به گزارش شبنم ها ، در حالی که اوقات فراغت یک امر فرابخشی و چندبعدی است و با مسائل اقتصادی وفرهنگی در ارتباط مستقیم می باشد؛ با این حال ازلحاظ تحلیل کارکردی، معمولاسه نقش عمده را برای اوقات فراغت برمی شمارند: «رفع خستگی»، «تفریح وسرگرمی» و«ایجاد امکان برای بالابردن سطح معلومات، مشارکت آزاد اجتماعی وپرورش استعدادها.» تجدید قوا، گریزازملال انگیز بودن زندگی روزمره، فرارازکارهای تکراری تحمیلی، ترمیم مشکلات عصبی ناشی از زندگی ماشینی، به دست آوردن نشاط و سرزندگی، ارضای صحیح ومناسب تمایلات پرخاشجویانه افراد وتقویت عواطف، از دیگر کاربردهای اوقات فراغت به شمارمی روند.

این روزها بحث شیرین همه مجالس مطالبی است که در شبکه های اجتماعی تلفن همراه به اشتراک گذاشته می شود. فضا هایی که در کنار تنوع و جذابیت، رایگان بودن آن نیز قند را در دل هر فردی آب می کند و افراد را نسبت به استفاده از آنها مشتاق تر می کند.

وقتی تفریح سالم ستاره سهیل می شود

در حال که برخی جوانها برای تسکین درد بیکاری به دنبال تفریح هستند و برخی از اقشار مردم شدت خستگی از کار را مهمترین دلیل برای پرداختن به تفریح می دانند؛ کمبود فضاهای مناسب برای گذراندن اوقات فراغت از سویی و غریبه بودن مسئولان و متولین امور با خواسته های نسل جوان  آنها را به سمت فضا های مجازی سوق دهند.

نبود فضا های مناسب برای طی کردن اوقات فراغت یک روی سکه است و هزینه های هنگفت تفریح سالم و خانوادگی مشکلی است که باعث شده است ؛ اقشار کم در آمد در زندگی روزمره خود با مقوله ای به نام اوقات فراغت بیگانه باشند و شاید ساعت های بیکاری خودشان را به بطالت بگذرانند. پرسه زنی در پاساژ ها و خیابان ها، اینترنت گردی بی هدف، روی آوردن به اعتیاد و دیگر ناهنجاری های اجتماعی و فرهنگی تنها نمونه های کوچکی از تبعات این کمبود در جامعه ما است.

دریایی به بزرگی کف دست که جوانهای ایرانی را غرق کرده است

وقتی این اشتیاق نسل جوان به پرکردن اوقات خود با شبکه های اجتماعی نوین تلفن همراه را در کنار هشدارهای مکرر کارشناسان درباره برنامه ریزی کشورهای غربی برای تغییر ذائقه نسل های آینده بگذاریم به درجه اهمیت مسئله بیشتر پی می بریم.

محمدیان، دانشجوی کارشناسی ارشد سیستم های اقتصادی، اجتماعی در گفتگو با خبرنگار ائل پرس در خصوص اوقات فراغت جوان ایرانی اسلامی اینگونه بیان داشت: از نظر فرهنگ ایرانی اسلامی تفریحات سالم جوانان مطالعه، ورزش و هنر است ولی در مقام عمل اوقات فراغت یک شخص وابسته به اندیشه ها و تربیت اخلاقی و اجتماعی و وضعیت اقتصادی او است.

وی افزود:  با اینکه جامعه ما  از لحاظ مبانی فکری از ریشه های محکم و زیبایی برخوردار است ولی هیچگاه جایگاه و جذابیتی برای زندگی امروزی ارائه نکرده است و همیشه سبک زندگی چه از لحاظ مدل لباس تا اوقات فراغت بر اساس زندگی شهروندان اروپایی ارائه شده است و متاسفانه نخبگان و مردم  ما به استفاده از این سبک زندگی اروپایی میبالند.

چاپ بنر و کاتالوگ مشکلی را حل نمی کند

وی بیان داشت: سبک زندگی ایرانی اسلامی با چاپ بنر و کاتالوگ ارائه نمی شود و باید با رفتارها و عملکرد اجتماعی در میان مردم رواج پیدا کند. این روزها جوانی که از لحاظ اقتصادی زندگی خود را به سختی میگذراند به تنها چیزی که فکر نمی کند داشتن اوقات فراغت است و بزرگترین تفریح جوان، قدم زدن در پارک و حضور در فضاهای مجازی است که جذابیتی با خود به همراه دارد.

