به گزارش شبنم ها  به نقل از  پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس، پروردگار توانا زن را مظهر خلاقیت و جمال و زیبایی خویش آفرید ، و او را به خلاقیت خود مربی و پرورش دهنده افراد جامعه انسانی قرار داد و روی زمین را از فرزندان و دست پرورده های او پرنمود و علی رغم آنانی كه حق انسانی زن را انكار كردند، حضور او را در تمام مراتب تكوینی و تشریعی جهان هستی اثبات نمود و مقام ولایت مطلقه و وحی و الهام و سایر كرامات انسانی را از زن خالی نگذاشت و در آیهٌ مباهله و ابنأ نا. . . و نسأنا... و انفسنا فرمود. گرچه انسان را به طور كلی نماد موجودات قرار داد و در باره او ولقد كرمنا بنی آدم فرمود، ولی صنف زن را به عنایت مخصوصی گرامی داشت، چنان كه در تمام امور، جانب احترام و سبكباری او را رعایت فرمود و او را از كارهای سخت و دشوار كه سزاوار ظرفیتش نیست، محفوظ داشت و با لطایف و وحی و رقت قلب او را به خود نزدیك ساخت و در قرآن، آیات و سوری را به نام او فرستاد تا حل كننده مشكلات او باشد و به این وسیله پیوسته از حق او دفاع نمود و حتی به نازلترین حالات طبیعی او توجه داشت و از او دفاع و پشتیبانی به عمل آورد و مصالح او را یك به یك برشمرد و تذكر داد.

نفس واحد انسانی

زن در هستی شناسی قرآن موجودی است که برخلاف باورهای تحریفی شرایع یهودی و مسیحی از باقیمانده گل آدم و یا عضو بدنی و کالبدی جسمی وی خلق نشده است. تعبیری که قرآن از این مسئله به دست می دهد کاملابا تحلیل و گزارش یهودی مخالف است. در گزارش قرآن به جای آن که مسئله به حوزه جسم ارتباط یابد به حوزه دیگری مرتبط می شود. قرآن از مرتبه ای سخن می گوید که نه مرتبه جسم صرف است و نه روح محض. از این رو سخن از نفس می کند. خداوند در بیان آفرینش انسان می فرماید: خلقکم من نفس واحده و خلق منها زوجها؛ خداوند شما را از نفس یگانه ای آفریده و از همان نفس یگانه همسرش را آفریده است. (نساء آیه ۱)

در این آیه به روشنی بیان می شود که آدم(ع) به عنوان نفس واحد و یگانه ای است که خداوند آفریده است و از بخشی از همان نفس، جفت و همسرش را آفریده است. به این معنا که زن بخشی از همان نفس واحد است و برخلاف باورهای یهودی در کتاب تلمود نه از موجودات دیگر و یا انواع دیگر است و نه این که خود موجود و حقیقت مستقلی است تا موجب شود تا با دو نوع مخلوق متفاوت و گوناگون مواجه شویم و زن را از دایره انسانیت بیرون بریم چنان که برخی از ادیان و مذاهب غیرتوحیدی با زن این گونه برخورد می کردند و زن را موجودی غیرانسانی قرار می دادند. شگفت این که در آثار تلمودی یهودی بر این نکته تاکید شده است که همه انسان ها از مادری جنی و یا غیرانسانی به دنیا آمده اند و تنها یهودیان از مادری فرشته پدیدار شده اند.

در باورهای یهودی تناقضات و اختلافات بسیاری یافت می شود که برای شناخت جایگاه زن در قرآن بدان نیاز است؛ زیرا بسیاری از آیات قرآنی ناظر به مباحثی است که در فرهنگ عربی و یهودی وجود داشته است و در حقیقت نقد این فرهنگ و باورها و اندیشه هاست.

