به گزارش شبنم ها به نقل از حیا:باور غلطی که در بیشتر زنان رایج است و باعث می‌شود اقبالی برای اهدای خون نشان ندهند، ترس از کم‌خونی است. این در حالی است که آمار کم‌خونی در بین زنان ایرانی حدود ۲۰ درصد است؛ یعنی از هر ۵ زن ایرانی ممکن است یک نفر دچار کم‌خونی باشد، اما چهار نفر سالم هستند و این آماری نیست که بتواند همه زنان را از اهدای خون منصرف کند.

به نقل از مهرخانه، اهمیت اهدای خون به اندازه‌ای است که گفته می‌شود یک کیسه خون اهداکننده، تبدیل به چهار فرآورده خونی می‌شود که با آن می‌توان جان حداقل چهار نفر را در شرایط بحرانی نجات داد. به دلیل اهمیت اهدای خون در نجات جان انسان‌ها، روز ۱۴ ژوئن هر سال به نام روز جهانی اهدای خون انتخاب شده و در این روز از اهداکنندگان خون تقدیر می‌شود.

تأثیر اهدای خون بر سلامت بدن
اهدای خون علاوه بر این‌که برای بسیاری از بیماران حیاتی است و جان آن‌ها را از خطر مرگ نجات می‌دهد، برای اهداکننده نیز مزایای فراوانی دارد و نقش مهمی در سلامت جسمی او بازی می‌کند. به‌طوری‌که یافته‌ها نشان داده اهدای خون، خطر حملات قلبی و حتی سرطان را کاهش می‌دهد. یک پژوهش ۵ ساله روی ۱۲۰۰ نفر نیز نشان داده افرادی که دو بار در سال خون اهدا می‌کنند، کمتر به سرطان مبتلا می‌شوند. همچنین، اهدای خون می‌تواند منجر به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و نیز تقویت بدن شود. گفتنی است اهدای خون سبب کاهش وزن شده و هر بار اهدای خون، در حدود ۶۵ کالری انرژی می‌سوزاند. در نتیجه، افرادی که می‌خواهند لاغر شوند می‌توانند در صورت عدم ابتلا به بیماری خاص و ممنوعیت اهدای خون، از این روش برای کاهش وزن خود استفاده کنند.

زنان از سالم‌ترین منابع خونی برخوردار هستند
در خصوص نقش زنان در اهدای خون باید گفت زنان می‌توانند نقش مهمی در اهدای خون داشته باشند؛ زیرا شیوع بیماری‌هایی مثل HIV و هپاتیت در بین زنان بسیار کمتر از مردان است و این یکی از نکاتی است که در سلامت خون نقش اساسی ایفا می‌کند. بنابراین، در تمام دنیا جهت‌گیری اهدای خون به سمت افرادی است که شیوع بیماری‌های منتقل از خون در آن‌ها پایین است. به گفته محمدسعید کریمیان؛ مدیرکل انتقال خون استان کردستان زنان از سالم‌ترین منابع خونی برخوردار هستند و میزان رفتارهای پرخطر در میان آن‌ها کمتر است و در عین حال، به پرسش‌های پزشکی پیش از اهدای خون با صداقت بیشتری جواب می‌دهد؛ ازاین‌رو، می‌توانند اهداکنندگان بسیار خوبی باشند.

سهم ۵ درصدی زنان ایرانی در اهدای خون
با این همه در کشور ما بیش از ۹۵ درصد اهداکنندگان خون را مردان تشکیل می‌دهند و زنان رغبت چندانی برای اهدای خون ندارند. این در حالی است که شرایط عمومی اهدای خون زنان با مردان تفاوتی ندارد و تنها تفاوت در این زمینه به تعداد دفعات اهدای خون برمی‌گردد که بر این اساس، زنان حداکثر سه بار در سال می‌توانند خون اهدا کنند. در کشورهای اروپایی ۵۰ درصد اهدای خون توسط زنان صورت می‌گیرد یا در کشوری مانند سریلانکا ۳۰ درصد خون را زنان اهدا می‌کنند، اما این آمار در کشور ما بسیار بسیار پایین است. در سال ۸۳ میزان اهدای خون توسط زنان حدود ۱۱ درصد بود که این رقم از سال ۸۴ شروع به ریزش کرد؛ به‌گونه‌ای که تا سال گذشته به ۴ درصد رسیده بود که البته این میزان اکنون به ۵ درصد افزایش یافته است. عدم مشارکت زنان در بحث اهدای خون به‌گونه‌ای است که سال گذشته از ۲ میلیون واحد خون اهداشده، تنها ۵۰ هزار واحد توسط زنان اهدا شد و ۱ میلیون و ۹۵۰ هزار واحد خون اهدایی از سوی مردان بود.