خانم محمد زاده، شهروند ۲۵ ساله ساکن تبریز در خصوص آسیب های اجتماعی فضای مجازی در گفتگو با ائل پرس بیان داشت: در تبریز و یا در شهر های دیگر مکانی برای حضور جوان وجود ندارد، از سینما ها تا پارکها  و شهر بازی ها گویی برای افراد خاصی تعبیه شده است، جوان ایرانی نیاز به تفریح دارد در حالی که با این شرایط اقتصادی و بیکاری، جوانان افسرده می شوند و از رو بیکاری دنبال سرگرمی است ولی این سرگرمی ها گاهی خطر ساز می شوند.

وی افزود: این روزها با وجود گوشی های اندروید و قیمت ارزان آنها همه در فضای مجازی حضور دارند، فضاهایی که مستلزم صرف هزینه بالایی نیستند و با حضور در پیج ها و برنامه های متفاوت همچون(وایبر ، تانگو، اینستاگرام،لاین و...) میشود زمان های بیکاری را پر کرد.

از چت کردن بچه های زیر ده سال تا فاجعه ای به نام اعتیاد به شبکه های اجتماعی

احسان، دانشجوی سال اول دانشگاه نیز در گفتگو با خبرنگار ائل پرس بیان کرد: همه به دنبال بررسی آسیب های اجتماعی هستند در حالی که وقتی فردی بیکار می ماند به دنبال سرگرمی است ولی سرگرمی جوانانی مثل ما ساعت ها نشستن پشت کامپیوتر است و نوشتن درد و دلهایمان برای دوستان مجازی.دوستی های مجازی همیشه به چت ها و لایک ها ختم نمیشود،گاهی این مجازی ها تبدیل به ارتباطاتی می شود که فاجعه می آفریند.وقتی خانواده به خاطر اینکه سر گرم کار خود شوند برای بچه های زیر ده سال هم موبایل میخرند باید منتظر روزی باشند که این آسیب ها گریبان گیر خودشان می شود.

شهرداری، دانشگاه و همه دستگاه های فرهنگی اجرایی باید برای خروج از این وضعیت نقش آفرینی کنند

محمد اسماعیل سعیدی نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی در خصوص اوقات فراغت جوان ایرانی و نقش رسانه ها در پر کردن این فضا در گفتگو با خبرنگار ائل پرس بیان کرد: با توجه به اینکه جمعیت ایران ، جمعیت جوان است باید فکری برای پر کردن اوقات فراغت انها کرد در حالی که محله ها و اماکن تفریحی و فرهنگی بسیار کم است تا یک جوان بتواند نشاط و شادابی و هیجان را در جای سالم بکار گیرد.

وی افزود: باید در فکر طرحی نو باشیم و با تشکیل ستادی فراتر از دستگاه ها و سازمان ها و متولیان امور جوانان و استراتژی راهبردی در بخش اوقات فراغت را فراهم آوریم و این ستاد دانشگاه ها را موظف کند که کار و توان انرژی را حل کنند.

عضو کمیسیون اجتماعی تصریح کرد: شهرداری ها در کلانشهر ها متولی و مسئول ایجاد مراکز تفریحی هستند ولی روستایی ها که درآمد ایجاد مراکز فرهنگی ورزشی ندارند باید با برنامه ریزی ساماندهی شوند.

تولید محتوای چوان پسند در رسانه های داخلی یکی از راهکارهای مشکل

وی وظیفه رسانه ملی را ایجاد فضای پر نشاط برای جوانان دانست و گفت: در دوره قبلی ریاست رسانه ملی، بحث راه اندازی شبکه خاص جوان  را به اتمام نرساند ولی امید است با حضور مدیریت جدید این شبکه به زودی در راس برنامه ها قرار گیرد چرا که مخاطبان اصلی رسانه ها جوانان هستند و اگر جوان را جذب نکنیم مطمئنا به دنبال شبکه های ماهواره ای و دیگر ابزارهای ارتباطی خواهد رفت. 

سعیدی با بیان اینکه شبکه های مختص جوانان نیاز اصلی  و اساسی رسانه های ما است؛ افزود: باید فضای رسانه ای  و اجتماعی را فضای شاد و پر نشاط و جذاب برای جوانان در نظر بگیریم.

