نباید فراموش کنیم که امنیت مسئله ای نسبی است. اگر تهران یا دیگر کلانشهرهای کشور را با شهرهای بزرگ دنیا که بسیار نا امن هستند مقایسه کنیم، باید گفت ما یک امنیت نسبی در شهرهایمان داریم اما اگر طرف مقایسه ما شهرهای بسیار امن دنیا باشند، طبیعی است که وضعیت امنیت شهرهای ما برای شهروندان، ایده آل نیست.

 

در موضوع امنیت فضاهای شهری از بهترین و بدترین ها نام نمی برم چون با حوادث اخیر در سطح منطقه و دنیا و بروز جنگها و حوادث تروریستی متعدد، تمامی معیارها به هم ریخته است. مثلا زمانی که من دانشجو بودم، لندن شاید امن ترین شهر دنیا بود چون حتی یک دختر جوان نیمه شب در خیابانهای این شهر احساس امنیت داشت. در همان زمان در نیویورک این وضعیت حاکم نبود و حتی در ساعات روز و در مترو شهروندان به ویژه زنان احساس امنیت نداشتند.

اگر به بحث امنیت در تهران برگردیم، در شرایط حاضر در بسیاری نقاط این شهر، امکان جیب بری وجود دارد. گزارش حمله معتادان خیابان گرد به شهروندان و به ویژه دختران و زنان همیشه وجود دارد و شاهد مواردی از زورگیری هستیم که مرد و زن هم نمی شناسد. البته این شرایط برای زنان به دلالیل خصوصیات ویژه این جنس، جدی تر و آسیب زایی آن بیشتر است. پس به طور کلی امنیت یک موضوع همگانی است و نمی توان موقعیت زنان را جدا تعریف کرد هرچند در مواردی جنسیتی می شود و زنان بیشتر آسیب می بینند.

مصادیق نا امنی اگرچه در بیشتر موارد بین جوامع مختلف، مشترک است، اما به همان اندازه هم می تواند متفاوت باشد. اگر در مورد شهر تهران یا دیگر کلانشهرهای کشور صحبت می کنیم، مصادیق ناامنی برای زنان بیشتر مربوط است به وحشت ار تنها رفتن به فضاهای عمومی مثل خیابان، پارک و مترو در ساعات خلوتی و …، هراس از جیب بری و زورگیری،  ترس از مزاحمت های خیابانی و ترس از استفاده وسایل نقلیه اتوبوس ها در ساعات خلوتی یا تاکسی و سواری است.

برای رسیدن به شهر امن و ایده آل برای زنان نیاز به پیش زمینه های بسیاری داریم که شاید حداقل در کوتاه مدت قابل دستیابی نباشند. مثلا برای آنکه دزدی و جیب بری صورت نگیرد، باید مشکلات اقتصادی کم و فقر ریشه کن شود اما برای جلوگیری از تعرض به زنان و دختران کار بسیار پیچیده تر است چون ما این مساله را هم در کشورهای توسعه یافته مثل امریکا به وفور می بینیم هم در کشورهای در حال توسعه مثل هند. این به آن معناست که پدیده تعرض جنسی بیشتر از آنکه به عوامل اقتصادی و شرایط اجتماعی مرتبط باشد با موضوعات فرهنگی پیوند خورده است.

البته من آمار دقیقی از میزان وقوع جرایم تعرض جنسی چه در ایران یا در کشورهای مورد اشاره ندارم. حتی بعید می دانم آمار قابل اطمینانی در این زمینه وجود داشته باشد. اما آنچه باید انجام شود کارهای بنیادی و ریشه ای در زمینه فرهنگ است که متاسفانه در بیشتر جوامع نادیده گرفته می شود و فقط به مجازاتهای قانونی بسنده می کنند.

به عنوان اقدامات کوتاه مدت، بهترین راهکار برای کاهش آزارهای جنسی در فضاهای عمومی و شهری، ایجاد نظارت اجتماعی در فضاهای نا امن است. به عنوان مثال اختلاط کاربری های مسکونی با محیط های اداری و تجاری، از موقعیت هایی است که باید نظارت بیشتری  بر آن انجام شود. همچنین یکی از راهکارها در کاهش آسیب های فضاهای عمومی برای زنان، سپردن نظارت و تامین امنیت به نیروها و افراد محلی است.