هیچ اختلال روانی پیچیده تر وعجیب تر از اسکیزوفرنی وجود ندارد. اسکیزوفرنی اختلال فکر و خلق نا آرام است. اختلال فکر در نداشتن تمرکز و ناتوانی در حفظ توجه نمایان می شود و می تواند به برداشتها و عقاید غلط و  مشکلاتی در درک واقعیت و صحبت کردن و ابراز هیجان منجر شود. باید بدانیم که اسکیزوفرنی یک اختلال واحد نیست بلکه مجموعه ایی از مشکلات روانی است. اصطلاح اسکیزوفرنی به معنی اسکیزو؛ شکاف ، فرنو؛ذهن است.که این نام گذاری توسط روان پزشک سوئیسی اوژن بلولر انجام شد وی معتقد بود که کارکردهای روانی خاص که در افراد عادی  به صورت هماهنگ انجام می شود در افراد اسکیزوفرن ناهماهنگ است. وقتی  برای افراد عادی یک اتفاق وحشتناک روی می دهد بلافاصله رفتاری میکند که نتیجه درک او از آن اتفاق است. مثلاً از دست دادن یک عزیز واکنش گریه و سوگواری به همراه دارد. اما در فرد اسکیزوفرن واکنش متناسب با آن اتفاق نیست. مثلاً در واکنش به از دست دادن یک عزیز  قهقه سر میدهد و این به این علت است که فرایند فکر و واکنش هیجانی در آنها دو معقوله جدا از یکدیگر محسوب می شود. آنچه در تشخیص اسکیزوفرنی باید بدانیم اینست که نشانه ها حداقل باید شش ماه ادامه داشته باشند و این نشانه ها در کارایی فرد در کار، روابط اجتماعی ومراقبت از خود، آسیب قابل توجه ایی وارد کرده باشند. فرد اسکیزوفرن  استنباط های غلط از واقعیت ، اختلال شدید در فکر، درک و هیجان، ارتباط و رفتار روانی-حرکتی دارد. اختلالهای فکر معمولاً شکل هذیان و توهمات می گیرند. هذیان ها اعتقادات غلطی هستند که در برابر هر گونه استدلال مقاومت می کنند و به رغم شواهدی که برای ابطال آنها کافی است ادامه می یابند. مثلاً فردی که معتقد است از چشمه جوانی آب خورده و به همین دلیل  بی بند و بار و هرزه است یا فردی که معتقد است دیگران تبانی کرده اند تا اطلاعات سری او را از زیر زبانش بیرون بکشند همگی دچار هذیان می باشند. توهمات برداشت های حسی غلطی هستند که حتی در غیاب محرک های بیرونی اتفاق می افتند. در اسکیزوفرنی توهمات معمولاً شنیداری هستند و شامل  صداهایی می شوند که گزارش های مکرر در جهت کنترل رفتار فرد می باشند. مثلاً دو یا چند صدا که درباره بیمار با یکدیگر صحبت می کنند. اما  توهمات می توانند دیداری هم باشند. جالب است بدانیم که مردان در سن 25-15 سالگی به اسکیزوفرنی مبتلا میشوند و اوج سن وقوع برای آنها  در24 سالگی است و زنان در سن35- 25 سالگی در معرض خطر قرار دارند و حدود 3 تا 10 درصد آنها پس از 40 سالگی این بیماری را نشان می دهند. همچنین میزان بروز این بیماری در بین افراد فقیر سه برابر بیشتر از افراد ثروتمند است .

یادداشتی از سهیلا آقاجانی/ کارشناس ارشد روانشناسی بالینی