حجت الاسلام دکتر سعید علیزاده، رئیس دانشکده معارف اسلامی دانشگاه تبریز نیز در گفتگو با خبرنگار ائل پرس با بیان اینکه اوقات فراغت دغدغه اصلی جوان ایرانی اسلامی است، گفت: اوقات فراغت جزء مسائلی است که همیشه در اجتماع مطرح بوده اما معمولا در تابستان به آن پرداخت می شود ولی با توجه به حائز اهمیت بودن موضوع، مطرح نمودن مشکلات در برهه های مختلف زمانی میتواند مسئولین و متولیان این کار را برای برنامه ریزی بهتر آماده نماید.

وی با اشاره به مسئله فراغت و جوانان از نظر اسلام بیان داشت: به طور کلی ما چیزی به نام اوقات فراغت نداریم،فراغت یعنی از کاری فارغ شدن،فراغت از کار، تحصیل، فراغت از وظایف اجتماعی، فراغت از سرگرمی و حتی گاهی جایی که برای فراغت باز می کنیم پر از کارهای دیگر می کنیم که قبلا وقتی برای آنها نداشتیم در حالی که اینها خود نیز اشتغالند و فراغت در مقابل اشتغال قابل مطرح کردن است، اشتغال یا روحانیست یا جسمانی، یکی از اشتغال های روحانی ما، اشتغال ذهنی است و یکی از اشتغالات جسمانی ما اشتغالات  معنوی است.جوان و نوجوان ما چون به حد عقلانیت نرسیده است گاهی خیال می کند که اوقات فراغتی ندارد و  در صورت نبود اشتغال بدون مانع و محدودیت تفریح می کند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: دغدغه اوقات فراغت جوانی که شاغل است با دغدغه فرد بیکار معکوس است چرا که جوان شاغل به عقلانیت رسیده است اما باید همه کارها در دوران و سن خود انجام گیرد در صورتی که در جوانی پیری کند، مطمعنا در پیری نیز در پی جوانی خواهد بود و این یک مسئله مهم است.

علیزاده بیان داشت:در نتیجه ما جوانی را به دو قسمت جوانی جسم و جوانی روح تقسیم می کنیم. اگر انسان جوان بماند ، اوقات فراغت برای او مهم نیست چون همیشه اشتغال خواهد داشت و اگر انسان پیر باشد برای او اوقات فراغت لازم است چرا که مدت زمان زیادی صرف کار و انجام امورات گذرانده ست و در سنین جوانی که پر از نیروی محرک و انرژی است باید به دنبال کار و حرکت باشد و مدام در چالش باشد.

فضایی برای تهاجم فرهنگی پنهان

وی اظهار داشت: اوقات فراغت باید متناسب با شرایط باشد که بعد از طی کردن اوقات فراغت، باز هم به تحصیل یا محل کار بازگردد به طور مثال تعطیلات نوروزی سالهای متمادی، نشاط ویژه ای بر دانش آموز القا می کرد ولی بعد از ۱۳ روز، بازگشت به مدرسه مصیبت عظیمی بود ولی برای اینکه این محیط همواره در خاطر دانش آموز بماند و امید به برگشت را در او زنده کند، پیک نوروزی را برای این ایام محیا کردند . مشکل ما این است که ما زندگی را وقف کار می کنیم در حالی که زندگی خود کار محسوب می شود .

وی با اشاره به روایتی از پیامبر اکرم (ص) بیان داشت: در صورت توجه ویژه نسل جوان به علم آموزی و ترویج علم، ذهن جوان به حال شکوفایی رسیده و روحیات او نیز در این راستا تشکیل می شود.

حجت الاسلام والمسلمین علیزاده تصریح کرد:مسئله دوم اینکه ما ضعف هایی در تعریف درست اشتغال و کار و تحصیل در جامعه داریم. ما ساعتی به عنوان تنفس نداریم و دشمن با پیشدستی، از این کمبود ها بهترین استفاده را کرد و با ورود به اجتماعات ایران که دارای تاریخی اصیل و متمدن است می خواهند ما را به خود فراموشی برسانند تا در عرصه های اعلام وجود، ایرانی ها وجود نداشته باشد.

وی شبکه های نوپدید اجتماعی را فضایی تهاجمی دانسته و گفت : فضاهای مجازی بدون محتوا وارد عرصه شده اند و قصد پر کردن اوقات فراغت را ندارند چرا که تغییر ذهنیت و اشغال کردن ذهن جوانان را هدف گرفته اند. فضا هایی که برای جوان ما ایجاد کردند به مثابه راهی است که او را از رسیدن به مقصد باز می دارد و هر قدر این فضا گسترده تر باشد راه را برای رسیدن به کمال طولانی تر می کند .

