به گزارش  شبنم ها به نقل از  همدان پرس؛ حوزه ادبیات کودک و نوجوان یکی از حوزه‌های دارای اهمیت و بسیار حساس در ادبیات و نویسندگی است. نویسندگان حوزه کودکان و نوجوانان باید با توجه به روحیه حساس این گروه سنی قلم بزنند. این حوزه با وجود نویسندگانی صاحب سبک و قلم در رده سنی کودک و نوجوان از اقبال چندانی برخوردار نیست. استان همدان با وجود نویسندگانی برجسته در حوزه ادبیات کودک و نوجوان پیشگام است. یکی از این نویسندگان برجسته بانویی است که با نگاه روشی متفاوت در کتاب‌های خود به این حوزه پرداخته است.

شرح حال
حوریه حافظیان در اردیبهشت ماه سال 1338 در منطقه صدف شهر همدان به دنیا آمد. از همان دوران کودکی زندگی خانوادگی وی با کتاب، شعر و ادبیات همراه بود.

مادر شعرهای کتاب‌ها را که مطالعه و حفظ می‌کرد و برای نمونه اشعار پروین اعتصامی را برای بچه‌ها می‌خواند. همراهی کتاب و کتابخوانی و شعر در خانواده وی تاثیر خود را در دوران ابتدایی و آشنایی نسبی او با خط و نقاشی و شعر و نوشتن نشان داد. در این مورد خاطره‌ای نقل می‌کند که «کلاس سوم دبستان مدرسه سنایی که بودم در نقاشی اول شدم.

تا کلاس پنجم سنایی بودم و بعد از آن تهران رفتیم. وقتی مادرم اسم مرا شنید که در نقاشی اول شدم به من گفت دختر آبرویم رفت. (میتوانم با لهجه همدانی بگویم: دختره ای چکار بود کردی آبروم رفتا) گفتم برای چی؟ گفت به خاطر اینکه اسم تو را گفتند. من گفتم مادر جان به خاطر اینکه نقاشی و خط من خوب بوده است شما ناراحت نباشید. به هرحال اینها یک نوع کاری هست که پیشرفت دارد. شب‌ها که با یک چراغ گردسوز نقاشی می‌کشیدم مادرم می‌گفت بس است دیگر درس را بخوان.»

حافظیان برای ادامه تحصیل و زندگی به تهران هجرت می‌کند و دوران ابتدایی را در منطقه 14 و دبستان بزرگ‌امید به اتمام می‌رساند. دوره دبیرستان را در دبیرستانی به نام اسدی در خیابان شهدا طی می‌کند. ادامه تحصیل در مقاطع آموزشی وی را به  دانشسرا مقدماتی و بعد دانشگاه تربیت معلم سوق می‌دهد. درباره ساعات درس انشاء می گوید: «در همین مواقعی که درس ادبیات کودکان می‌خواندم در درس انشاء همیشه نمره‌های بالا می‌گرفتم و این¬را مدیون معلم کلاس سوم دبستان و سرکار خانم زهرا قیری هستم که شاید سال‌هاست از دنیا رفته باشند.

سال‌هایی که من خیلی کوچک بودم در کلاس سوم دبستان انشاء نوشته بودم، معلم بالای سر من ایستاده بود وقتی که انشاء را خواندم و تمام شد گوش من را گرفت و گفت: حافظیان من به بچه‌ها نمی‌گویم ولی تو یک نویسنده خواهی شد و علت این بود که من دو تا سه صفحه انشا را از ورق سفید خواندم.» در طول سال‌های تحصیلی به دلیل علاقه فراوان به ادبیات همواره در درس انشاء نمره‌های بالا می‌گرفته است اما به اعتراف خود در درس ریاضی به اندازه ادبیات موفق نبوده است.

ثمره سال‌های معلمی او نویسندگان و شاعران و بانوانی موفق در جامعه امروز هستند. از میان دانش‌آموزانی که داشتند و در حال حاضر موفق در عرصه اجتماعی هستند می‌توان به زهره حاجی‌زاده دارای مدرک کارشناسی ارشد و نماینده مجلس، حمیرا طبسی، الهام غفاری گوینده برنامه شبکه قرآن اشاره کرد. از این نویسنده حوزه کودک و نوجوان تا کنون حدود 15عنوان کتاب منتشر شده است. به مناسبت هفته کتاب گفت و گویی با حوریه حافظیان انجام شده است که در ادامه می‌خوانیم.

