4. اسفند 1394 - 9:32   |   کد مطلب: 9463
ممنوعیت حجاب در یک صد سال اخیر در جوامع مختلف با واکنش‌های متنوعی مواجه بوده است. در ابتدای مدرنیزه کردن کشورهای جهان سوم، آزادی زنان با منع حجاب اسلامی و خشونت علیه زنان محجبه همراه بود. همانند رفتار رضاخان و آتاتورک در ممنوعیت حجاب در کشورهای اسلامی.
فریادحجاب خواهی؛ازترکیه سکولارتافرانسه لیبرال

به گزارش شبنم ها به نقل از  گروه فرهنگی "رویکرد": خشونت علیه زنان مسلمان محجبه تا حدی بالا گرفت که در سال ۲۰۰۹ مروه شربینی، زن مسلمان مصری در دادگاهی در آلمان به ضرب چاقو در مقابل قاضی کشته شد. از دیدگاه غرب، آزادی و حقوق فردی یک اصل اساسی است اما تنها افرادی شامل این آزادی می‌شوند که از شابلون مورد پسند غرب عبور کرده و قامت فکر و عقیده خود را همانند آن تراشیده باشند.

مسئله آزادی مذهب، در غرب پذیرفتنی نیست و موج اسلام هراسی ایجاد شده در کشورهای غربی حاکی از این مسئله است. تلاش‌های بسیاری برای محدودکردن مسلمانان و جلوگیری از افزایش حجاب در اروپا صورت گرفته است اما علیرغم تمام این تلاش‌ها، در سال‌های اخیر و با رشد شبکه‌های اجتماعی، خشونت علیه زنان مسلمان دیگر مسکوت نمانده و به اطلاع عموم مردم جهان رسیده و کمپین‎هایی زیادی برای مخالفت با منع حجاب توسط کاربران شبکه‌های اجتماعی در سراسر جهان به راه افتاده است.

مهم‌ترین جریان برای رفع منع حجاب برای زنان مسلمان بعد از قتل شهید شربینی رخ داد که افکار عمومی به مشکلات و خطراتی که در کمین زنان مسلمان محجبه قرار داشت، پی برد. قوانین منع حضور زنان محجبه در دانشگاه‌ها و اماکن عمومی در کشورهایی نظیر بلژیک، فرانسه، تاجیکستان، کانادا، ترکیه، ایتالیا و برخی دیگر از کشور‌ها با شدت و ضعف تصویب شده است اما زنان در این کشور‌ها، معتقدند که بانوان حق انتخاب نوع پوشش خود بر اساس عقیده و مذهب را دارند و نمی‌توان به اجبار آنان را از حجاب منع کرد.

با گسترش شبکه‌های اجتماعی، مخالفت با محدودیت‌های اعمال شده برای زنان محجبه بازتاب بیشتری یافت و کمپین‌هایی نیز در حمایت از آنان شکل گرفت. در این نوشتار به معرفی چند کمپین مهم جهانی در زمینه حمایت از حجاب که توسط کشورهای اروپایی به راه افتاده است می‌پردازیم:

ترکیه
بعد از اصلاحات آتاتورک در ابتدای قرن بیستم، ترکیه با اینکه بیشتر جمعیتش را مسلمانان تشکیل می‌دادند، به کشوری سکولار تبدیل شد و تردد زنان محجبه در دانشگاه‌ها، مدارس و ادارات دولتی ممنوع شد. اما امروز حزب عدالت و توسعه در ترکیه با لغو ممنوعیت حجاب در مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات دولتی مشکلی ندارد و طبق آمار‌ها و شواهد حدود دو سوم زنان ترکیه محجبه هستند. بنابراین حجاب و ممنوعیت آن یک مسئله جدی برای زنان ترک محسوب می‌شود.

اعتراضات برای لغو این قوانین تبعیض گرایانه نخستین بار در برداشتن برخی محدودیت‌ها در پوشش دانشگاه‌های ترکیه در سال ۲۰۰۸ نمایان شدو سپس با اعتراض گستره ۱۲ میلیونی مردم ترکیه، داشتن حجاب در مدارس آزاد اعلام شد. کمپین لغو ممنوعیت حجاب در سال ۲۰۱۲ با بیش از ۱۲ میلیون امضا در ترکیه صورت گرفت که خواهان لغو ممنوعیت حجاب و داشتن اختیار در انتخاب پوشش بودند.

