به گزارش خبرنگار شبنم همدان  ، به نوشته ها و سروده های ویژه کودکان،  ادبیات کودکان و نوجوانان می گویند. این گروه سنی به سبب گنجایش‌های شناختی و ویژگی‌های سنی و رشدی خود آمادگی پذیرش متن‌های دشوار و جملات سنگین را ندارند و به متن‌هایی نیاز دارند که پاسخگوی دورهٔ رشد آن‌ها باشد.

۱۸ تیرماه روز درگذشت مهدی آذریزدی به عنوان روز ادبیات کودکان و نوجوانان در تقویم رسمی کشور ثبت شده است به همین مناسب به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همدان رفتیم تا گزارشی در این مورد تهیه کنیم.

یکی از مربیان حاضر در کانون پرورش فکری همدان ، نویسنده توانمند کودکان ، مهین سماواتی_مربی ادبی کانون پرورش فکری کودک ونوجوان_نویسنده_دارای ۶ عنوان کتاب به چاپ رسیده در این حوزه است.

یکی دیگر از افراد حاضر در کانون پرورش فکری ، بهناز ضرابی زاده، کارشناس مسئول مرکز آفرینش های ادبی و نویسنده چهارده عنوان کتاب در حوزه کودک و نوجوان است .

به سراغ این دو نویسنده رفتیم تا در مورد ادبیات کودک و اهمیت و جایگاه آن گزارشی تهیه کنیم. در ادامه پرسش و پاسخ با این عزیزان و فعالان حوزه کودک را خواهیم دید:
 
به عنوان اولین سوال بفرمایید در حال حاضربه چه میزان به ادبیات کودک ونوجوان  پرداخته می شود؟
سماوات در این مورد گفت: به طور معمول کتاب به عنوان بهترین انتخاب برای پر کردن اوقات فراغت کودکان ونوجوانان توصیه شده است و از اهمیت ویژه ای برخوردار است بنابراین وقت و اهمیت زیادی را می طلبد.

آیا کلاس ها و دوره هایی ویژه ادبیات کودکان دارید؟

در حال حاضر  کلاس نوشتن خلاق در دو مرحله در کانون برگزار می شود؛ ابتدایی و پیشرفته. این کلاس ها در ابتدا به پرورش حواس پنج گانه می پردازد سپس با بازی وطرح هایی که دارد منجر به نوشتن می شود در مرحله دوم کودکان شروع به شناخت عناصر می کنند وگرایش بچه ها مشخص می شود که به شعر یا داستان است.

از بهناز ضرابی در خصوص جایگاه ادبیات کودک و نوجوان در همدان پرسیدیم ؛
ضرابی زاده گفت: همدان به لحاظ این که نویسنده و شعرای خوبی در زمینه ادبیات کودک ونوجوان دارد که با پشتکار و انرژی فراوان کار می کنند، در سالهای اخیر روند رو به رشدی داشته. در واقع همدان یکی از قطب های خوب وجریان ساز در ادبیات کودک ونوجوان کشور است. حوزه ی هنری نیز کارگاه های خوبی به عنوان جلسات هفتگی قلمک برگزار می کند و داستان نویسان وشاعران کودک ونوجوان آثار خود را مطرح کرده که مورد نقد وبررسی قرار می گیرد این کارگاهها موجب پرورش نویسندگان و شاعران خوب در آینده می شود.

سماواتی کاستی های ادبیات کشور درحوزه کودک و نوجوان را این گونه مطرح کرد:
همه ی کتاب ها توانایی جذب کودکان را ندارد، کتاب هایی توانایی جذب دارند که با دید کودکان نوشته شده باشد و حس لذتی را که کودکان جویای آن هستند به آن ها منتقل کند. توصیه می شود که هر کتابی از بیرون خریداری نشود چرا که ممکن است ظاهرا جذاب ولی بی محتوا باشد.