حدود ۳۵ میلیون زن ایرانی می‌توانند خون خود را اهدا کنند
افراد در سنین بین ۱۸ تا ۶۵ سال که حداقل ۵۰ کیلوگرم وزن داشته باشند و اهدای خون برای خودشان خطری نداشته باشد، سابقه بیماری خاص مانند بیماری قلبی، تشنج یا بیماری عفونی، سابقه جراحی در یک سال گذشته نداشته باشند و نیز از مواد مخدر تزریقی استفاده نکنند و سابقه جنسی کنترل‌نشده نداشته باشند، می‌توانند خون خود را اهدا کنند. زنان ۵۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و با کم‌کردن جمعیت زیر سن اهدا یعنی زیر ۱۸ سال، و بالای سن اهدا یعنی ۶۵ سال، و زنانی که دچار فقر آهن هستند، حدود ۳۵ میلیون زن ایرانی می‌توانند خون خود را اهدا کنند که این آمار متأسفانه کوچک‌ترین تناسبی با آمار زنانی که این کار را انجام می‌دهند ندارد.

چرا زنان تمایلی به اهدای خون خود ندارند؟
تحقیقات انجام‌شده در ۸ استان کشور نشان می‌دهد شایع‌ترین علتی که موجب تمایل نداشتن زنان به اهدای خون شده، ترس از ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند ایدز و هپاتیت است. همچنین، مخالفت همسر، ضعف قوای جسمی، ترس از سوزن و دیدن خون، از جمله مسایلی است که به سهم ناچیز زنان در اهدای خون دامن زده است. باید توجه داشت که هر یک واحد خون معادل ۴۵۰ سی‌سی و کمتر از یک‌دهم حجم کل خون بدن است که این حجم بعد از چند روز به‌طور طبیعی در بدن جایگزین می‌شود و تنها جایگزینی گلبول قرمز و آهن، ۸ هفته طول می‌کشد که برای جبران سلول‌های خونی حداقل فاصله مجاز بین اهدای خون را ۸ هفته در نظر می‌گیرند.

باور غلط دیگری که در بیشتر زنان رایج است و باعث می‌شود اقبالی برای اهدای خون نشان ندهند ترس از کم‌خونی است. این در حالی است که آمار کم‌خونی در بین زنان ایرانی حدود ۲۰ درصد است؛ یعنی از هر ۵ زن ایرانی ممکن است یک نفر دچار کم‌خونی باشد، اما چهار نفر سالم هستند و این آماری نیست که بتواند همه زنان را از اهدای خون منصرف کند. به نظر می‌رسد به دلیل تبلیغات منفی صورت‌گرفته، عدم اهدای خون در زنان بیشتر جنبه روانی برای زنان پیدا کرده؛ وگرنه از لحاظ علمی مانعی برای اهدای خون توسط زنان سالم وجود ندارد.

از سوی دیگر، در سازمان انتقال خون همه مراجعان قبل از اهدای خون از لحاظ سطح هموگلوبین مورد آزمایش قرار می‌گیرند. درصورتی‌که داوطلبان براساس آزمایشات صورت‌گرفته کم‌خون باشند و یا در معرض کم‌خونی قرار داشته باشند، به‌طور موقت و تا زمان بررسی علل و درمان، از اهدای خون معاف می‌شوند و تنها به داوطلبانی که سطح هموگلوبین طبیعی دارند، مجوز اهدای خون داده می‌شود. به‌‌علاوه سازمان انتقال خون به منظور حفظ سلامت بیشتر زنان اهداکننده خون، پس از هر بار اهدا ۳۰ قرص آهن به همراه بروشور اطلاعات نحوه مصرف در اختیار اهداکنندگان قرار می‌دهد که همه این اقدامات می‌تواند سبب کاهش نگرانی زنان شود.

زنان یائسه و اهدای خون
تحقیقات نشان داده‌اند بسیاری از مردم بیشتر از میزان مورد نیاز روزانه خود آهن مصرف می‌کنند که سبب تولید بیشتر رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود و در نتیجه عملکرد طبیعی سلول‌ها مختل شده و خطر بروز برخی از بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی و سرطان افزایش می‌یابد. این مشکل در مردها و زنان یائسه حادتر است؛ چون زنان قبل از یائسگی در چرخه‌های عادت ماهیانه آهن اضافه را دفع می‌کنند. اهدای خون به افزایش میزان آهن بدن کمک می‌کند؛ چراکه از این طریق مقداری از آهن اضافه‌ای که موجب تولید رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود، بیرون می‌رود. به این ترتیب، می‌توان گفت اهدای خون حتی برای زنان یائسه نیز مفید است.

اهدای خون در دوره بارداری و قاعدگی چگونه است؟
از سوی دیگر، اهدای خون توسط زنان منافات چندانی با دوره عادت ماهانه آن‌ها ندارد و به گفته دکتر مقصودلو؛ قائم مقام و معاون آموزشی و پژوهشی مؤسسه عالی طب، زنانی که شرایط اهدای خون داشته باشند، اغلب حتی در این دوره نیز می‌توانند خون اهدا کنند، مگر این‌که دوره‌ای دردناک را تجربه کنند. در این صورت بهتر است صبر کرده و پس از سپری‌شدن دوره عادت ماهانه، برای اهدای خون اقدام کنند. در مورد زنان باردار نیز، با شروع بارداری شخص آمادگی اهدای خون را از دست می‌دهد و تا زمانی که شیر می‌دهد، بهتر است از اهدای خون خودداری کند، اما پس از دوران شیردهی می‌تواند اهدای خون را از سر بگیرد.

انتهای پیام/ص