به گزارش شبنم‌ها سیدهادی مصطفوی در آئین اعطای احکام اعضای هیئت‌های صلح اتاق اصناف استان همدان با اشاره به اهمیت صلح و سازش در جامعه، گفت: در استان همدان ۱۷۸ اتحادیه داریم که جامعه بزرگی را تشکیل می‌دهد و به دلیل ارتباط زیادی که با مردم دارند، می‌توانند در ایجاد صلح بین دعاوی موثر باشند.

وی با بیان اینکه مواردی بوده است که گاهی اختلاف کوچکی تبدیل به یک اختلاف قبیله‌ای شده است، افزود: وجود مصلحین در جامعه به جلوگیری از بزرگ شدن اختلافات کمک می‌کند و یکی از رسالت‌های ما در حوزه مرکز و معاونت توسعه حل اختلاف ایجاد کمیته‌های مصلحین است.

معاون توسعه حل اختلاف استان همدان خاطرنشان کرد: آموزش و بیان قوانین بر اساس فقه به بازاریان اهمیت دارد و از ایجاد مشکلات قضائی برای بازاریان و مردم جلوگیری‌ می‌کند.

مصطفوی با اشاره به اینکه فرهنگ ریش سفیدی و حل و فصل مشکلات بین مردم فرهنگی غنی در دین اسلام است، گفت: باید روی این فرهنگ مطالعه و تبلیغ شود چرا که با گسترش اینچنین فرهنگ‌ها تعداد پرونده‌های ورودی به مجموعه قضائی کاهش می‌یابد.

وی با بیان اینکه گاهی فردی بخاطر یک حرف کوچک از دیگری شکایت می‌کند، تصریح کرد: باید فرهنگ صلح و بخشش در جامعه رواج پیدا کند تا شاهد چنین مسائلی نباشیم و بازاریان می‌توانند در گسترش صلح مفید عمل کنند.

معاون توسعه حل اختلاف استان همدان ادامه داد: در کشورهای دنیا نیز موضوع صلح پذیرفته شده است و برای مسائل جزئی به دادگستری مراجعه نمی‌کنند.

مصطفوی با اشاره به اینکه وجود هیئت‌های صلح در اصناف باعث کاهش اختلاف و کاهش ورودی پرونده‌ها به دادگستری می‌شود، گفت: فایده دیگر وجود هیئت‌های صلح ارتقاء و توسعه فرهنگ صلح و سازش در جامعه است.

وی با تاکید براینکه استان همدان اولین استانی هست که برای همه اتحادیه‌های صنفی هیئت‌ مصلحین ایجاد کرده است، افزود: نکته قابل توجه آن است که در این کمیته‌ها، اختلاف بین دونفر مطرح می‌شود و صرف اطلاع پیدا کردن از یک اختلاف توسط هیئت مصلحین کفایت می‌کند تا با میانجیگری مشکل را برطرف سازند.

معاون توسعه حل اختلاف استان همدان در پایان خاطرنشان کرد: در آینده برای اعضا مصلحین جلسات آموزشی و شناخت کامل قوانین با کمک معاونت پیشگیری برگزار می‌شود.

انتهای خبر/

حسن محمدی در گفتگو با خبرنگار گردشگری شبنم‌ها با اشاره به انتخاب همدان به عنوان پایتخت گردشگری آسیایی در سال ۲۰۲۴ میلادی، گفت: سه محور فرهنگی، گردشگری و زیست‌محیطی مد نظر بود که همدان به عنوان محور گردشگری انتخاب شد.

وی با بیان اینکه ستاد گردشگری شهرداری همدان در مجامع بین‌المللی به ویژه مجمع شهرداران آسیایی بسیار فعال بود و مدت زمان هفت سال است که عضو این مجمع هستیم، افزود: در این مجمع طرح ایده‌های نو برای آسیایی پایدارتر ارائه شد و سپس مدارک به مجموعه ارسال و مورد ارزیابی و داوری قرار گرفت.

به گزارش شبنم‌ها حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار دست‌اندرکاران کنگره ۲۴ هزار شهید تهران بزرگ با انتقاد از عملکرد مسئولان کشورهای اسلامی در قبال موضوع بسیار مهم غزه گفتند: برخی مواقع موضع‌گیریها و اظهارات مسئولان کشورهای اسلامی اشتباه است زیرا درباره موضوعی همچون آتش بس در غزه صحبت می‌کنند که از اختیار آنها خارج است و در دست دشمنِ خبیثِ صهیونیستی است، مسئولان کشورهای اسلامی باید نسبت به موضوعاتی که در اختیار آنها است، اقدام کنند.

