به گزارش شبنم همدان به نقل از آرمان زنان : پرخاشگری در بین نوجوانان ممکن است به شکل های مختلفی از قبیل آزار و اذیت دیگران، کتک زدن، شکستن، پاره کردن وسایل و لوازم منزل، به دیگران دشنام دادن، مخالفت، پرت کردن اشیاء و لوازم، تمسخر، تحقیر دیگران، بی ادبی، پایکوبی، غرغرکردن، فریاد زدن و گاهی نیز به صورت انزوا و سکوت یا در خود فرورفتن همراه با بغض کردن، غذا نخوردن یا گریه کردن و … جلوه گر شود.

بعضی از نوجوانان و جوانان نیز با بلند کردن موهای خود، کتک زدن خود، کوبیدن سر به دیوار و یا به جای زنگ زدن برای ورود به منزل با استفاده از مشت و لگد، پرخاشگری خود را ابراز می کنند.

* علل پرخاشگری در نوجوانان

محمد یعقوبی، روانشناس و مدرس دانشگاه در زمینه پرخاشگری نوجوانان بیان کرد: پرخاشگری در بعضی از نوجوانان علائمی از یک اختلال روانی اختلال سلوک، بیش فعالی، اختلال بی اعتنایی مقابله ای و … است و در بعضی دیگر یک علامت است.

وی در خصوص اهم دلایل پرخاشگری در نوجوانان تصریح کرد: عمده ترین علل پرخاشگری به ویژه در رده سنی دانش آموزان ناکامی است یعنی هر موقع بنا به هر دلیلی دانش آموز دچار ناکامی می شود یکی از راهکارهایی که علیه ناکامی بکار می برد پرخاشگری است که یا به خود شخص ناکام کننده، حمله ور می شود و یا اشیاء اطراف خود را می شکند و یا صرفاً داد و بیداد می کند.

وی ادامه داد: اگر عمیق تر به قضیه نگاه کنید پایگاه پرخاشگری ناکامی است و طبعاً هر چه عمل ناکامی در بین دانش آموزان بیشتر به همان اندازه پرخاشگری شیوع بیشتری خواهد داشت که در جامعه فعلی ما به صورت مختلف ذائقه های دانش آموزان تحریک می شود ولی برآورده شدن آن به راحتی تحریک شدن آن نیست و اکثراً با ناکامی روبه رو و پرخاشگر می شوند.

این روانشناس عنوان کرد: علل دیگری که باعث بروز پرخاشگری می شود یادگیری مشاهده ای است یعنی دانش آموز می بیند و یاد می گیرد؛ طبعاً هر چه در جامعه (خانواده، محیط های آموزشی، صدا و سیما، گروه های مرجع و …) جهت حل مشکلات شان از پرخاشگری استفاده نمایند دانش آموزان نیز فرا می گیرند که از آن روش (پرخاشگری) استفاده نمایند.

وی اضافه کرد: عامل دیگر به رشد روانی خود دانش آموز بر می گردد که هر چه دانش آموز در دوران کودکی مورد اذیت و آزار کتک خوردن (از اعضای خانواده، همسالان و …) قرار گرفته باشد در آینده احتمال پرخاشگری آن زیاد است.

*‌ پرخاشگری فردی یا گروهی

بسیاری از پژوهش های انجام شده بیانگر آن است که نوجوانان و جوانانی که پرخاشگر هستند در دوره کودکی از طرف والدین خود مورد پرخاشگری زیادی قرار گرفته اند.

‌پرخاشگری ممکن است به صورت فردی یا گروهی باشد؛ در پرخاشگری فردی نوجوان یا جوان نسبت به هم سن و سال های خود پرخاشگری نشان می دهد؛ اما این پرخاشگری به صورت فردی و معمولاً به دور از پنهان کاری است، در پرخاشگری جمعی، فرد سعی می کند با کسانی که هم جنس و هم فکر او هستند، ‌به صورت متحد و گروهی اقدام به پرخاشگری کند و در صورت بروز دعوا و کتک کاری، به صورت جمعی و گروهی عمل می کنند.