این مشکلات از دید ضرابی زاده در مسائل دیگر بود او در مورد مشکلات این حوزه گفت:

مسائل فراوانی در این حوزه  وجود دارد اعم از اشکالاتی در حوزه نشر ، توزیع و تربیت نیروی انسانی وجود دارد که آزار دهنده است اما موضوع مهم تر تشویق نویسندگان و شعرای مشغول به کار در این زمینه است.
انتقاد او از انتخاب کتاب بود و افزود: در مدارس و پایگاه های مقاومت و مساجد کتاب های خوبی ورود پیدا نمی کند و وقتی برای استفاده از کتاب به این مراکز بروید متوجه خواهید شد کتاب های خوبی برای کودکان وجود ندارد و این یکی از بزرگترین معضلات است. اگر این مشکلات برطرف شود و تغذیه فکری کودکان ما توانمند باشد ، کودکانی که ذوق ادبی دارند می توانند به خوبی توسط این کتاب ها ادبیات خود را پرورش دهند.

اهمیت وضرورت توجه به ادبیات کودکان ونوجوان به چه میزان است؟

در پاسخ به این سوال مهین سماواتی گفت: کتاب یکی از ابزار موجود در جامعه است که در آینده ی کودکان بسیار تاثیرگذار است پس باید سلیقه ی آنان مدنظر قرار گیرد. بچه ها بیشتر به دنبال کتاب های حادثه محور هستند تا شخصیت محور، اما این حوادث باید طوری کنار هم چیده و در داستان آورده شوند که به اصطلاح به درون مایه ی داستان هم پرداخته شود.

ضرابی در مورد اهمیت ادبیات کودک و نوجوان چنین گفت: ما برای اینکه نسل پویا ، توانمند و فکور داشته باشیم باید در کودکی  برای فرزندان خود سرمایه گذاری کنیم. هر کشوری که بتواند این سرمایه گذاری را انجام دهد باید مطمئن باشد که نسلی که در آینده جایگزین نویسنده شعرا می شوند موفق خواهند بود. بسیار معتقدم علاوه برمتولیان فرهنگی خانواده ها نقش خیلی موثرتری خواهند داشت . اما متاسفانه  خانواده ها  اطلاع زیادی در این زمینه ندارند و نمی توانند فرزندان خود را در این حوزه راهنمایی کنند.

وی افزود: یکی از راهکارهای موثر این است که خانواده ها فرزندان خود را در کتابخانه های پرورش فکری ، و نهاد کتابخانه های عمومی که کتابخانه مختص کودکان دارند عضو کنند. زیرا کتاب های موجود در این مراکز اختصاص به رده سنی کودک و نوجوان دارد. با این کار خیال آن ها راحت است که فرزندانشان کتاب های خوبی مطالعه می کنند.
ضرابی زاده ادامه داد: اعتقاد من این است که بچه ها اگر در ابتدا تربیت ادبی درستی نداشته باشند متأسفانه در بزرگسالی نیز سلایق آن ها به کتاب سلایق خوبی نخواهد بود و باید از ابتدا حرفه ای خوان بار بیایند. در حال حاضر در بازار کتاب های زیادی موجود است که از لحاظ تصویری ومحتوایی کتاب های خوبی نیستند وخانواده ها اغلب به اشتباه این نوع از کتاب ها را انتخاب می کنند.
در مورد  استان همدان و میزان فعالیت آن در حوزه ادبیات کودک ونوجوان پرسیدیم؟
ضرابی زاده پاسخ داد: حدودا ده شاعر و نویسنده در زمینه ادبیات کودک ونوجوان داریم که به صورت حرفه ای کار می کنند و آثار آن ها به عنوان آثار شاخص و مطرح است و حائز رتبه های کشوری شده اند. به طور مثال خانمها مریم زندی، شهبازی، فعله گری، زرنشان و آقایان موسویان وبکتاش از کسانی هستند که سالها در این حوزه فعالیت می کنند.
از نظر من در همدان بستر خوبی فراهم است که تعدادی شاعر ونویسنده در آن مشغولند وباید سعی شود که تعداد این افراد بیشتر شود. بعد از این که این تعداد تربیت شوند و راه خود را پیدا کنند اگر انگیزه وپشتکارهای قوی داشته باشند به اطمینان میتوان گفت آینده ی روشنی را دارا خواهند بود هر چند که دارای محدودیت باشند

