فرشته رنجبر خبرنگار افتخاری شبنم ها در یاداشتی نوشت: ماه رمضان در میان مسلمانان از احترام، اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار و ماه سلوک روحی آنان است و مؤمنان با مقدمه سازی و فراهم کردن زمینه های معنوی در ماه های رجب و شعبان هر سال خود را برای ورود به این ماه شریف و پربرکت آماده می کنند، و با حلول این ماه با شور و اشتیاق و دادن اطعام و افطاری به نیازمندان، شب زنده داری و عبادت، تلاوت قرآن، دعا، استغفار، دادن صدقه، روزه داری و... روح و جان خود را از سرچشمه فیض الهی سیراب می کنند.

در این ماه بر تمام مسلمانان واجب است که روزه بگیرند و علاوه بر آن اعمال مستحبی بسیاری وجود بنابر روایات وارده، در ماه رمضان درهای بهشت باز و درهای جهنم بسته می‌باشد. شیاطین در غل و زنجیر هستند و دعاها مستجاب می‌گردد.

ماه رمضان ماه فضل و رحمت خداوند متعال است و ماه میهمانی او می‏باشد. در خطبه معروف شعبانیه پیامبر اعظم «صلی‏ الله‏ علیه ‏و‏آله» این ماه را اینگونه معرفی می‏ نمایند:

أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَيْكُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَيَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَيَّامِ وَ لَيَالِيهِ أَفْضَلُ اللَّيَالِي وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ هُوَ شَهْرٌ دُعِيتُمْ فِيهِ إِلَى ضِيَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِيهِ مِنْ أَهْلِ كَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُكُمْ فِيهِ تَسْبِيحٌ وَ نَوْمُكُمْ فِيهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُكُمْ فِيهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُكُمْ فِيهِ مُسْتَجَابٌ فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ بِنِيَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ يُوَفِّقَكُمْ لِصِيَامِهِ وَ تِلَاوَةِ كِتَابِه‏

ای مردم! همانا ماه خداوند، همراه با برکت و رحمت و آمرزش به سوی شما می‏ آید، این ماه نزد خداوند با فضیلت ‏ترینِ ماه‏ هاست و روزهایش بهترینِ روزها و شب­ هایش بهترین شب­ هاست و ساعات این ماه بهترین ساعات است، این ماه ماهی است که در آن به میهمانی خداوند دعوت شده‏ اید و در این ماه جزو کسانی قرار گرفته‏ اید که خداوند آن‏ها را گرامی می ‏دارد، نفَس ‏های شما در این ماه تسبیح حساب می ‏شود و خوابیدنتان در آن، به عنوان عبادت ثبت می‏ گردد و عمل شما در آن قبول شده و دعای تان مستجاب است، پس با نیت‏ های صادق و قلب‏ های پاک، از خداوند، از پرورگارتان بخواهید تا شما را به روزه گرفتن در این ماه و تلاوت کتابش موفق بدارد. 

 آنچه که بدیهی و روشن است این که:انسان افزون بر جنبه مادی و جسمی، دارای بُعد معنوی و روحی هم هست و هر کدام در رسیدن به کمال مطلوب خود، برنامه های ویژه را نیاز دارند، یکی از برنامه ها برای تقویت و رشد بُعد معنوی، تقوا و پرهیزگاری است؛ یعنی اگر انسان بخواهد خودش را از جنبه معنوی رشد و پرورش دهد و به طهارت و کمال مطلوب برسد، باید هوای نفس خود را مهار کند و موانع رشد را یکی پس از دیگری بر دارد و خود را سرگرم لذت ها و شهوات جسمی نکند. یکی از اعمالی که در این راستا مؤثر و مفید است روزه داری است، قرآن کریم می فرماید: «... ای افرادی که ایمان آورده اید! روزه بر شما نوشته شد، همان گونه که بر پیشینیان از شما نوشته شده، تا پرهیزگار شوید.»

حقیقت روزه همان بندگی کامل نسبت به خداوند متعال است و این مهم محقق نمی شود مگر با  از مراقبت‏ ها و مواظبت ‏های فردی و اجتماعی و شاید به همین جهت است که قرآن کریم نتیجه روزه‏ داری را تقوا بیان می‏ کند، چه اینکه تقوا همان کمال بندگی نسبت به حق تعالی است. قرآن کریم در آیه 183 سوره مبارکه بقره می‏فرماید:

يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ.

اى افرادى كه ايمان آورده‏ ايد! روزه بر شما نوشته شده، همان‏گونه كه بر كسانى كه قبل از شما بودند نوشته شد تا پرهيزكار شويد.

