در روزهای اخیر شبکه های اجتماعی و سایت های اینترنتی عکس یکی از بازیگران تلوزیون با تیپ جنجالی و شلوار پاره را منتشر کرده اند که با واکنش کاربران همراه بوده است. با دیدن آن عکس و صحنۀ مضحک زانوهای عریان بازیگر محترم، مخاطب از خود می پرسد، آیا فقط این که چیزی مد شده است برای پوشیدنش توجیه مناسبی است؟ یا در پیروی از مد های روز هم باید اول به شخصیت و جایگاه خود و درستی آن مد فکر کنیم؟

برخی افراد معتقدند که بازیگران هم مانند بقیه مردم آزاد هستند و می توانند هر طوری می خواهند لباس بپوشند و در محافل و جلسات ظاهر شوند اما نکته ای که این عده در نظر نمی گیرند این است که بازیگران سینما ، چه بخواهند و چه نخواهند الگوی جامعه و جوانان در داخل کشور و پرچم دار شناساندن فرهنگ و تمدن این مملکت در جوامع دیگر هستند. به بیان دیگر هنرمندان در جامعه به معنای واقعی فرهنگ ساز هستند.  .  بازیگرانی که در صحنه سینما نقش افراد و طبقات مختلف جامعه را بازی می کنند ،  بسیاری از مخاطبان با آنها همزادپنداری می کنند و در نتیجه بین مردم محبوب می شوند.  این بازیگران محبوب در ضمیر ناخودآگاه مخاطبانشان به عنوان یک الگو قرار می گیرند. و وقتی آنها در خارج از سینما ، با ظاهری که هیچ سنخیتی با آموزه های دیرینة فرهنگی و تمدن ما ندارد حاضر می شوند ، فکر تقلید و الگوبرداری را در سر جوانانی می اندازند که تازه وارد جامعه شده اند و می خواهند خود را همانند  بازیگر محبوبشان ، مطرح کنند. و اینجاست که آثار مخرب این مسئله به جامعه برمی گردد.

از سوی دیگر این نوع پوشش و پیروی از فرهنگ های بیگانه حتی برای افراد عادی جامعه هم نکوهیده است. وقتی پوششی که شلختگی، بی نظمی، پارگی و بی احترامی به مخاطب را تداعی می کند به راحتی و فقط به دلیل اینکه مُد روز است در جامعه رواج می یابد این نگرانی بیشتر می شود که بازار مد جهانی می تواند هر بلایی بر سر فرهنگ ما بیاورد. حتی می تواند قدرت تفکر و تعقل را از جوانان و هنرمندان ما سلب کند. و باید نگران باشیم که در سالهای آینده چیزی از پوشش و فرهنگ ایرانی باقی خواهد ماند یا نه؟ و یا اگر لباسی با یک  آستین حلقه ای  و یا شلواری با یک پاچه مد شود ظاهر جامعه ایرانی تا آن حد نامتعارف خواهد شد؟

مسئله مهمی که باید به آن توجه کنیم مهجور ماندن فرهنگ ایرانی در ظاهر شدن این مدهای عجیب و غریب است.  این ادعای معروف که در میان عوام و خواص نُقل زبان ها است و مدام یادآور می شوند که ما کشوری با چند هزار سال قدمت تاریخی و صاحب نخستین تمدن های بشری هستیم ، چرا در ظاهر و پوشش سردمداران فرهنگ ما نمود پیدا نمی کند؟ مگر جز این است که سینما و تلوزیون هر کشوری باید نماینده فرهنگ همان کشور باشد، مگر نه اینکه قرار است دست اندرکاران سینما و تلوزیون، این فرهنگ را ترویج دهند؟! آیا واقعاً ظاهر غیر متعارف برخی بازیگران که می شود آنها را به جای مانکن های غربی جایگزین کرد، نماینده و نشان دهندۀ فرهنگ اصیل ایرانی است؟ یا فرهنگی غریب و نا آشنا را ترویج می دهد؟ وقتی در کلام مدعی فرهنگ چند هزار ساله هستیم چرا در عمل به دنبال فرهنگ های نو پای بیگانه که شاید بیش از دو یا سه قرن قدمت ندارند می رویم.  ممکن است فرهنگ هر جامعه و ملتی در همان جامعه مناسب و پذیرفته شده باشد اما همان فرهنگ می تواند برای جوامع دیگر بیگانه و زننده باشد.

اگر قرار است برای فیلم ها و سریال های ایرانی و سینما و بازیگران ایران سرمایه گذاری کنیم و در آخر  گروهی از آنها فرهنگ بیگانه را به جامعه تقدیم کنند و آنها که نمایندۀ فرهنگ و هنر ایرانی هستند عامل بی توجهی به فرهنگ ایرانی باشند، آیا عاقلانه تر نیست که مستقیم از فیلم های غربی با همان فرهنگ ها  استفاده کنیم و در وقت و انرژی و پول صرفه جویی کنیم؟

البته نباید از یاد ببریم که در تاریخ سینمای ایران کم نیستند هنرمندان اصیلی که پشتوانه های فرهنگی ملتند و رسالت حفاظت از فرهنگ ایرانی را به نحو احسن انجام داده اند و همگی میراث فرهنگی سینمای ایران را با رعایت امانت به نسل جدید سپرده اند. اما باید پرسید نسل جدید که وارثان این میراث ارزشمند هستند امروز کجا ایستاده اند و با ارثیه ملی و هنری کشور چه می کنند؟!!!

یادداشتی از: سمیه نوش آبادی