رهبر انقلاب اسلامی تاکید کردند: آن موضوعی که در اختیار مسئولان کشورهای اسلامی است، قطع شریان‌های حیاتی به رژیم صهیونیستی است، کشورهای اسلامی باید ارتباط سیاسی و اقتصادی خود را با رژیم صهیونیستی قطع کنند و به این رژیم کمک نکنند.

ایشان خاطرنشان کردند: به‌رغم عملکرد نامناسب مسئولان کشورهای اسلامی و به‌رغم همه سختی‌ها، همان‌گونه که در قرآن آمده، خداوند با مردم مومن است و هرجا که خدا باشد، پیروزی خواهد بود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: پیروزی مردم غزه قطعی است و خداوند متعال این پیروزی را در آینده نه چندان دور به امت اسلامی نشان خواهد داد و دل‌های مسلمانان و در راس آنها مردم فلسطین و غزه خرسند و خوشحال خواهد شد.

مشروح بیانات رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار، هم‌زمان با برگزاری کنگره ۲۴ هزار شهید تهران بزرگ منتشر می‌شود.

به گزارش شبنم ها، به نقل از تسنیم محمدمهدی مجذوبی، ظهر امروز ، سه‌شنبه، در کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان همدان، به گرایش مردم نسبت به مصرف نان سفید و پرهیز از مصرف نان سبوسدار و کامل اشاره کرد و اظهار داشت: اجتناب مردم از مصرف نان کامل عمدتاً به‌علت تیره بودن رنگ نان است.

وی افزود: اما باید در این خصوص با استفاده از ظرفیت رسانه‌ها به‌ویژه صداوسیما فرهنگ‌سازی صورت گیرد و تغییر نگرش را به‌سمتی ببریم که نان کامل سبوس‌دار که رنگ تیره دارد وارد  سفره‌های مردم شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه "رویکردی که امروز کشور به حوزه سلامت دارد رویکرد پیشگیرانه است که به‌لطف نگاه نکته‌سنج مقام معظم رهبری حاصل شده است"، تصریح کرد: حفاظت و ارتقای سلامت جامعه به مسئله مهم پیشگیری به‌ویژه در حوزه آب و غذا گره خورده‌ است.

مجذوبی با تأکید بر اینکه دانشگاه علوم پزشکی همدان در تلاش بوده است که همواره بدون حاشیه و در آرامش به رسالت خود عمل کند، گفت:  یکی از نمودهای آن بررسی آرسنیک آب است که با تلاش کارشناسان، پایش و ارزیابی و حتی راهکار استانداردسازی و سالم‌سازی آب به مسئولان استان و اداره کل آبفا اعلام شده است‌‌.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی همدان عنوان کرد: در حوزه غذا هم باید تمرکز بر چند موضوع باشد و تداوم پیگیری و نظارت بر اجرای این امور مدنظر قرار گیرد از جمله تولید محصولات کشاورزی سالم و نان کامل که هر یک از این موارد در سلامت مردم نقش مهم و مؤثری دارند.

مجذوبی با تأکید بر لزوم نظارت و پایش محصولات کشاورزی و مواد غذایی در داخل استان، اظهار داشت: در خصوص محصولاتی که از خارج از استان وارد می‌شوند اگر از استانداردهای سلامت برخوردار نباشند باید بتوانیم جلوی توزیع آن‌ها را در استان بگیریم و تولیدات آلوده چه در داخل و چه خارج از استان به سطح عرضه نرسد.

حبیب معصومی، رئیس دبیرخانه کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان نیز در این نشست با تصریح  به اینکه "سند ملی دانش‌بنیان امنیت غذایی که شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مصوب کرده است ما را ملزم به تشکیل کمیسیون‌های تخصصی و پیگیری مهمترین موضوعات مختلف حوزه سلامت به‌ویژه امنیت غذایی مردم کرده است"، ابراز کرد: شش کمیسیون تخصصی در این راستا شکل گرفته است و ابلاغ ریاست هر کمیسیون صادر شده است.