شاید بتوان ظهور و بروز اعتراضات برای لغو قانون ممنوعیت حجاب در ترکیه را به دلیل روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه (AKP) که مدعی اسلام‌گرایی بود، دانست. اردوغان در سخنرانی‌های مکرر به لغو این قانون اشاره کرده بود و انتظارات زنان محجبه و مردم مسلمان به دلیل وعده‌های وی منسجم‌تر شده و سبب به راه افتادن کمپین‌های مختلفی در شبکه‌های اجتماعی برای داشتن حجاب شد.

در ماه سپتامبر ۲۰۱۴ ممنوعیت حجاب در دبیرستانهای ترکیه برداشته شد. خبر لغو ممنوعیت حجاب در مدارس توسط داووداوغلو نخست وزیر ترکیه در ابتدای سال تحصیلی۲۰۱۴ داده شد که البته پس از اعلام لغو این ممنوعیت، برخی از گروه‌های سکولار با این اقدام دولت مخالفت کردند و دست به اعتراضاتی نیز زدند. آن‌ها لغو این قانون را دور شدن از ارمان اصلی سکولاریسمف یعنی حدایی دین از سیاست، می‌دانستند.

در هفتم سپتامبر سال جاری نیز گروهی از مردم به رهبری انجمن آزادی، در پارک سراج‌خانه (Sarachane Park) در استانبول تجمع کردند تا ممنوعیت حجاب در تمام مدارس برداشته شود؛ انان معتقدند که هر کس در نوع پوشش خودآزاد است و نمی‌توان به خاطر داشتن حجاب، دانش آموزی را از تحصیل در مدارس دلخواهش منع کرد.

پاتو جمع کن!

کمپین پاتو جمع کن، یکی از کمپین‌های اعتراضی زنان ترکیه نسبت به عدم اختصاص جایگاهی ویژه برای زنان در وسایل تقلیه بود. در این کمپین زنان ترکیه اقدام به انتشار عکس‌هایی می‌کردند که در آن نشان داده می‌شد که زنان در کشور ترکیه در وسایل نقلیه مجبورند در میان چندین مرد بنشینند یا بایستند و این فضا برای آن‌ها غیرقابل تحمل بود. این کمپین که در کشوری سکولار به راه افتاده بود حکایت از آن داشت که مردم خواهان عبور از سکولاریسم و بازگشت به مبانی اسلامی خود هستند.

فرانسه

فرانسه اولین کشوری در اتحادیه اروپا بود که حجاب کاملا اسلامی را دراماکن عمومی ممنوع کرد و سارکوزی در سال ۲۰۱۰ گفت که حجاب کامل خوشایند ما نیست و زنان فرانسوی یا خارجی که حجاب داشته باشند مشمول پرداخت جریمه نقدی می‌شوند. مصوبه ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۰ سنای فرانسه، اجرایی شدن قانون منع پوشاندن صورت در فضای عمومی را لازم الاجرا دانست. این لایحه مصوب کرد که هیچ زنی حق ندارد در ملأ عام لباسی بپوشد که چهره‌اش را بپوشاند. این مصوبه با مخالفت‌های زیادی همراه بود که به تناوب به شکل‌گیری موج‌های اعتراضی در فضای مجازی و حقیقی انجامید.

یکی از آزارهایی که با اعمال قانون منع حجاب به مسلمانان فرانسه اعمال می‌شد برای مادرانی بود که برای بردن و آوردن فرزند خود از مدرسه با مشکلات بسیاری در مسیر ترددشان همراه تا جایی که در سال ۲۰۱۳ گروهی از زنان با همراهی کمیتهٔ مبارزه با اسلام هراسی در فرانسه و گروه «مادران همه برابرند» خواستار لغو قانون ممنوعیت حجاب برای مادران شدند تا بتوانند به راحتی در مسیر تردد به مدرسه حضور داشته باشند.
در سال ۲۰۱۲ نیز نخست وزیر وقت فرانسه ژان مارک ایرو پیشنهاد رفع ممنوعیت حجاب در مدارس را داد تا این تبعیض قانونی موجب شکل‌گیری رفتارهای تبعیض‌آمیز در سطوح دیگر جامعه نشود.

