به قلم: منیره غلامی توکلی

به گزارش شبنم ها به نقل از طنین یاس، چندصباحی است که بانون علاقه عجیب و غیرقابل انتظاری به استفاده از دخانیات دارند. از سیگارهای ایرانی تا خارجی، قلیان کشیدن در چهاردیواری خانه تا مراکز شهر و حتی فضای سبز پارک‌ها و کوهسارها....

طبق تحقيقات سازمان جهاني بهداشت در هر ‌٨ ثانيه يك نفر در دنيا به علت استعمال دخانيات جان خود را از دست مي‌دهد.نتايج تحقيقات حاكي از آن است چنانچه افراد در سنين نوجواني شروع به كشيدن سيگار كنند (بيش از ‌٧٠ درصد موارد سيگاري شدن در اين مرحله اتفاق مي‌افتد) و مدت ‌٢٠ سال يا بيشتر به اين عمل ادامه بدهند بين ‌٢٠ تا ‌٢٥ سال زودتر از افرادي كه به هيچ‌وجه در زندگي سيگار نكشيده‌اند، خواهند مرد .

اگر چه تحت هر شرایطی استفاده از دخانیات برای همه افراد ضررآور ات و باعث بروز بیماری‌های جسمی و روحی زیادی اعم از سرطان ریه، تنگی نفس، پوسیدگی دندان، زخم معده، تغییر رنگ انگشتان، ریزش مو، بیماری‌های قلبی، آب مروارید، چین و چروک صورت، ضایعات شنوایی، پوکی استخوان، سقط جنین در زنان و به دنیا آمدن نوزادان کم وزن و ... می‌شود اما سیگار کشیدن از بُعد اجتماعی برای زنان مشکلات ویژه ای به وجود می‌آورد.

نگاه جامعه به مرد سیگاری یا قلیانی نسبت به زن سیگاری یا قلیانی متفاوت است! جدای از این نگاه که گویی گروهی از زنان به دنبال تابو شکنی آن هستند، مصرف دخانیات زیان‌های گسترده و شدیدی برای مصرف کنندگان آن، به دنبال دارد که نکته ای نیست که عموم مردم به لطف برنامه‌های مختلف رسانه‌ای از آن آگاه نباشند.

چه کسی امروزه حتی در دورترین نقاط کشور، مضرات سیگار را نمی‌داند؟ حتی آنان که خود معتاد به دخانیات هستند بهتر از دیگرن از زیان‌هایش آگاهند و برای آن گروه بسیار معدود که چنین اطلاعاتی ندارند، چاپ تصویر ریه یک فرد سیگاری در کنار ریه یک فردی سالم روی بسته‌های سیگار، دیگر جایی برای هیچ توضیحی باقی نمی‌گذارد. کیست که پس از این همه تبلیغات گسترده از این موضوع که سیگار دروازه ورود به اعتیاد به انواع مواد مخدر است مطلع نباشد.

باز هم اثرات سوء سیگار بر سلامت زنان نسبت به مردان بسیار متفاوت است به طوری که در تحقیقات جدید که در دانشگاه ملی استرالیا روی زنان انجام شد، نشان داد زمانی که زنان باردار سیگار می کشند، دختران خود را در معرض خطر بیشتر ابتلا به سرطان تخمدان و پستان در مراحل بعدی زندگی خود قرار می‌دهند.

دکتر «آلیسون بیهی» رئیس این تحقیق اظهار داشت که قاعدگی زودرس در این زنان افزایش یافته و آنها را در معرض سرطان باروری و افزایش هورمون مانند استروژن قرار می‌دهد.

وی افزود: ما می‌دانیم که در معرض قرار گرفتن مادر در استرس مانند سیگار کشیدن می‌تواند در دراز مدت بر روی سلامت کودک تأثیر بگذارد.

این پژوهش‌ها کمک می‌کند تا مادران بیشتر خطرات ناشی از سیگار کشیدن بر روی جنین خود را درک کنند.