 روزه دارای جهات مختلفی است که هر کدام از آن‏ها می ‏تواند اشتیاق انسان را برای درک و کسب آن برانگیزاند در ذیل با توجه به روایات برخی از آثار و فواید روزه را مطرح می‏کنیم:

 برخی از آثار و فواید روزه

یكى از فواید بسیار مهم روزه مسأله بهداشت جسمى روزه‏دار است. بدن پس از یك سال سوخت و ساز و فعالیت مداوم فرصت استراحتى پیدا مى‏كند تا نیروى تازه‏اى بگیرد و از سوى دیگر ذخایر چربى كه زیان‏هاى فراوانى بر بدن دارد تحلیل رفته و كاسته مى‏ش ود. پیامبر اكرم(ص) با جمله‏اى ساده و كوتاه كه در بر دارنده تمامى منافع طبّى روزه است بر این مهم تأكید كرده مى‏فرماید: «صوموا تصحّوا؛ روزه بگیرید تا سالم بمانید.»6 نظر به آنكه این بُعد از روزه در میان دانشمندان، زیاد مورد توجه بوده و درباره آن بحث شده به همین مقدار كفایت مى‏كنیم

روزه موجب تهذیب جامعه، و تداوم روح تعادل و همبستگی و برادری بین مسلمین و همدردی و همنواز، و استحکام پایه های فضایل اخلاقی و منهدم ساختن رذایل اخلاقی از قبیل فسق و فجور، فحشاء و جنایت می باشد.

از نتایج بارز روزه، برانگیختن حس همدردی نسبت به مستمندان و همنوعان تنگدست است، آنانکه زندگی آسوده ای دارند و رنج فقر و طعم گرسنگی و تشنگی را نچشیده اند . ممکن است از حال مستمندان غافل بمانند و روزه وسیله ای است که آنان را از غفلت می رهاند و رنج مستمندان را به یاد آنان می آورد تا به دستگیری فقیران همت گمارند و به درد دل آنان برسند.

از سویی به احسان و اطعام و انفاق به مستمندان در ماه مبارک رمضان بسیار سفارش شده است و از سوی دیگر گرسنگی و تشنگی روزه موجب درک رنج مستمند می گردد. و بدین ترتیب ثروتمندبه فقیر نزدیک می شود و احساس رقت می یابد و احسان و انفاق فزونی می گیرد و جامعه کمک به همنوع را می آموزد.

تا به مسلمانان به احسان نسبت به هم بپردازد و با تمرین براین صفت ازنده انسانی ، جامعه را از کینه برهانند و برادر وار، درکنار هم از نعمت های الهی بگیرند؛ و شایسته است که روزه داران به همه این نکات انسانی روزه توجه کنند و بکوشند واقعا فریضه روزه را آنچنان که باید بجا آورند و ماه مبارک رمضان را آنچنان که سزاوار این ماه است به سر آورند تا همگان از برنامه های سازنده اسلامی بهره مند شوند.

از حضرت امام حسن عسکری علیه السلام پرسیدند:  چرا روزه واجب شده است؟

فرمودند: تا ثرومتمند درد گرسنگی را دریابد و به فقیر توجه کند. (کافی، ج4، ص181)

پیامبر گرامی(ص) درباره ماه رمضان می فرماید: «ای مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روی آورد، ماهی که نزد خدا از همه ماه ها برتر و روزهایش بر همه روزها و شب هایش بر همه شب ها و ساعاتش بر همه ساعات برتر است، ماهی است که شما در آن به میهمانی خدا دعوت شده و مورد لطف او قرار گرفته اید، نفس های شما در آن تسبیح و خوابتان در آن عبادت، عملتان در آن مقبول و دعایتان در آن مستجاب است.... بهترین ساعاتی است که خداوند به بندگانش نظر رحمت می کند... .»

روزه هدیه الهی است وباعث ایجاد تقوا در انسان می شود البته باید توجه داشت که انجام روزه کامل کاری است بس دشوار، ولی در عین حال آن قدر مغفرت و رحمت الهی را در پی دارد که باز هم انسان را برای کسب این فضائل مشتاق می‏ کند، روزه در میان سایر اعمالِ خیر، ویژگی‏ هایی دارد که آن را ممتاز می ‏نماید. یکی از این ویژگی‏ ها، توجه ویژه خداوند متعال به فرد روزه دار است. خداوند روزه را اختصاصی خود می داند و پاداش آن را نیز مستقیماً به فرد روزه‏ دار می ‏رساند.