کتاب‌های شما بیشتر در چه حوزه‌ای است؟
در حوزه کتاب کودک در گروه سنی الف و ب توسط نشر آوای برتر کتاب‌ها به چاپ رسیده‌اند و در حال حاضر بیشتر کتاب‌های من را همین نشر به مدیریت خانم غریب منتشر می‌کند. از ناشران دیگر باید به نشر بوجار و نشر دانشگران محمود اشاره کنم. کتابی که گردآوری کرده‌ام آثار دانش‌آموزان مقطع دبستان و راهنمایی است. کتاب اخیر که جلد دوم فصل ماندگار است در سال 1393 به چاپ رسید و رونمایی شد. جلد اول کتاب فصل ماندگار در سال 1390 به چاپ رسیده بود.

کتاب فصل ماندگار مانند تذکره‌های قدیمی است. از افراد مختلفی کارهای متفاوتی را جمع‌آوری کرده‌اید. هدف از این کار چه بوده و این افراد چه کسانی هستند؟

در ابتدا از شما تشکر می‌کنم که این وقت و این لحظه را به من اختصاص دادید. کتاب «فصل ماندگار1» آثار تمامی معلمین شاغل و بازنشسته‌ای بود که بسیاری از آنان مریض بودند و من به منزل ایشان رفتم و با میل خود آنان آثار را جمع‌آوری کردم. معلم‌هایی که اهل قلم، شاعر، نویسنده و یا نقاش بودند و آثار آنان را جمع‌آوری کردم که حاصل آن فصل ماندگار1 شد. بعد از گذشت  دو سال بسیاری از همکاران استقبال کردند که مجدد این اتفاق تکرار شود. اما اینبار سعی کردم فقط آثار از معلمان نباشند از اساتید دانشگاهی که با من ارتباط داشتند، هنرمندان موسیقی و دکترهایی که در رابطه با کار هنر ارتباط نزدیکی داشتند مصاحبه‌ و صحبت کردم و کارهای آنان را در کتاب آوردم که با استقبال خوبی مواجه شد و این کتاب به دست خیلی‌ها رسیده است.

درخواست‌های متعددی وجود دارد که این اتفاق ادامه داشته باشد اما من دیگر از فکر کار خودم فاصله گرفته‌ام و تصمیم گرفتم که امسال کار خودم را ارائه کنم و در حال حاضر با کتاب جدید «راز سرزمینم» که همراه با سی دی است در خدمت شما هستم. این کتاب مجموعه آثاری از عکس‌های همدان، کیش، قشم، بندرعباس، سرعین و جاهای مختلف ایران است که شخصا عکاسی کرده‌ام و نوشته‌ها را با زبان شعر نوشته‌ام که  به همراه سی دی در هفته کتاب به بازار می‌آید.

یکی از حوزه‌هایی کاری شما کودک و نوجوان است. چند کار به این حوزه اختصاص دارد؟
فکر می‌کنم چهار کار فقط برای کودک و نوجوان است. باقی هم در حوزه جمع‌آ‌وری آثار دانش‌آموزان دبستان و راهنمایی است که اختصاص به حوزه کودک و نوجوان دارد.

در دوره تدریس در کدام مناطق بودید و چه درس می‌دادید؟
دبیر هنر منطقه 5 تهران بودم و البته با 25 سال سابقه بازنشسته شدم. در حال حاضر در منطقه 2 آموزش و پرورش تهران مسئول نمایشگاه کتاب هستم و در منطقه 3 در مدرسه دکتر محمود افشاری کلاس نویسندگی دارم.

آیا در این کلاس‌ها به صورت عام‌المنفعه تدریس می‌کنید؟
خیر. از من خواستند که تدریس کنم. در کنار آموزش و تدریس، اجرای برنامه‌ها را به عهده دارم. برای نمونه به مناسبت هفت‌سین استقبال از بهار یا اگر برنامه مناسبتی باشد آنرا هم به عهده می‌گیرم.

همدان در کارهای شما در حوزه کتاب کودک یا بزرگسال چقدر تاثیرگذار بوده است و آیا ایده‌ای داشته‌اید که از همدان سرچشمه گرفته باشد؟
به نکته خوبی اشاره کردید. کتاب «درخت انجیر» بیان خاطرات کودکی من در منزل مادرم  است. به یاد دارم که ما در یکی از خانه‌های خیلی قدیمی در محله تپه همدان یا تپه مصلی زندگی می‌کردیم و من این داستان کودکی را به یاد مادرم نوشته‌ام.

نکته قابل توجه در توزیع این کتاب این است که بیشترین تعداد کتاب را منطقه 11 تهران خریداری کرده‌اند. یکی از آرزوهای من این بود که دوباره فرصتی فراهم شود تا از همدان یادی کنم که این مجال در کتاب «راز سرزمینم» که عکس‌های مناطقی از ایران است فراهم شد و بیشتر عکس‌های منتشر شده در این کتاب از گنجنامه و آثار همدان است.

