به ایجاد قوانینی علیه شرکت‌های بزرگ فناوری زدند. این کشورها تلاش کردند با وضع قوانینی به سلطه غول های فناوری  جهان بر کشور خود پایان دهند و این شرکت‌هایی را که عمدتا در اختیار آمریکا هستند وادار کنند ضمن احترام به قوانین و هنجارهای داخلی آن ها از دست درازی  به حریم شخصی کاربرانشان  پرهیز کنند.

در ادامه به مرور نمونه‌هایی از قوانین و حکمرانی مجازی کشورهای مختلف جهان که اخیرا برای کنترل سلطه شرکت‌های بزرگ فناوری وضع شده است می پردازیم.

اتحادیه اروپا و شکستن انحصار غول های تکنولوژی

حدود دوسال پیش اتحادیه اروپا خواستار ایجاد یک بازار واحد اطلاعاتی شد تا به این ترتیب با حاکمیت غول‌های تکنولوژی مانند شرکت‌های فیس‌بوک، گوگل و آمازون مبارزه کند. این موضوع در قالب طرح پیشنهادی از سوی اتحادیه اروپا مطرح شد و نشان می‌داد که کشورهای اروپایی خواستار شکستن انحصار دسترسی آزاد غول‌های تکنولوژی به حجم عظیم  اطلاعات هستند.

شرکت‌های فناوری آمریکایی موظف به تاسیس دفاتر محلی در روسیه 

مقامات روسیه سختگیری بر شرکت‌های فناوری آمریکایی افزایش داده‌اند و می‌گویند آنها باید تابع قوانین حاکمیتی روسیه باشند.البته این قوانین در مورد تمامی شرکت های فناوری خارجی که در روسیه فعال هستند اجرا می شود، اما برای اعمال آنها بر روی شرکت‌های آمریکایی حساسیت‌های بیشتری به خرج داده می شود.

از همین رو دومای روسیه قانونی را به تصویب رسانده است که به موجب آن شرکت های فناوری آمریکایی باید تا حداکثر ۲۲ ژانویه سال ۲۰۲۲  در روسیه دفاتر محلی تاسیس کنند و در غیر این صورت مجازات خواهند شد. همچنین شرکت های فناوری خارجی از سال ۲۰۱۴ موظف به ذخیره سازی داده های شخصی کاربران روسی بر روی سرورهایی در داخل خاک روسیه بوده اند.

خط و نشان بایدن برای تیک‌تاک

پلتفرم اشتراک ویدئو تیک‌تاک که اخیرا با لغو دستورالعمل ترامپ توسط بایدن از خطر ممنوعیت در آمریکا جان سالم بدر برده بود، مجد تهدید  به ممنوعیت در این کشور شد. دولت بایدن اعلام کرده برنامه‌های چینی مانند تیک‌تاک و وی‌ چت در صورت تمایل به ادامه فعالیت در آمریکا مجبور به انجام یکسری اقدامات سختگیرانه برای محافظت از داده‌های شخصی کاربران هستند. در این صورت دولت امریکا تصمیم می‌گیرد این برنامه‌ها فعالیت خود را ادامه دهند یا با ممنوعیت مواجه می‌شوند.

گفته می‌شود مقامات آمریکایی نگران‌اند که اپلیکیشن‌هایی مانند تیک‌تاک مورد سوءاستفاده دولت چین برای ردیابی موقعیت مکانی، ایجاد پایگاه داده اطلاعات شخصی کارمندان عالی رتبه دولت و حتی جاسوسی شرکت‌ها برای دولت چین قرار گیرند. اگرچه مدیران تیک‌تاک هرگونه جاسوسی از داده‌های کاربران امریکایی به نفع دولت چین را رد کرده‌اند، در صورتی که دولت بایدن قانع نشود تیک‌تاک و 8 اپلیکیشن چینی در امریکا برای همیشه ممنوع می‌شوند.