سیگار کشیدن در دوران بارداری معمولاً با خطرات بهداشتی برای کودکان از جمله کاهش وزن هنگام تولد، کاهش ظرفیت ریه، آسم و چاقی مرتبط است.

حداقل این است که این جمله را بارها در رسانه‌های مختلف از زبان معتادان شنیده ایم که سیگار کشیدن را گام اول در مسیر سقوط و انحطاط خویش دانسته اند. اکنون سؤال این است که چرا با وجود آنکه صحبت کردن از زیان‌ها و مضرات سیگار، امروز دیگر حرف تازه‌ای نیست و چرا با همه اطلاعاتی که افراد سیگاری در این مورد دارند، هنوز هم روزانه میلیون‌ها بسته سیگار در جهان به مصرف می‌رسد و هر روز میلیاردها نخ سیگار دود می‌شودتا به بهای مبتلا شدن مصرف‌کنندگان به انواع امراض، به ویژه سرطان‌ مختلف، جیب کمپانی‌ها و شرکت‌های تولید کننده دخانیات پر شود. این شرکت‌ها هزینه‌های سنگینی را صرف تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم آن می‌کنند و چنان در این عرصه مبتکرانه و خلاقانه وارد می‌شوند که تبلیغات انسان دوستانه ضد سیگار، تقریباً بی تأثیر می‌ماند.

این علاقه عجیب به سیگار کشیدن را می‌توان یک پُز اجتماعی یا کلاس کاری برای زنان دانست چرا که چهره، نوع آرایش و حتی پوشش زنان سیگاری خود معید این نکته است که به دنبال جلب توجه یا رسیدن به یک جایگاه و نگاه اجتماعی از سوی مردم هستند.

امرالله امانی دکترای جامعه شناسی با بیان اینکه افزایش استعمال سیگار بین زنان و دختران به یک مسئله اجتماعی تبدیل شده است، اظهار داشت: در سال های نه چندان زنان و دخترانی که سیگاری بودند سعی می کردند به دور از چشم همه این کار را انجام دهند و این حرکت نیز رد مردان دیده می شد اما امروز به جایی رسیده است که زنان و دختران سیگاری نه تنها این حریم رار عایت نمی کنند بلکه بدون هیچ هراس و نگرانی سیگار کشیدن را در انظار عمومی انجام می دهند.

وی افزود: در جامعه ایرانی زنان از جایگاه ویژه ای برخوردارند و سیگار کشیدن آنها عمل مورد پسندی به شمار نمی رود اما امروزه با تغییر ارزش ها و هنجارشکنی این قبح شکسته شده است که عوامل  متعددی نیز برای آن وجود دارد.

امانی در خصوص دلایل گرایش زنان به استعمال سیگار، گفت: فراگیر شدن پدیده جلب توجه یکی از مهم ترین دلایل گرایش زنان و دختران به استعمال  سیگار است و با هراس پایگاهی(ترس از دست دادن پایگاه اجتماعی) در آمیخته شده است و با این کار نشان می دهند که از چه پایگاه اجتماعی برخوردارند.

این دکترای جامعه شناسی در ادامه این مطلب تصریح کرد: بسیاری از زنان و دختران سیگاری که عموما جوان با ظاهری آراسته هستند کشیدن سیگار را نوعی کلاس اجتماعی می دانند و درصد بالایی از این دختران و زنان برای رسیدن به این جایگاه دست به سیگار می شوند.

وی افزود: اگر به دوره های قبل تاریخ کشور نگاه کنیم زنان مُرفه جامعه سیگار می کشیدند و این کار نشان دهنده این بود که از طبقه بالا جامعه قرار دارند و امروز این جریان ادامه داد و بساری از افراد با کشیدن سیگار پایگاه دروغین برای خود ایجاد کرده اند.

این دکترای جامعه شناسی، محرومیت نسبی را یکی دیگر از عوامل گرایش زنان به استعمال سیگار دانست و گفت: این دسته از زنان و دختران نتوانسته اند در جامعه به نیاز و خواسته های خود از راه مشروع برسند و از طریق نامشروع می خواهند این جریان را در خود ارضا کنند.