در باورهای یهودی، زن هم از گل زاید آدم خلق شده است و پس از پدید آمدن هابیل و قابیل و سپس شیث برخی از آنان با جنیان و یا نسناس ها ازدواج کرده اند که بیش تر مردم را تشکیل می دهند و برخی دیگر از آنان با فرشتگان ازدواج کرده اند که یهودیان ثمره این ازدواج هستند، از این رو خود را ابناء الله نیز می شمارند و به این شیوه می کوشند تا برتری خویش را تثبیت کنند. قرآن هر دو دیدگاه را نقد می کند و می فرماید که زن هرچند که به یک معنا جزیی از حضرت آدم(ع) است ولی این جزئیت در گل و یا روح نیست بلکه در نفس آن حضرت است. دیگر آن که همه انسان ها از همان نفس واحد و جزو او پدید آمده اند و هیچ گونه تفاوتی میان آنها نیست. از این رو می فرماید: (و بث منهما)؛ از همان نفس واحد و یگانه همه انسان را پراکنده کرد. این تعبیر در آغاز آیه آمده اشاره به این نکته است که خلقت آدم و همسرش خلقتی بی واسطه بوده است و در خلقت دیگر انسان ها که از طریق عادی انجام می شود واسطه دخالت دارد. همین معنا در آیات دیگری نیز به عنوان خلقت از گل و خلقت از منی و نطفه بیان شده است تا معنای خلقت بی واسطه و با واسطه دیگر انسان ها از راه آدم و همسرش دانسته شود .

در سوره اعراف نیز توضیح می‌دهد که هدف از آفرینش زن به عنوان جفت و همسر چه بوده است. مطلب مهم در قرآنی آن است که در هیچ جای قرآن سخن از ماهیت جداگانه و مستقل زن در حوزه آفرینش و خلقت نیست؛ بلکه همواره زن به عنوان همسر معرفی می شود. به سخنی دیگر خداوند نخست ماهیتی به عنوان زن را خلق نکرده است تا میان او و حضرت آدم به تکوین و یا تشریع ارتباط همسری ایجاد کند؛ بلکه از همان آغاز از نفس واحد و یگانه، همسرش را آفریده است تا مرد (آدم) در کنارش به آرامش رسد و کمال یابد و کامل گردد.

مقام زن در اسلام چنان است که در قرآن کریم سومین سوره مفصل به نام "النساء" نامیده شده است و در ده سوره دیگر مسائلی مربوط به حقوق و منزلت زنان است و همه جا در خطاب عام آنان مورد خطابند و همچنین می توان از بسیاری از مفاهیم قرآن می توان نکات مهمی را در این رابطه استنباط کرد و می توان این ادعای دروغ را که اسلام برای زن ارزشی قائل نیست بدینوسیله بطور کلی منتفی دانست .

اسلام زن را بعنوان مسئله مهم زندگی و متمم حیات انسانی در مسائل اجتماعی ، اخلاقی و قانونی خود جا داده و او را به عنوان عضو موثر جامعه دانسته است .  

پیامبر اکرم صلوات الله علیه و اله آنگاه که از زنان بیعت گرفت به آنان اعلام کرد شما از عناصر اصلی اجتماع و ارکان بنیادی جامعه هستید و برای حفظ و سلامت آن باید به میزان سهم خود از آن پاسداری نمائید .

یا ایها النبی اذا جاءک المومنات یبایعنک .... ای پیامبر اگر زنان مومنه آمدند تا با تو بیعت کنند ، (اینکه) با خداوند شریک نگیرند و دزدی نکنند ، و زنا نکنند ، و فرزندان خود را نکشند (سقط جنین نکنند ) و تهمتی نسازند ، از آنچه میان دست و پای ایشان است ( فرزند غیر را به شوی خود نسبت ندهند ) و در نیکوکاری ها از تو پیروی کنند ، با ایشان بیعت کن و برای ایشان از خداوند آمرزش خواه ، بدرستی که خداوند آمرزنده و مهربان است . سوره ممتحنه آیه 12

زن بعنوان موجودی زیبا ، ظریف ، مستقل ، آرامی بخش ، با تقدس دختری ، همسری ، خواهری و مادری در مسیر تکامل جامعه است و تا ارزش خود را نشناسد و یا جامعه از موهبت او محروم باشد، انحطاط قطعی آن جامعه را بدنبال خواهد داشت .