ممنوعیت اخراج سیاستمداران فلوریدا از شبکه های اجتماعی

چند ماه پس از اخراج دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا از توئیتر و فیس بوک به علت نفرت پراکنی و تشویق هواداران خود به اعمال خشونت ؛  با پیگیری های راب دیسنتیس فرماندار فلوریدا قانونی عجیب در این ایالت آمریکا تصویب شد . بر اساس این قانون جنجالی شرکت‌های فناوری حق ندارند سیاستمداران ایالت فلوریدا را از پلتفرم‌های خود اخراج کنند و اگر عمدا چنین کاری کنند هر روز ۲۵۰ هزار دلار جریمه می‌شوند.

این قانون تمامی سیاستمداران ایالت فلوریدا و تمامی نامزدهای تصدی پست‌های سیاسی در ایالت فلوریدا را شامل می‌شود و بر اساس آن تمامی ساکنان ایالت فلوریدا می‌توانند در صورت تخلف شرکت‌های فناوری به همین علت آنها را مورد پیگرد قضایی قرار دهند.

درس عبرت نیجریه به توییتر

دولت نیجریه پس از حذف پستی از محمودو بوهاری، رئیس جمهور این کشور «برای مدتی نامعلوم» توسط توییتر،به دلیل «فعالیت‌هایی که می‌توانند موجودیت نیجریه را زیر سوال ببرند» این شبکه اجتماعی را مسدود کرد.

دولت نیجریه مدتی است که با مسئولان توییتر در خصوص تاسیس یک دفتر در این کشور درگیر است و پس از این اتفاق توییتر اعلام کرده است «ممنوعیت توییتر در نیجریه باعث می‌شود که بسیاری از دیگر اقتصاد‌های نوظهور راه تازه‌ای برای جلب توجه پلتفرم‌ها پیدا کنند.»

حکمرانی مجازی در روسیه؛ فیسبوک و تلگرام جریمه شدند

یک سال پیش بود که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه  لایحه ای را تحت عنوان «حاکمیت اینترنت»امضا کرد براساس این قانون  تهیه کنندگان خدمات اینترنت در روسیه اجازه ندارند به سرورهای خارجی متصل باشند.

روسیه در راستای نظم بخشی به فضای اینترنت کشورش و حاکمیت بر آن،  هشدارها و جریمه هایی را برای شبکه های اجتماعی و ارائه دهندگان سرویس های اینترنتی در نظر گرفته است.

از این رو روسیه در راستای نظم بخشی به فضای اینترنت کشورش و حاکمیت بر آن،  هشدارها و جریمه هایی را برای شبکه های اجتماعی و ارائه دهندگان سرویس های اینترنتی در نظر گرفته است. به تازگی دادگاهی در روسیه فیسبوک و تلگرام را به دلیل امتناع از حذف محتوای ممنوعه به پرداخت جریمه محکوم کرد.این دادگاه در مسکو، شرکت فیسبوک را به پرداخت ۱۷ میلیون روبل (تقریباً ۲۳۶ هزار دلار) و تلگرام را به پرداخت ۱۰ میلیون روبل (۱۳۹ هزار دلار) محکوم کرده است.به گفته سازمان تنظیم مقررات روسیه، این اقدامات بخشی از فشار مسکو برای مهار غول‌های فناوری غربی و تقویت «حاکمیت اینترنت» است.

همچنین مسکو در  ۲۵‌ام ماه مه  فیسبوک را ۳۶۲ هزار دلار جریمه کرده و یک ماه قبل‌تر نیز تلگرام به دلیل خودداری از حذف پیام‌هایی که مردم روسیه را به شرکت در تجمعات اعتراضی دعوت می‌کرد ۶۹۰۰۰ دلار جریمه شد.

قد علم کردن آلمان علیه تلگرام 

مقامات آلمانی اعلام کردند تلگرام به آستانه ای رسیده که در زمینه همکاری با مقامات، اکنون مانند فیس بوک، توییتر و تیک تاک با آن برخورد خواهد شد.بر همین اساس وزارت دادگستری آلمان اعلام کرد به گردانندگان تلگرام در امارات متحده عربی در خصوص کوتاهی در فراهم کردن کانالی برای دریافت شکایات و تعیین یک مقام مسئول برای ارتباط در آلمان نامه نوشته اند. اگر تلگرام به این الزامات عمل نکند احتمالا با جریمه ای بالغ بر ۵.۵ میلیون یورو روبرو خواهد شد.