در مورد برنامه های کانون پرورش فکری در زمینه ی ادبیات کودک ونوجوان از مهین سماواتی پرسیدیم.
او پاسخ داد: با استفاده از همین کلاس نوشتن خلاق کودکانی که به شعر داستان علاقه دارند ولی راه و روش  نوشتن را نمی دانند ضمن خواندن کتاب  و بحث وگفتگو وگو در مورد آن به علایق و گرایش خود پی می برند.  پس از تعیین گرایش آنها کانون  کارگاه داستان نویسی تشکیل داده و فکر اولیه، شروع داستان ، توصیف، صحنه، اوج و پایان داستان آموزش داده می شود و بچه ها شروع به نوشتن داستان می کنند و باپشتکار در جشنواره ها شرکت می کنند.
ضرابی زاده نیز در مورد برنامه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گفت: کانون دارای چند صد هزار عنوان کتاب است و نزدیک به نیم قرن از تاسیس آن میگذرد که در این نیم قرن گذشته تا بحال  کانون همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد. در کانون کلاس های نوشتن خلاق و داستان سرایی برگزار می شود که وظیفه ی آن ها شناسایی کودکان ونوجوانان علاقمند در این زمینه است. و چه بسا کودکان بسیاری در این حوزه توانمند هستند اما به دلیل این که خانواده ها آگاهی زیادی ندارند در همان سال های نونهالی استعداد آنها نهفته می ماند و قبل از شکفته وپویا شدن خشکیده می شود، در صورتی که ما در کانون فضاهای فراوانی برای پرورش آن داریم. یکی از وظایف کانون ارتباط از طریق نامه با کودکانی است که نمی توانند در آنجا حضور داشته باشند . در این طرح از طریق مطالعه آثارکودکان جزواتی جهت پرورش استعداد آنها ارسال می شود. اما متاسفانه به دلیل اطلاع رسانی نادرست مردم حتی قادر به تلفظ عنوان واسم این مراکز نیستند و اغلب این مراکز و کانون ها را با مراکز دیگر اشتباه می گیرند.
مهین سماواتی به عنوان سخن پایانی گفت: به خانواده ها توصیه می کنم که اگر استعداد و علاقه به کتاب و نوشتن را در فرزندان خود می بینند آن ها را در کلاس های درحال برگزاری کانون در این حوزه ثبت نام کنند، این کلاس ها در هیچ نقطه ای از شهر به جز کانون وجود ندارد.
و سخن پایانی ضرابی زاده: «وظیفه ی همه ی خدمت گزاران، اطلاع رسانی درست و جذب کودکان و نوجوانان به شیوه ی درست است  که باید از طریق خانواده ها صورت گیرد.اگر این کودکان در اوایل بتوانند درست استعداد خود را بشناسند و هدایت کنند قطعا در سال های بعد هنرمندان خوبی در زمینه ادبیات کودک ونوجوان خواهیم داشت که بتوانیم تقدیم جامعه ادبی کشورمان کنیم»

این دو نویسنده آثار ارزشمندی به دنیای کودک و نوجوان کشور هدیه کرده اند :
آثار مهین سماواتی در زمینه کودک عبارتند از:
۱.حلقه های جادویی
۲.خورشید خانه ما
۳.ماجراهای پسرم ومن

و تعدادی از آثار بهناز ضرابی زاده به شرح زیر است:
۱.مرغ شل
۲.بابای نه سالگی
۳.اسم عروسکی
۴.سیب ارزو
۵.محله حاجی
۶.گنجشک سبز و آبی
۷.آخرین تکه نان
۸. خانم کوچیک

انتهای پیام / ن