چرا موج گرایش به وایبر و واتس آپ فروکش نمی کند؟

وی تبلیغ آشکار و نهان گسترده برای کسب زمان و انرژی بشتری از افراد در این شبکه های مجازی را نشانگر تلاش برنامه ریزان برای جلوگیری از خاموش شدن آتش میل نفسانی به استفاده از آنها دانست.

علیزاده با اشاره به اثبات استفاده های جاسوسی غرب از این ابزارهای نوین اظهار داشت: جوان را با اجبار نمی توان وادار به پرهیز از استفاده از این ابزارها کرد و باید از طریق آگاه سازی افراد نسبت به خطرات و عواقب زیاده روی در استفاده از این شبکه ها اقدام شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز ادامه داد: مشکل اصلی این است که ارتباط ما با جوانمان برقرار نیست و به این دلیل نمیتوانیم آنچه راکه به او آسیب میرساند با زبان خودش به او معرفی کنیم و مدعی هستیم که در این سن جوان توانایی قبول حرف های ما را ندارد در حالی که ایراد اصلی در چگونگی ایجاد ارتباط است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: دشمن با ایجاد این فضاها وارد روانشناسی سیاسی شده در حالی که ما حتی در خصوص این موضوع رشته علمی هم نداریم. متولیان این شبکه های اجتماعی با ورود به جزئی ترین آیتم ها و سمبل های روانشناسی سعی در  ارزیابی و آینده پژوهی دیدگاه ها و عملکرد عمومی دارند.

وی اظهار داشت: باید مردم را آگاه کرد و این را به گوش مردم رساند که در این ظرفیت رایگانی که در اختیار ما قرار داره شده است زهری وجود دارد که بلای جان می شود. در این سرگرمی هایی که برای جوان ما تعبیه کرده اند؛ ایده های از پیش برنامه ریزی شده خود را در ذهن جوان ما جای می گذارند، ما نیز باید برنامه هایی داشته باشیم که در ضمن گردش و ورزش و سرگرمی، ایده های خودمان را با جوانان در میان بگذاریم.

علیزاده نقش خانواده در مهار کردن خطرات این فضا ها را مهم و اساسی ارزیابی کرده و گفت : والدین در این مورد باید اطلاعات و آگاهی داشته باشند. وقتی جوان علت وارد نشدن والدین به این فضا ها را درک کند، او نیز از این فضا ها دوری میکند و باید برای عدم ورود جوان به فضاهای آسیب زا جامعه دلیل داشت و  او قانع کرد.

وی تلاش در راستای توسعه شبکه های اجتماعی ایرانی را از مهمترین وظایف مسئولان در این زمینه برشمرد.

این کارشناس دینی افزود: گاهی مشاهده میشود که معلم ما، مدیر ما، استاد دانشگاه و ... از این موضوعات خبر ندارند و در مقابله با مشکلات دیگر جوانان با برداشت غلط از موضوع، علت یابی می کنند.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار ائل پرس در خصوص راهکارهای جلوگیری از تبدیل شدن شبکه های اجتماعی تلفن همراه به معضلی برای نسل جوان اظهار کرد: بهترین راه پر کردن اوقات فراغت جوانان است که جوان حضور ما را نیز کنار خود احساس کند و باید با پشتیبانی و گروهی وارد شویم و برای اینکه فضای بهتری برای جوان ایرانی محیا کنیم باید با روش روانشناختی"پدیده شناسی" وارد مبحث شویم. ما باید به صورت اگاه وارد فضاهایی که فرزند ما ساعات زیادی در آن فضا زندگی می کند شده و با شرایط آن فضا اشنا شویم و در مقابل نیاز های جوانمان برای او فضای مناسب و قابل پسند بسازیم.

حجت الاسلام علیزاده در پایان با اشاره به نقش دولت و متولیان فرهنگی در خصوص ایجاد فضای با نشاط برای جوانان اظهار کرد:باید فضایی برای جوانان ساخت که مورد پسند آنان باشد و ی آنها را به عرصه های شکوفایی استعداد های خود هدایت کنیم تا با بصیرت و تربیت درست عرصه را برای ظهور صاحب الزمان(عج) آماده سازیم.

فردین صحرایی کارشناس ارشد ارتباطات در گفتگو با خبرنگار ائل پرس با بیان نقش فناوری اطلاعات در زندگی روزمره و آسیب های خطیر در زندگی جوان ایرانی گفت:ما در دوره ای زندگی می کنیم به نام عصر انفجار اطلاعات، در این عصر تکنولوژوی های نوین ارتباطی و اطلاعاتی هر کدام به جای خود تمام ابعاد زندگی ما را تحت تاثیر قرار میدهد از شخصی ترین ارتباط گرفته تا ارتباط بین دولت و ملت و ارتباط های بین المللی.