مهلت ۲۴ ساعته روسیه به گوگل برای حذف محتوای ممنوع

چندی  پیش «روس کومنادزور» دیده بان ارتباطات روسیه اعلام کرده بود که بیش از ۲۶ هزار درخواست به گوگل برای حذف اطلاعات غیرمجاز شامل ویدیوهای حاوی اطلاعات درباره مواد مخدر یا خشونت ارسال کرده است اما از سوی گوگلی اقدامی برا حذف این محتواها صورت نگرفت. تا اینکه ناظر ارتباطات روسیه اعلام کرد گوگل تنها ۲۴ ساعت برای حذف محتوای ممنوع فرصت دارد و در غیر این صورت این شرکت ضمن  بین جریمه نقدی با کاهش سرعت ترافیک در این کشور روبرو خواهد شد.

 بر همین اساس روسیه در راستای کنترل سلطه غول های فناوری اعلام کرده بود که اگر این شبکه اجتماعی قوانین مربوط به حذف محتواهای نامناسب و ضد منافع ملی روسیه را نپذیرد دسترسی به توییتر را در کشورش مسدود خواهد کرد.

این خط و نشان روسیه برای توییتر نتیجه داد و توییتر با پذیرش ۹۱ درصد از درخواست های روسیه برای پاک کردن محتوای نامناسب و ضدمنافع ملی روسیه اقدام به حذف آن ها کرد.از همین رو مسکو هم اعلام کرد که دسترسی به توئیتر را در کشورش مسدود نمی کند، اما کماکان سرعت بالا آمدن و لودشدن صفحات توئیتر را در نسخه موبایلی و وب کند خواهد کرد.

اپل داده‌های شخصی شهروندان چینی را در داخل کشور ذخیره می کند

دولت چین از سال ۲۰۱۶ تمامی شرکت های فناوری خارجی را ملزم کرد که داده‌های شخصی شهروندان چین در داخل چین ذخیره‌سازی شود تا از سوءاستفاده دولت‌های خارجی و تهدید امنیت ملی خود توسط رقبایی همچون آمریکا جلوگیری کند. ازهمین رو شرکت اپل  مرکز داده ای جدید در یک منطقه دورافتاده کوهستانی در چین تاسیس کرد که مدیریت آن به عهده یک شرکت فناوی وابسته به دولت چین بود.

دولت چین از سال ۲۰۱۶ تمامی شرکت های فناوری خارجی را ملزم کرد که داده‌های شخصی شهروندان چین در داخل چین ذخیره‌سازی شود تا از سوءاستفاده دولت‌های خارجی و تهدید امنیت ملی خود توسط رقبایی همچون آمریکا جلوگیری کند.

اپل پیش از این نیز به منظور تبعیت از قوانین داخلی چین تمامی داده های مربوط به خدمات آی کلود شهروندان چینی را که پیش از این در خارجاز کشو نگهداری می شدند را به سرورهایی در داخل چین منتقل کرده بود. اطلاعات سرورهای آی کلود شهروندان چینی قبلا در خارج از این کشور نگهداری می شدند. چین پیش از این تهدید کرده بود اگر اپل و شرکت های فناوری آمریکایی از قوانین پکن در مورد نگهداری داده های کاربران در داخل خاک ان پیروی نکنند، از ادامه فعالیت آنها در این کشور جلوگیری می کند.

همچنین اپل به منظور تامین نظر مقامات چینی کلیدهای رمزگشایی از داده های کاربران محلی را نیز از آمریکا به داخل این کشور منتقل کرده است.

