وظابف یگان ویژه
يگان ويژه وظايف متعددي برعهده دارد و در مقاطع مختلف وارد عرصه شده و به انجام وظايف ذاتي و قانوني خود مى‌پردازد که به سه بخش قابل تقسيم است:
1. در زمان‌هاى عادي، حفاظت و تأمين امنيت سفر مسؤولان رده يك كشور و برقراري نظم و انضباط مسابقات ملي برعهده اين يگان است.
2. مأموريت‌هايي همچون رهايي گروگان، مبارزه با تروريست‌ها و حمايت از ديگر مأموريت‌هاي ناجا مانند التزام بخشيدن به شهرها و ترافيك‌ها و... .
3. مأموريت مقابله با اغتشاشات در زمانى كه ساير نيروهاي ناجا نتوانند صحنه اغتشاش را آرام كنند، يگان ويژه وارد عمل مي‌شود و نسبت به آرام كردن محيط اقدام مي‌كند.
تحقيقات زيادى در مورد ضرورت توجه به حضور زنان پليس در مأموريت‌هاى مختلف نيروى انتظامى وجود دارد كه در زير به تعدادى از آن‌ها اشاره مى شود:
پليس زن و مبارزه با مواد مخدر در بين زنان و كودكان
نوبهار، شايگان (1394) در پژوهشى با عنوان "نقش پليس زن در مبارزه با مواد مخدر در بين زنان و كودكان" نشان دادند كه زنان پليس در زمينه آگاه‌سازى، اطلاع‌رسانى، ارائه مشاوره انتظامى به زنان و جوانان در معرض خطر و آموزش خانواده‌ها در پيشگيرى از مصرف مواد مخدر و كنترل قاچاق مواد مخدر توسط زنان مجرم مى‌توانند ايفاى نقش كنند و مبارزه با باندهاى ترويج مواد به‌ويژه در مكان‌هاى زنانه، از جمله اقدامات انتظامى پليس زن در اين زمينه است. اقداماتى چون مديريت سازمان‌هاى مرتبط با زنان در جهت حمايت از خانواده‌هاى آسيب‌ديده از مواد مخدر و پيشگيرى از آسيب‌هاى بيشتر آنان نیز از ديگر نتايج تحقيق است.
زنان پلیس اعتماد خانواده‌ها نسبت به عملکرد کلانتری‌ها را افزایش می‌دهند
ميرزاخانى و درويشى (1393) در پژوهشى با عنوان "نقش پليس زن در اعتمادسازى عملكرد كلانترى‌هاى شهر اهواز" نشان دادند که بين نقش پليس زن با اعتمادسازى خانواده نسبت به عملكرد كلانترى‌ها رابطه معنادارى وجود دارد و زنان پليس مى‌توانند اعتماد خانواده‌ها، به‌ويژه زنان و كودكان را نسبت به عملكرد كلانترى‌ها افزايش دهند.
افزایش استخدام نیروهای زن و کاهش مشکلات مربوط به اعمال خشونت از سوی پلیس
ديرباز (1393) در پژوهشى با عنوان "مردان، زنان و شدت عمل بيش ازحد پليس؛ روايتى از دو جنسيت"، نشان داد حضور افسران زن در حوادث ناشى از برخوردهاى خشونت‌آميز پليس، به‌طور چشمگيرى اندك است و داده‌هاى آمارى، تفاوت‌هاى موجود ميان مردان و زنان را در اتخاذ شيوه‌هاى اجرايى وظايف پليسى روشن مى‌كنند و اهميت افزايش استخدام نيروهاى زن را به عنوان راهبردى براى كاهش مشكلات مربوط به اعمال خشونت از سوى پليس، جلوه‌گر مى‌سازند. فرماندهان پليس و مسؤولان، پس از درك بهتر ابعاد جنسيتى شدت عمل مفرط نيروهاى پليس، نسبت به افزايش استخدام مأموران زن كه احتمال درگيرى آن‌ها در رفتارهاى خشونت‌آميز كمتر است، ترغيب خواهند شد.