وی بیان کرد: اکنون دوره ای است که فرد به مدد شبکه های اجتماعی و ارتباط به عنوان یک رسانه در جامعه حضور دارد به صورت مثال بارها دیده شده است که یک شخص توانایی هدایت یک جریان خبری را در خود دارد. یکی از کار کرد های اساسی رسانه ها  ایجاد اوقات فراغت است که هر یک شبکه برای خود ماموریتی را تعریف کرده است که در این میان رسانه های مجازی تلفن همراه، رویکرد تفریحی و جذابیتی از رسانه های دیگر پر رنگ تر و جریان سازی و قدرت فراگیری اخبار در این رسانه ها سریع تر و بیشتر است چرا که مخاطبین زیادی در این حوزه فعالیت می کنند.

۵ و نیم میلیون ایرانی وایبری

صحرایی افزود: در شبکه های اجتماعی یک خبر کذب در گستره های میلیونی توزیع می گردد و قسمت های عظیمی از یک فرهنگ و ارزش اجتماعی در عرض چند ثانیه به قشر بزرگی انتشار می یابد و این باید در خاطرمان باشد که طبق آمار های جامعه شناسان در شبکه اجتماعی وایبر رتبه اول با نزدیک بر ۵ میلیون ۴۵۰ هزار  ایرانیان هستندکه بیشتر این افراد را خانم های خانه دار تشکیل میدهد که این آمار هشدار دهنده و تکانده ای برای جامعه ایرانی است که این ارتباط روی اعضای جامعه و افراد تاثیر میگذارید. در طول ۸ سال گذشته ثبت مکالمات از ۳۰ دقیقه به ۱۵ دقیقه کاهش یافته است که این به این معنی است که فضای مصاحبت رو به از بین رفتن است. فاصله دار شدن ارتباط انسانها از جمله دیگر آسیب های شبکه های اجتماعی تلفن همراه است که در این دوره تمام مفاهیم انسانی معنای خود را از دست میدهد.

 وی ادامه داد: بهترین راه کار ، خلق فضای صمیمی و گرم در قالب خانواده است که جامعه مکانهایی برای رفع نیاز جوانان در محیط های سالم و هدایت شده در اختیار آنها قرار دهد در حالی که ما تابع دینی هستیم که تمام جوانب و نیاز های بشری را جوابگوست ولی وقتی راهکار ها عملی نمی شود، ناشی از ضعف مجریان است نه ضعف انگاره های دینی.

 صحرای اظهار داشت:ما باید از کشور های دیگر و از تجربیات دیگران درس بگیرم تا بنا به سخنان  رهبر انقلاب "از این گذرگاه تاریحی با کمترین تلفات و هزینه ها گذر کنیم"

شبکه های اجتماعی موبایل باعث شده اند تلویزیون به یک رسانه سرد تبدیل شود

وی با اشاره به جمله مارشال مک لوهان که "تلویزیون یک رسانه گرم است"گفت: تلوزیون با ایجاد حس مشترک در بینندگان یک رسانه گرم تعریف می شود  ولی اکنون به مدد شبکه های اجتماعی، تلویزیون تبدیل به یک رسانه سرد شده و همه سرگرم استفاده از این شبکه های اجتماعی شده اند.

این کارشناس ارتباطات تاکید کرد: هیچ کس نمی تواند منکر آن شود که هر فناوری جدید در حین ورود آسیب های مختص خود را به جوامع وارد میکند ولی حداقل سعی بر این داشته باشیم که با آگاه سازی و فرهنگ سازی این آسیب ها را به حداقل برسانیم چرا که ما در جامعه ای زندگی می کنیم که جامعه در صورت محدود شدن دسترسی نسبت به استفاده از آن حریص می شود.

صحرایی افزود: اینها همان نیاز هایست که در بین کمبود های جوان ایرانی احساس می شود  و باید متناسب با هر تکنولوژی و دوره ای رسانه های روزآمد در اختیار جوانان قرار گیرد.

وی گفت: ایجاد شبکه اجتماعی ایرانی شاید به حد و اندازه شبکه اجتماعی خارجی نباشد اما این یک پیشرفت است که می توان از آنها استفاده کرده و به سمت هدایت و جهت دار کردن استفاده از این تکنولوژی حرکت کرد.

منبع:شاخه طوبی