وی اظهار کرد: زن و دختری که در ملاءعام سیگار می کشند، این کار آنها در حقیقت یک نافرمانی مدنی به جساب می آید متأسفانه فمنیست ها که اعتقاد دارند مردان قانون گذارند و برای زنان بسیاری از امتیازات اجتماعی را در نظر نمی گیرند، در برابر آنها موضع می گیرند و به بهانه دفاع از حقوق زنان و نادیه گرفتن قوانینی که اسلام برای زن در نظر گرفته است، هنجارشکنی می کنند؛ استعمال سیگار در حقیقت موضعه گیری فمنیستی است.

امانی در ادامه این مطلب تصریح کرد: استعمال سیگار در ایران رفتار مردانه بوده است و زنان تحت تاثیر جریانات فمنیستی به این نوع نگرش واکنش نشان داند و می خواهند با استعمال سیگار در انظار عمومی این رااثبات کنند که آنها هم می تواند آزادانه همانند مردان سیگار مصرف کنند و به نوعی حقوق خود را طلب کنند.

امانی خاطرنشان کرد: غرب با تمام تفکرات فمنیستی و ضد هنجاری به این نتیجه رسیده است که زن یک جایگاه دارد،  زن و مرد مقابل یکدیگر نیستند بلکه مکمل همدیگرند و به دیدگاه اسلام که 1400 سال پیش این موضوع را مطرح کرده است رسیده است؛ در اروپا به این نتیجه رسیده اند که زن نباید مقابل مرد قرار گیرد.

 هنوز هم در بسیاری از فیلم‌های سینمایی، هنرپیشه‌های معروفی که الگوی بسیاری از نوجوانان جهان هستند که شیفته وار همه رفتار و حرکات آنها را تقلید می‌کنند، با بسیگار در صحنه‌های مختلف دیده می‌شوند، هنوز هم تبلیغات دورغین و گسترده‌ای غیرمضر نشان دادن سیگارهای تولیدی برخی کمپانی‌ها صورت می‌گیرد و هستند کسانیک ه این تبلیغات را باور می‌کنند و به نوشته‌های روی بسته‌های سیگار در مورد میزان نیکوتین آنها دلخوش می‌کنند.

این کمپانی‌ها، عده زیادی از سیگاری‌ها را با چوب‌‌های کوچکی فریب دادند که می‌گفتند نیکوتین سیگار را می‌گیرد. اما پژوهش‌های بی‌طرفانه علمی، پس از سال‌های متمادی نشان داد چوب سیگارها در مواردی مضرات سیگار را بیشتر هم می‌کنند و هرگز از مخاطرات آن نمی‌کاهند.

 دکتر مهدی مصری، متخصص پزشکی قانونی و فلوشیپ مسمومیت ها با ابراز تأسف از اینکه استعمال سیگار بین زنان و دختران در حال افزایش است، اظهار داشت: مضرات سیگار در زنان بیش از مردان است.

وی افزود: در سیگار اقسام سموم وجود دارد و به  بدن انسان خصوصا ریه ضررهای جدی وارد می کند،  مهم تر از آن گرفتاری رگ های قلبی و مغزی ایجاد می کند.

این فلوشیپ مسمومیت ها در ادمه این مطلب به رواج مصرف قلیان بین جوانان خصوصا زنان و دختران اشاره کرد و گفت: اثرات سمی دود قلیان سمی تر از سیگار است و در کل این اثرات در زنان بیشتر آسیب زا است.

دکتر مصری خاطرنشان کرد: از آنجایی که زنان از نظر ساختار فیزیولوژیکی با مردان متفاوت  و حساس تر هستند، توصیه می شود از استعمال سیگار و قلیان به طور جد پرهیز کنند چرا که مصرف این مواد علاوه بر آسیب به بدن و ظاهر بر سیستم اعصاب و روان نیز تأثیر سوء می گذارد.