و الله جعل لکم من انفسکم ازواجا و جعل لکم من ازواجکم بنین و حفده و رزقکم من الطیبات افبالباطل یؤمنون و بنعمت الله یکفرون سوره نحل آیه 72

و خدا برلی شما همسرانی از جنس خودتان قرار داد واز همسران  ، فرزندان و نوادگانی پدید آورد و از نعمت های پاکیزه و دلپذیر به شما روزی داد ، آیا به باطل ایمان می آورند و نعمت های خدا را نا سپاسی می کنند

یا ایها الناس اتقوا ربکم الذی خلقکم من نفس واحده و خلق منها زوجها و بثّ منهما رجالا کثیرا و نساء و اتقوا الله الذی تسائلون به و الارحام ان الله کان علیکم رقیبا - نساء آیه 1
ای مردم پروا کنید از خداوندی که شما را از نفس و ریشه واحد و یگانه آفرید پس از آن از همان ریشه همسرش را آفرید و از آن دو مردان و زنان فراوانی را پدید آورد و پروا کنید از خداوندی که به او همدیگر را سوگنند می دهید و پروا کنید از خویشاوندان ، بدرستی که خداوتد بر شما ناظر و رقیب است .

یوم تری المومنین و المومنات یسعی نورهم بین ایدیهم و بایمانهم بشریکم الیوم جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها ذلک هو الفوز العظیم - حدید آیه 12

روزی که مردان و زنان با ایمان را می بینی که نور پیشانی شان پیش رو و از جانب راستشان شتابان حرکت می کنند (و به آنان می گویند ) امروز شما را مژده باد به بهشت هایی که زیر آن نهرها جاری است در آنها جاوید اید ، این است آن کامیابی بزرگ

* بنابراین زن و مرد در بهره مندی از کسب و سعی و تلاش و پاداش عبادت و الزلم به وظایف و مسئولیت ها مساویند .

و لا تمنوا ما فضل الله به بعضکم علی بعض للرجال نصیب مما کسبوا و للنساء نصیب مما اکتسبن واسئلوا الله من فضله ان الله کان بکل شیء علیما _ نساء 32

و نعمت ها و مال و ثروتی که خدا به سبب آن برخی از شما را بر برخی برتری داده آرزو میکنید ، برای مردان از آنچه کسب کرده اند بهره ای است و برای زنان هم از آنچه کسب کرده اند بهره ای است و از بخشش خدا بخواهید ، یقیننا خدا همواره به همه چیز داناست .
*هر کس متناسب با شرایط خلقت خود از خزانه بی پایان الهی بهره ای دارد که باید از فضل و احسان خداوند آنرا جستجو کند و تمنای بی جا نیز نداشته باشد و مرد و زن هر کدام وظایف محوله را از نظر فردی و اجتماعی ایفا نمایند .

... و لهن مثل الذی علیهن بالمعروف و للرجال علیهن درجه و الله عزیز حکیم _ بقره آیه 228

و برای زنان حقوق شایسته ای بر عهده مردان است مانند حقوقی که برای مردان به عهده آنان است ، و و مردان را بر آنان افزون تر است ، و خدا توانای شکست نا پذیر و حکیم است
*درجه خاص مرد بر زن امتیازی است که از نظر مرد بودن و قدرت ، کفالت و رعایت و ...مسئولیت های اجتماعی داراست و باید در جهت حفظ و آرامش و رفاه خانواده و جامعه صرف گردد و هرگز نشانه کرامت بیشتر او نسبت به زن قلمداد نمی شود زیرا :
ان اکرمکم عند الله اتقیکم

زن نیز به نوبه خود با توجه به آیه فوق امتیازات خاصی را داراست که منحصر به وجود او و متناسب با خاصه های وجودی و تکوینی اش می باشد .

در قرآن کریم مردان و زنان با القاب مساوی و همسان یاد شده اند که بر نقش و جایگاه هر یک در جامعه و مساوی بودن آنان در اصل تکلیف تاکید دارد .

ان المسلمین و المسلمات و المؤمنین و المؤ منات والقانتین و القانتات و الصادقین و الصادقات و الصابرین و الصابرات و الخاشعین و الخاشعات و المتصدقین و المتصدقات و الصائمین و الصائمات و الحافظین لفروجهم و الحافظات و الذاکرین الله کثیرا و الذاکرات اعدّ لهم مغفره و اجرا عظیما - احزاب آیه 35
ان المصدقین و المصدقات و اقرضوا الله قرضا حسنا یضاعف لهم و لهم اجر کریم - حدید 18

در بعضی از آیات قرآن می توان به برتری زن بر مرد استنباط نمود که این امر وظایف آنان را نسبت به جامعه سنگین تر می نماید.

