تأثیر جنسیت بر اشتغال زنان
نویسنده: فهمیه ملکزاده
انتشارات جامعهشناسان
آذرماه 1392
از آنجاییکه اشتغال بحثی اساسی در توسعه اقتصادی و اجتماعی است و مطالعه و تدقیق در آن حایز اهمیت است، باید به ابعاد مختلف آن توجه ویژهای داشت. در تمام جوامع، نوعی تقسیم کار بر حسب جنسیت وجود دارد؛ یعنی کارهایی خاص زنان است و کارهایی مختص مردان. برخی از اندیشمندان در این مورد گفتهاند که تقسیم کار جنسی ساخته و پرداخته اجتماع است و ارتباطی به تفاوتهای طبیعی دو جنس ندارد؛ یعنی شغلها مهر زنانه و مردانه میخورند.
کتاب "تأثیر جنسیت بر اشتغال" به دنبال بررسی اشتغال و جنسیت است و از اینرو مفاهیمی مانند نابرابری در تقسیم کار بر حسب جنسیت؛ تبعیض به دلیل جنسیت و مفهوم آگاهی در روند این بررسی، بسیار مورد استفاده نویسنده قرار گرفته است. بنابراین نویسنده در پنج فصل به بررسی این تأثیر میپردازد.
در فصل اول کتاب با نام "مفهوم کار"، ملکزاده به بررسی کار در نظام هستی، کار در مفهوم عام و خاص، کار در مفهوم حقوقی، آیات مربوط به کار، کار در احادیث و روایات، آثار مثبت و منفی کار بر انسان و جامعه، آثار کار بر فرد و اجتماع، وظایف مشترک زن و مرد در کار، وظایف و تکالیف کارفرما اغم از زن و مرد، دستهبندی موانع اشتغال (فرهنگی، حقوقی، اجتماعی)، اشتغال و حمایت از زنان در قانون کار و... میپردازد. بهطورکلی در یک روند از کل به جز، نویسنده مفهوم کار را در جامعه ایرانی به مفهوم اشتغال زنان مرتبط ساخته در نهایت وضعیت اشتغال و بیکاری زنان و راهکارهای مبارزه با بیکاری زنان را مطرح میکند.
نویسنده در فصل "جایگاه حقوقی زن در اسلام" حقوق و جایگاه زن در اسلام، یکسان بودن زن و مرد در قبال احکام شرعی، مسئله زن در هالهای از جهل و عقبماندگی، حقوق انسانی زن، مبانی تفاوت حقوق زن و مرد در نظام حقوقی ایران، نقش زنان، در توسعه و تعدد نقشها و... را مورد بررسی قرار میدهد.
فصل سوم اختصاص دارد به "تاریخچه اشتغال زنان"، در این فصل نویسنده از اشتغال زنان در دوران پهلوی و قبل از انقلاب اسلامی ایران آغاز کرده؛ به بررسی تحولات بازار کار جنسیتی، چشمانداز تاریخی نابرابری در کار، نابرابری جنسی در کار، علل جامعهشناسی تفاوتهای جنسیتی و مصادیق نابرابری جنسیتی پرداخته و در نهایت تقسیمکار در خانه، کارخانگی و .... میپردازد.
در فصل چهارم "امتیازات قوانین اشتغال" توسط ملکزاده ارایه میشود که حاوی مطالبی در مورد قوانین اشتغال و امتیازات زنان، تزاحم مفاهیم و برداشتها، رشد و تکامل زن دوشادوش مرد، حق مشارکت در اداره امور کشور، تأثیرات اقتصادی- اجتماعی اشتغال زنان و ... است.
در فصل آخر نویسنده به بحث "زن و اشتغال" پرداخته و ذیل این عنوان، ویژگیهای روانشناختی اشتغال زنان، آثار و عوارض موانع اجتماعی بر اشتغال زنان، هویت اجتماعی در میان زنان دارای تحصیلات دانشگاهی؛ علل عدم پیشرفت زنان در مدیریت، حضور کمرنگ زنان در بازار کار، جهانیشدن و زنان (فرصتها و تهدیدها) و .... را مورد بررسی قرار داده است.
دو نکته اساسی در این کتاب، آن را به یکی از منابع مهم حوزه جنسیت و اشتغال تبدیل میکند؛ نگاه همهجانبه به بحث اشتغال زنان با توجه به ویژگیهای فرهنگی کشور ما و نیز مقایسه آن با دستاوردهای جهانی مشارکت زنان در بازار کار در کنار ارایه راهکارهایی بومی؛ در حالیکه نقاط قوت کتاب هستند، پایههای اساسی در پیشبرد کتاب در پرداختن به موضوع اشتغال زنان بهشمار میآیند.
دیدگاه شما