حضور پلیس زن؛ حق شهروندی زنان بزهکار و بزه‌دیده
رجبى (1390) در پژوهشى با عنوان "پليس زن و حقوق شهروندى زنان بزهكار و بزه‌ديده در جرایم موادمخدر و روان‌گردان"، نشان داد با توجه به اين‌كه بخش مهمى از جرایم موادمخدر و روان‌گردان را زنان انجام مى‌دهند و به لحاظ الزامات شرعى و قانونى براى مقابله با اين دسته از مجرمان، نقش پليس زن درخور توجه است؛ بدين‌سان، الزامى كردن حضور افسران زن در اجراى برخى از وظايف محول‌شده به پليس به‌ويژه بازجويى و تحقيق از زنان و دختران بزه‌ديده و مجرم، دستگيرى و تفتيش بدنى زنان- به‌ويژه در مورد موادمخدر جاسازى‌شده- نقل و انتقال و امور نگهبانى زنان بازداشت‌شده و حمايت از زنان و كودكان بزه‌ديده ضرورى است.
زنان پلیس و مشکلاتی پیش پای ایفای دو نقش مادری و همسری
شايگان (1390) در پژوهشى با عنوان "بررسى عوامل مؤثر بر نگهداشت پليس زن" نشان داد وجود نقش‌هاى متعدد براى اين قشر از پليس به‌ويژه دو نقش مهم مادرى و همسرى، بعضاً مشكلاتى براى آنان ايجاد كرده كه تأثير آن بر جامعه، سازمان و خود زنان پليس مشهود است و به همين، دليل خواهان بازنشستگى زودهنگام می‌شوند كه اين امر به ضرر سازمان است و پيشنهادهايى براى خروج از اين وضعيت، افزايش رضايت‌مندى زنان پليس و به پيروى از آن، بهره‌ورى بالاتر آنان و صرفه سازمانى در نگهداشت پليس زن ارائه داده است.
نقش پليس زن در برخى كشورهاى جهان
مخدوم و محمودى، (1390) در پژوهشى تطبيقى با عنوان "نقش پليس زن در برخى كشورهاى جهان" نشان دادند که افزايش تعداد زنان در سازمان‌هاى پليسى باعث حضور هر چه بيشتر و گسترده آن‌ها در اجتماع شده و به لحاظ كيفى نيز باعث اعتماد بيشتر زنان آسيب‌ديده اجتماع به پليس شده و به همكارى آنان در مواقع ضرورى با پليس منجر مى‌شود. حضور زنان در فعاليت‌هاى پليسى برخى كشورها مؤثر بيان شده و توسعه بخش‌هاى تخصصى پليس زن در سازمان‌هاى پليس كشورها زمينه‌ساز حضور گسترده آنان در فعاليت‌هاى پليسى خواهد بود.
در راستاى انجام مأموريت‌هاى فوق از سوى فرماندهان و مديران يگان ويژه، اين مأموريت‌ها براى زنان در يگان ويژه در نظر گرفته شده است:
1. شركت در عمليات روانى عليه اخلال‌گران و آشوب‌طلبان زن؛
2. شركت در عمليات مردم‌يارى در مواقع مورد لزوم؛
3. انجام فعاليت‌هاى اطلاعاتى در اغتشاشات و ناآرامى‌های زنان؛
4. بدرقه و بازجويى اوليه زنان در صحنه و دستگيرى احتمالى زنان متخلف؛
5. نقش آرام‌سازى و تلطيف اجتماعى در هنگام حضور يگان ويژه در صحنه‌هاى عملياتى.