اذ قالت امرأه عمران رب انی نذرت لک ما فی بطنی محررا فتقبل منی انک انت السمیع العلیم * فلما و ضعتها قالت رب انی وضعته انثی و الله اعلم بما وضعت و لیس الذکر کالانثی و انی سمیتها مریم و انی اعیذها بک و ذریتها من الشیطان الرجیم - آل عمران آیات 35 و 36

در ادامه این گفتگو خداوند می‌فرماید: فتقبلها ربها بقبول حسن و انبتها نباتا حسنا ....
در آیه فوق ( لیس الذکر کالانثی ) به برتری زن بر مرد اشاره دارد که از نظر قرب و نزدیکی او به بارگاه لطف و احسان پروردگار عالم است .

اما در مورد اختلافات حقوقی زن و مرد دلایل متعددی ذکر شده که از جمله آن روایت زیر است :
از امام محمد باقر علیه السلام پرسیدند چرا زن ضعیف و مسکین یک سهم از ارث می برد و مرد دو سهم ؟
حضرت فرمودند : زیرا بر زن جهاد و نفقه و خونب ها نیست و اینها همه بر عهده مرد است. حق هر کس باید متناسب با توجه به مسئولیت و نقش او در جامعه تعیین شود و جامعه ای که زن را به تلاش برای کسب در آمد چون مردان از خانه به بیرون کشانده ، سِمَت مادری و زن بودن و نقش های اساسی تربیتی و مدیریتی او را نادیده بگیرد ، اجتماع کامل و ایده آلی نیست . اسلام برای این نقش اهمیت فوق العاده ای قائل شده و جنبه های معنوی تربیتی را عمدتا به او سپرده است .

و وصینا الانسان بوالدیه احسانا حملته امه کرها و وضعته کرها و حمله و فصاله ثلثون شهرا حتی اذا بلغ اشده و بلغ اربعین سنه قال رب اوزعنی ان اشکر نعمتک التی انعمت علی و علی والدی و ان اعمل صالحا ترضیه و اصلـــح لی فی ذریتـی انی تبت الیک و انی من المسلمین - احقاف آیه 15

و انسان را در باره پدر و مادرش به نیکی سفارش کردیم . مادرش او را با تحمل رنج و زحمت باردار شد و با رنج و زحمت او را زائید  و ....

امام رضا علیه السلام می فرمایند :

"و بدان حق مادر ، لازم ترین حقوق و واجب ترین آنهاست زیرا او باری را برداشته که هیچ کس بر نمی دارد و فرزند را حفظ کرد ، با گوش و چشم و سایر اندامها ، در حالی که به این کار شاد و خوشرو بود ، با همه دشواریهایی که هیچ کس بر آن تاب و و شکیبائی ندارد فرزند خود را حمل کرد ، راضی شد که خود گرسنه بماند و او سیر شود ، و خود تشنه بماند و او سیراب گردد ، و خود برهنه بماند و اورا بپوشاند و خود در آفتاب بماند و او را سایه دهد ، پس باید شکر از او و نیکوئی به او ، به این اندازه باشد ، هر چند طاقت ادای کمترین حق او را ندارید ، مگر به یاری خداوند "

پیامبر (ص) فرمود: اقربكم منی مجلساً یوم القیامه ...خیركم لاهله: نزدیكترین شما به جایگاه من در روز رستاخیز، كسانی اند كه با همسرانشان بهتر و انسانی تر رفتار كنند. ا

امام علی(ع) فرمود: بهترین زنان شما پنج زن است: آسان گیر، نرمخوی، آماده به خدمت كه چون شوهرش بر او خشمگین شود تا او را از خود راضی نسازد، آسایش نداشته باشد، و زنی كه در غیاب شوهر حیثیت و آبرو و خانه و شرف او را نگه دارد.