کار شما حوزه کودک و نوجوان است و آثار هم بیشتر در این زمینه است. فکر می‌کنید کودک و نوجوان امروز با ورود فناوری‌های جدید چه چیزهایی نیاز دارد؟ چه ضرورتی هست که برای این گروه سنی کتاب نوشته شود و با کودکان در میان گذاشته شود که به سمت مطالعه بروند؟

در حال حاضر با توجه به وجود رسانه‌های متعددی از قبیل تلویزیون و اینترنت و تبلت که در اکثر خانه‌ها، ممکن است کودکان و نوجوانان کمتر مطالعه کنند. وظیفه من و همکاران در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان این است که به قول انسان‌های موفق اول ببینیم مخاطبین چه می‌خواهند و بعد برای آنان انجام دهیم. در بازار کار به همین ترتیب است دانش‌آموزان در وهله اول حرف معلم و بعد حرف پدر و مادر را گوش می‌کنند.

باید از طریق مدرسه با بچه‌ها صحبت شود و با برپایی نمایشگاه‌های متعدد کتاب این فرصت را در اختیار بچه‌ها قرار دهیم که ببینند چرا که یکی از راه‌های عبور از این رفتار این است که بچه‌های ما نویسنده کتاب حوزه خود را با کتاب ببینند. وقتی این فرصت را به بچه‌ها می‌دهیم که سمعی و بصری ببینند بیشتر می‌توانند به آن سمت حرکت کنند. ولی وقتی کتابی را به آنان می‌دهید شاید آنرا خوانده باشند اما نویسنده را نمی‌شناسند و حتی نمی‌دانند باید اسم نویسنده را یادداشت کنند و به ذهن بسپارند.

در حال حاضر این روش را در مدارس تهران انجام می‌دهیم به این صورت که از طریق انجمن نویسندگان نویسنده را همراه خود به مدرسه می‌برم و در حین تدریس هر روز یک نفر در کنار من هست که با این روش بچه‌ها را با کتاب و نویسنده کتاب آشنا می‌کنم.

همدان در حوزه آثار کودکان خیلی برجسته است و نویسندگان مطرحی دارد. از مهم‌ترین نویسندگان «محمدرضا یوسفی»، «اسدالله شعبانی» هستند که همگی همدانی هستند و از این نظر وضعیت خوبی داریم. شما همدان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

همدان انسان‌های برجسته‌ای دارد که شناخته شده نیستند و باید مطرح شوند و این وظیفه من و شما است. همانگونه که وقتی می‌خواهیم بچه‌ها را تشویق کنیم به مدارس می‌رویم، صحبت می‌کنیم و یا همین کاری که شما انجام می‌دهید و با انتشار این مصاحبه‌ها زمینه آشنایی و معرفی من به چند نفر دیگر را فراهم می‌کنید، من هم می‌توانم به چند نفر دیگر بگویم و این ارتباط جریان داشته باشد.

وظیفه من به عنوان یک شهروند همدانی که در همدان دنیا آمده‌ام این است کسانی که آنجا هستند را به دیگران معرفی کنم و زمینه این اطلاع‌رسلانی با کلام، نوشتن، رسانه و کتاب میسر می‌شود. برپایی گردهمایی به خصوص با حضور نویسندگان همدانی بسیار تاثیرگذار است علاوه بر اینکه باعث افتخار هم می‌شود.

ممکن است آثار خود در حوزه کودک را نام می‌برید؟
در حوزه کودک می‌توانم به کتابی با عنوان «سلام فرشته‌ها» که موزون است و در جشنواره پروین اعتصامی برگزیده شد، «درخت انجیر»، «زیباترین گل جزیره» که نقاشی آنرا تصویرگری کردم و ناهید فوز‌‌مسلمیان (استاد دانشگاه همدان و دبیر دبیرستان فرزانگان، مترجم فرانسه) نوشته شد اشاره کنم.

در کارهای انتخابی حوزه نوجوان چه آثاری دارید؟
در حوزه نوجوان کتابی را از آثار دانش‌آموزان مقطع راهنمایی با موضوعات نقاشی و شعر جمع‌آوری کرده‌ام.

نکته آخر
نویسندگی یک عشق است. عشقی که من و شما اگر در کنار آن سکوت کنیم هرگز به قلم نمی‌آید. اگر آنچه را که مغزهای ما فکر می‌کنند مکتوب شود و انسان‌ها با هم روابط فرهنگی داشته باشند و بتوانند به خارج از ایران انتقال دهند، همانطوری که شما به خارج از همدان آمدید، مسئولین این کار را انجام دهند من فکر می‌کنم در همدان یا شهرهای دیگر انسان‌های موفقی هستند و حضور دارند که می‌توانیم دست به دست هم دهیم و این کار قشنگ را انجام دهیم.