فرآيند برنامه‌ريزى راهبردى برای استفاده از زنان در یگان ویژه
مقايسه نتايج حاصل از پژوهش‌هاى پيشين با پژوهش حاضر نشان داد كه به‌كارگيرى زنان در عمليات روانى، آرام‌سازى، كاهش خشونت، حمايت از خانواده مجرمان و افزايش اعتماد به پليس مفيد و مؤثر است. از سویی برنامه‌ريزى راهبردى در به‌كارگيرى زنان پليس در يگان ويژه عبارت است از: مشخص كردن مجموعه‌اى اولويت‌بندى‌شده كه بايد در راستاى برنامه‌ها و تحقق اهداف سازمان، ايجاد و گسترش يابند. بنابراين، تعيين راهبردها، مرحله‌اى مهم در فرآيند برنامه‌ريزى راهبردى به‌كارگيرى زنان پليس در يگان ويژه است. نكته مهم اين است كه تعيين اولويت راهبردى بايد براساس معيارها و شاخص‌هاى مناسب صورت گيرد. نتايج نشان داد كه فرآيند برنامه‌ريزى راهبردى در ارتباط با استراتژى‌هاى رقابتى به منظور تأكيد بر نيازمندى‌ها به شرح زير است:
1. اخذ استفتائات شرعى در به‌كارگيرى زنان پليس در يگان ويژه از دفتر مراجع تقليد: از آن‌جايى‌كه به‌كارگيرى زنان پليس در يگان ويژه به‌طور رسمى براى اولين‌بار در حال اجرا است، ارتباط و تعامل با مراجع به دليل اخذ مجوزهاى لازم به لحاظ پوشش ظاهرى، نحوه تعامل با شهروندان و... داراى اهميتى اساسى است.
2. تعامل با رسانه ملى و ساير رسانه‌ها (مكتوب و مجازى) به‌منظور فرهنگ‌سازى اجتماعى: تلاش بيشتر ناجا در تعامل با ساير نهادها و سازمان‌هاى متولى در مديريت امنيت عمومى و به‌خصوص رسانه‌ها و همكارى مؤثرتر و بيشتر آن‌ها با يگان ويژه.
3. به عنوان اولين گام، به‌كارگيرى زنان پليس در موقعيت‌هاى آزمايشى متناسب با فعاليت‌هاى يگان ويژه: قبل از به‌كارگيرى گسترده زنان پليس در يگان ويژه به‌منظور افزايش تجربه به‌كارگيرى آن‌ها در موقعيت‌هاى عملياتى، گروه محدودى از زنان در عمليات يگان ويژه شركت كنند و پس از بازخورد‌گيرى و شناسايى نقاط قوت و ضعف و فرصت‌ها و تهديدها و در صورت لزوم اصلاح فرآيندهاى پيش‌رو، در گام‌هاى بعدى به‌كارگيرى گسترده زنان در يگان ويژه آغاز شود. آن‌چه بايد مورد توجه قرار گيرد عدم به‌كارگيرى زنان در يگان ويژه به صورت شتاب‌زده است.
4. برگزارى مانورهاى آموزشى براى زنان پليس شاغل در يگان ويژه: به منظور افزايش تجربه تخصصى اين نيروها، برگزارى مانورهاى منطبق با شرايط واقعى مى‌تواند بسيار مناسب باشد.
5. برگزارى نشست‌هاى مشترك با فرماندهان رده‌هاى تخصصى ناجا كه تجربه به‌كارگيرى زنان پليس را در مأموريت‌هاى تخصصى داشته‌اند: با استفاده از اين روش مى‌توان به شناسايى تعدادى از موضوع‌هاى مشترك پرداخت تا از دانش ضمنى آن‌ها در شكل‌گيرى پليس زن در يگان ويژه استفاده كرد و درواقع، دانش ضمنى را تبديل به دانش عينى كرد.
6. بسط و تعميق رويكرد جامعه‌محورى و جلب مشاركت‌هاى مردمى: استفاده از افكار و مشاركت مردمى در همه زمينه‌ها، شناخت جامعه توسط پليس، افزايش سطح تماس با مردم، تشويق و ترغيب مردم به برقرارى ارتباط سازنده با پليس از طريق برگزارى همايش‌هاى علمى، كلاس‌هاى آموزشى، كارگاه‌ها و نمايشگاه‌ها و... .
7. افزايش تعامل و همكارى‌هاى بين‌المللى با ساير كشورهاى اسلامى: تعامل و همكارى با پليس‌هاى ساير كشورهاى اسلامى مى‌تواند امرى بسيار مفيد به دليل بهره‌گيرى از تجربيات آن‌ها در زمينه‌هاى اطلاعاتى و امنيتى مرتبط با مأموريت‌هاى يگان ويژه و چگونگى برخورد آن‌ها در به‌كارگيرى زنان پليس در مأموريت‌هاى خاص يگان ويژه باشد.
انتهای پیام/ص
نسخه مناسب چاپ
دیدگاه شما