نوع دیگری از پرخاشگری، ‌پرخاشگری رابطه ای است که موجب حذف اجتماعی و آزار سایرین می شود، پرخاشگری رابطه ای دارای همان الگوی رفتاری پرخاشگری جسمانی است که به آسیب و آزار دیگران از راه روابط می انجامد، این نوع پرخاشگری به روابط دوستانه آسیب می رساند و کنار گذاشته شدن فرد از گروه هم سالان را در پی دارد.

یعقوبی در خصوص این مسئله تاکید کرد: اهمیت دادن به پرخاشگری که در بعضی از طبقات اجتماعی و فرهنگ ها آن را نشانه مرد بودن تلقی می کنند موجب می شود تا پرخاشگری در دانش آموزان آن طبقات اجتماعی شیوع بیشتری پیدا نماید.

وی افزود: واقع بودن محیط آموزش در مناطق پر ازدحام و پر سرو صدا و یا ازدحام جمعیت دانش آموزی در محیط آموزشی و نبودن امکانات مورد نیاز دانش آموزان نیز از دلایل وچود پرخاشگری است.

* راهکارهایی برای کاهش پرخاشگری

روانشناس و مشاور خانواده در مورد پیشگیری از این اختلال اذعان کرد: اهم راهکارها برای پیشگیری از اختلال پرخاشگری نوجوان عبارتند از اینکه اولا ما انسانها، ناکامی که در اثر کمبود همگانی اتفاق افتد را راحت تر می پذیریم و برایمان استرس کمتری ایجاد می کند تا اینکه در اثر تبعیض ناکامی پیش آید که فشار روانی آن خیلی بیشتر و باعث بروز پرخاشگری می شود یا سرکوب شده و مسبب بیماریهای جسمی و روحی می گردد؛ به همین خاطر اگر برنامه ریزان محیط های آموزشی طوری برنامه ریزی کنند که در مدارس تبعیضات کاهش یابد پرخاشگری دانش آموزان نیز کمتر می گردد.

وی تاکید کرد: معلمان نیز در برخورد و تدریس اگر عدالت را رعایت کنند در کاهش پرخاشگری مؤثر خواهد بود مثلا معلمی سخت گیر است، فشار روانی ناشی از سخت گیری برای دانش آموزان خیلی کمتر است تا این معلم سر کلاس به یک یا دو نفر التفات و توجه خاص داشته باشد در این موقع فشار روانی روی سایه دانش آموزان فوق العاده بیشتر می گردد.

یعقوبی در خصوص دومین راهکار پیشگیری از این اختلال گفت: حتی المقدور رسانه ها به خصوص صداوسیما سعی نکنند ذائقه های مختلف دانش آموزان را تحریک کنند که خانواده ها و جامعه جوابگو نباشند و دانش آموز ناکام گردد، البته هر شخصی تا به نیازهای خود را سرکوب کند مشکلی برایش پیش نمی آید؛ اگر بیش از اندازه آنها را سرکوب کند از درون فرسوده می شود و بیماریهای جسمی و روحی به سراغ شخص می آید، بستگی به درجه آسیب پذیری جسم و روح شخص دارد که این سرکوبها کدام اندام بدن را گرفتار کند یا به سراغ روح و روان وی رود.

وی همچنین در خصوص سومین راهکار پیشگیری از اختلال پرخاشگری ابراز کرد: خانواده ها نیز باید سعی کنند که بچه هایشان تا حدی ناکام شوند که در آینده تحمل ناکامی را داشته باشند، خانواده هایی که بیش از اندازه به خواسته های بچه ها یشان جامع عمل بپوشانند و یا کمتر از حد معمول به نیازهایشان برسند باید بدانند که فرزندانشان در آینده بیشتر حساس و زود رنج و عصبانی می شوند.

انتهای پیام/ص