در ژوئیه سال ۲۰۱۴ نیز یک زن ۲۴ ساله فرانسوی در دادگاه حقوق بشر اروپا حاضر شد م اعلام کرد که این قانون ممنوعیت، مخالف آزادی عقیده و بیان اوست. اما کماکان ممنوعیت حجاب در دانشگاه‌ها و مدارس فرانسه پابرجاست و اعتراض‌های فراوانی در غالب گروه‌های کوچک تا کمپین‌های بزرگ صورت گرفته است.

کمپین لغو قوانین اسلام هراسی

در دهمین سالگرد تصویب قوانین ممنوعیت حجاب در فرانسه، مسلمانان این کشور کمپینی تحت عنوان «لغو قوانین اسلام هراسی» به راه انداخته و در مقابل درب متروی کورون پاریس تجمع کرده و اعتراض خود را نسبت به وضع چنین قوانین تبعیض آمیزانه ای اعلام کردند. در بخشی ازبیانیه این کمپین آمده است:
«تا چه زمانی باید در مقابل این همه تبعیض سکوت کنیم؛ ممنوعیت حجاب در مدارس و مراکز علمی و دانشگاهی، ممنوعیت پوشش و نمادهای اسلامی در محل کار و ادارات دولتی و ممنوعیت حجاب برای مربیان مهدکودک و یا تبعیض علیه مادرانی که برای همراهی با فرزندانشان اجازه ندارند با پوشش اسلامی وارد مدارس شوند.... زمان آن رسیده است که به دولتمردان بگوییم که می‌خواهیم آن‌گونه که دوست داریم زندگی کنیم و باید در مورد مشکلاتی که داریم صحبت کنیم»

سوئد و کمپین «ماهم حجاب داریم»

این کمپین پس از حمله یک مرد سوئدی به زنی محجبه و باردار که با پاره کردن روسری این زن مسلمان و کوبیدن سر وی به درب ماشین همراه بود، به راه افتاد. در این کمپین که با همراهی افرادی سر‌شناس نظیر اسا رامسون رهبر حزب سبزهای سوئد همراه بود زنان سوئدی از دولتمردان خود خواستند که زنان مسلمان از حقوق شهروندی خود و آزاد بودن در مذهب خود برخوردار باشند. در بخشی از متن اعتراض آنان آمده است: «ما عقیده داریم که وقتی در یک کشور تعداد جرائم نفرت گزارش شده بر ضد مسلمانان رو به افزایش است و زنان روسری‌های خود را محکمتر می‌بندند تا از سرشان کشیده و پاره نشود دلیل کافی برای نخست وزیر و سایر سیاستمداران وجود دارد که برای توقف پیشروی فاشیسم اقدام کنند.»
کمپین‌ها برای لغو ممنوعیت حجاب در سراسر جهان و به خصوص در کشورهای سکولار در حال پیشروی است. بر اساس اصول سکولاریسم، هر فردی آزاد است با در نظر گرفتن آزادی دیگران، رفتار کند. اما سلب آزادی پوشش برای زنان مسلمان نمونه بارزی از رفتار دوگانه کسانی است که شعار ازاید سر داده و سکولاریسم را ضامن احقاق حقوق همه شهروندان می‌دانند. با رشد تمایل به داشتن حجاب و پوشش اسلامی در غرب، ترس دولت‌های سکولار از افزایش زنان محجبه بیشتر شده و به همین دلیل در تلاش برای کاستن از گرایش به سمت اسلام هستند. در مقابل زنان، مردان مسلمان نیز با برپایی کمپین‌های مجازی و حقیقی درصدد به دست آوردن حقوقی هستند که از آنان به اسم آزادی و حقوق بشر، سلب شده است.

سلما محمدی
منبع: هفته نامه سپهر غرب استان همدان

دیدگاه شما

آخرین اخبار