از آن حضرت نقل شده كه به فرزندشان گفته اند: خارج از امور شخصی زن، كاری در اختیار او نگذار تا طراوتش بیشتر، لطافتش زیادتر و زیبایی اش پایدارتر باشد. زن دستهٌ گل است نه مبارز و قهرمان. المراه ریحانه لیست بقهرمانه

امام صادق(ع) فرمود: بیشتر اهل بهشت از طبقهٌ مستضعفین و زنان می باشند كه خداوند ضعف آنها را دانست لذا بر آنها رحم آورد.

از ابن عباس آمد كه پیغمبر فرمود: بهترین زنان بهشت چهارند: خدیجه دختر خویلد، فاطمه دختر محمد، مریم دختر عمران و آسیه همسر فرعون.

زنان برگزیده در قرآن:

قرآن در كنار هر مرد بزرگ از یك زن بزرگ یاد می كند، چنان كه همسر آدم و ابراهیم و از مادر موسی و عیسی در نهایت تجلیل یاد كرده است. اگر همسران نوح و لوط را به عنوان زنانی ناشایسته ذكر می كند، از همسر فرعون نیز به عنوان زن بزرگی كه گرفتار مرد پلیدی بود، غفلت نكرده است. گویی قرآن خواسته در داستانهای خود، توازن را حفظ كند و قهرمانان داستانها را منحصر به مردان ننماید.

قرآن كریم در باره مادر حضرت موسی(ع) می گوید: ما به مادر موسی وحی فرستادیم كه كودك را شیر بده و هنگامی كه بر جانش بیمناك شدی، او را به دریا بیفكن و نگران مباش كه ما او را به سوی تو باز پس خواهیم گردانید. (قصص، ۶.) قرآن كریم، در باره حضرت مریم، مادر عیسی(ع) به این مضمون می گوید كه؛ در محراب عبادت ملائكه با او سخن می گفتند و گفت و شنود می كردند، و از غیب برای او روزی می رسید (آل عمران، ۷۳) كار وی از لحاظ مقامات معنوی آن قدر بالا گرفته بود كه پیغمبر زمانش را پشت سرگذاشته بود و حضرت زكریا(ع) در مقابل مریم مات و مبهوت مانده بود.

در تاریخ اسلام، زنان قدیسه و عالیقدر فراوانند و مثلا كمتر مردی است كه به پایه حضرت خدیجه(س) برسد و هیچ مردی ـ سوای پیغمبر و علی ـ به پایه حضرت زهرا(س) نمی رسد. حضرت زهرا بر فرزندان خود كه امامند و بر پیغمبران غیر از خاتم الانبیأ برتری دارد. پیامبر جلوی پای او برمی خاست و او را ام ابیها می خواند و تجلیلهای بسیاری از او به عمل می آورد. چه كسی است كه منكر مقام عصمت و ولایت مطلقه حضرت صدیقه كبرا گردد؟ او دختری در دامانش پروراند كه پیشوا و مقتدای زنان گردید و زینب كبرایش نامید كه به عقیله بنی هاشم مشهور بود.

سمیه مادر عمار یاسر از زنانی است كه در نخستین روزها به اسلام گروید و با شهامت تمام به شهادت رسید و نخستین زن شهید در اسلام شد.

ام حارث، نیز علاوه بر نقل حدیث و اخبار از پیامبر، در شجاعت و اسب سواری و دلیری با مردان شجاع و رزمنده برابری می كرد.ام حارث در جنگ حنین شركت داشت و خود را سپر بلای پیامبر اسلام قرار داد.

ام حكیم به همراه خالد در جنگ مرج الصفر شركت نمود و در آن نبرد هفت تن از دشمنان را از پای در آورد و سپس به شهادت رسید.

رابعه شامیه، همسر احمدبن ابی الحواری بود كه فضیلت و كرامتش قابل انكار نبود. همسرش می گفت: وقتی سفره غذا گسترده می شد، رابعه به من می گفت: بخور كه این غذا پخته نشده است مگر به تسبیح.

رابعه عدویه، عارف دیگری است. در تاریخ آورده اند كه او بسیار اشك می‌ریخت، همین كه سخن از آتش به میان می‌آمد، مدهوش می شد و می گفت: ما از استغفارمان باید استغفار كنیم.                                                        

انتهای پیام/