 انگلیس به دنبال ممنوعیت رمزگذاری فیس بوک 

تلاش برای تثبیت حاکمیت مجازی کشورها تنها به چین و روسیه ختم نمی شود؛ دولت انگلیس نیز چندی پیش با استفاده فیس بوک از فناوری رمزگذاری سرتاسری دراین پیام رسان مخالفت کرد چرا که این فناوری را موجب بهره برداری منحرفان جنسی و افرادی که به دنبال آزار کودکان هستند می‌داند. انگلیس اعلام کرد عدم استفاده شرکت های فناوری از ابزار رمزگذاری سرتا سری به پلیس انگلیس این امکان را می دهد تا افراد مشکوک در زمینه سوءاستفاده از کودکان که عکس ها و ویدئوهای مناسب را از آنان به اشتراک می گذارند یا از کودکان زورگیری می کنند راحت تر شناسایی شوند. همچنین دولت این کشور اعلام کرد برای حفاظت از کودکان در فضای مجازی قوانین تازه ای را وضع خواهد کرد.

اما در عین حال منتقدان دولت می گویند حذف فناوری رمزگذاری سر به سر به نیروهای امنیتی و اطلاعاتی این کشور این امکان را می دهد تا مخالفان و منتقدان دولت انگلیس را راحت تر شناسایی کنند و نگرانی از حفظ امنیت کودکان تنها یک بهانه است.

اقدامات چین برای مقابله با محتوای ناسالم اینترنتی 

حدود یک ماه پیش بود که اداره فضای سایبری چین اعلام کرد این کشور برای مقابله با  انتشار محتوای مروج خشونت و ابتذال، مقابله با سوءاستفاده از الگوریتم های اینترنتی، کلاهبرداری آنلاین، خشونت سایبری، فعالیت کسب و کارهای غیرقانونی و نشر اخبار دروغین در فضای مجازی رویه ها و ابتکار عمل های تازه ای را اجرا می کند.

 بر مبنای قوانین تازه چین افرادی که سبک های زندگی عجیبی را برای نمایش مواد غذایی مختلف و تبلیغات اینترنتی و افزایش کلیک ترویج کنند باید پاسخگو باشند.

بر همین اساس قوانین تازه ای وضع شد که حد و مرز استفاده کودکان از اینترنت را مشخص کرده و پلتفرم های پخش زنده و نمایش ویدئو و نیز گروه های اجتماعی آنلاین را سازمان دهی می کنندوحذف محتوای زننده و خشن و مضر برای کودکان و نوجوانان تسهیل خواهد شد.

همچنین با توجه به رفتارهای زننده برخی طرفداران شخصیت های مشهور در اینترنت که سلامت روحی و جسمی مردم را به خطر می اندازند، مجازات هایی برای این افراد در نظر گرفته خواهد شد. از سوی دیگر بر مبنای قوانین تازه افرادی که سبک های زندگی عجیبی را برای نمایش مواد غذایی مختلف و تبلیغات اینترنتی و افزایش کلیک ترویج کنند باید پاسخگو باشند.

هشدار آلمان به فیس بوک در مورد عدم ذخیره اطلاعات کاربران این کشور

چندی پیش مقامات آلمانی به فیس بوک مالک واتس اپ هشدار دادند که از پردازش داده های شخصی کاربران آلمانی این اپلیکیشن و سوءاستفاده از آنها دست بردارد. در همین راستا کمیسیون حفاظت از داده ها و آزادی اطلاعات هامبورگ اعلام کردکه اقداماتی قضایی انجام داده است که جلوی پردازش داده های خصوصی کاربران آلمانی واتس اپ را  توسط فیس بوک می گیرد. پس از آن فیس بوک این درخواست آلمان را رد کرد و اعلام کرد که در برابر آن فرجام خواهی خواهد کرد.

واتس اپ چندی قبل از کاربران خود در سراسر جهان خواست تا با مفاد توافقنامه کاربری جدید این اپلیکیشن موافقت کنند که بر اساس آن واتس اپ حق به اشتراک گذاری داده های خصوصی کاربران با فیس بوک را پیدا می کرد. این امر با اعتراض شدید میلیاردها کاربر واتس اپ در سراسر جهان مواجه شد و موجب شد این اپلیکیشن فعلا از خواسته خود عقب نشینی کند.

انتهای پیام/ص