وی اضافه کرد: در این سند به مواردی نظیر تولید نان کامل، فرهنگ‌سازی در خصوص ابعاد مختلف امنیت غذایی، افزایش سواد سلامت مردم، همکاری رسانه ملی در ترویج سند غذایی مطلوب، پایش تغذیه در همکاری‌های مرتبط و غیره اشاره شده است.

رئیس دبیرخانه کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان خواستار اجرای کامل طرح عرضه شیر در مدارس استان شد و عنوان کرد: اجرای برنامه نان کامل در برخی استان‌ها آغاز شده است و مصوب شده تا پایان سال، 15 نانوایی هم در همدان در تولید نان کامل اقدام کنند و یکی از کارخانجات تولید نان نیز به تولید آرد کامل اقدام کنند.

معصومی گفت: مصرف قند و نمک و چربی در کشور بسیار بالاست و پویش ملی تغذیه در راستای فرهنگ‌سازی کاهش و کنترل مصرف از ابتدای بهمن‌ماه شکل گرفته است تا در این خصوص نیز فرهنگ‌سازی لازم صورت گیرد.

انتهای پیام/

سید عادل عربی در گفتگو با خبرنگار شبنم‌ها با بیان اینکه شعار امسال هفته‌ طبیعت، هوای پاک، مسئول پاسخگو و شهروند مسئول انتخاب شد، گفت: در این شعار به دو عنصر مهم یعنی مسئولین پاسخگو و شهروندان مسئول اشاره شده که هوای پاک نیازمند این دو عنصر است.

وی با اشاره به اینکه همه انسان‌ها و موجودات بدون هوا نمی‌تواند حیات داشته باشند، افزود: نبود هوای پاک منشأ بسیاری از بیماری‌ها، مشکلات اقتصادی و اجتماعی است.

به گزارش شبنم‌ها رضا بهراملو روز دوشنبه در جمع خبرنگاران افزود: این میزان جوجه ریزی تحقق ۱۳۴ درصدی جوجه‌ریزی نسبت به تعهد این ماه است که در ۱۵۶ واحد مرغداری استان انجام شده است.

وی ادامه داد: طبق برش شهرستانی کبودرآهنگ، نهاوند و اسدآباد بیشترین میزان جوجه‌ریزی در استان را داشتند به نحوی که کبودرآهنگ با ۲۳۹ درصد تحقق در صدر شهرستان‌ها قرار دارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با قدردانی از همراهی مرغداران و تولیدکنندگان گفت: این میزان جوجه‌ریزی در تاریخ جوجه‌ریزی استان همدان انجام نشده است.

وی با تاکید بر اینکه تحقق این رقم بی‌سابقه مرهون تعامل سازنده بین تولیدکنندگان و سازمان جهاد کشاورزی است اضافه کرد: با این حجم جوجه‌ریزی، مرغ شب عید و ایام پایانی سال همچنین ماه مبارک رمضان در استان تامین شده است.

بهراملو با اشاره به روند ادامه‌دار جوجه‌ریزی در ماه‌های آخر سال یادآور شد: با برنامه‌ریزی در بهمن و اسفند ماه، مرغ تولیدی سال آینده نیز تامین می‌شود و نگرانی از بابت تولید و عرضه مرغ وجود ندارد.

وی تصریح کرد: تولید مرغ در استان مازاد بر نیاز است از همین رو در حوزه تولید، عرضه و نظارت هیچ مشکلی وجود ندارد.

انتهای خبر/

روح‌الله زاهدی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبنم‌ها با اشاره به آخرین مدل‌های خروجی هواشناسی، گفت: از بعدازظهر امروز با افزایش ابر در آسمان استان شاهد بارش خفیف در نقاط مختلف استان همدان هستیم.

وی با بیان اینکه فردا شب میزان بارش‌ها شدیدتر خواهد بود، افزود: از روز چهارشنبه علاوه بر افزایش بارش‌ها در سطح استان وزش باد شدید نیز پیش‌بینی می‌شود.

این کارشناس هواشناسی استان همدان خاطرنشان کرد: از آخر هفته تا اوایل هفته آینده موج دیگری از بارش‌ها استان همدان مرا تحت تأثیر قرار می‌دهد.

زاهدی با اشاره به اینکه موج دوم بارش‌ها شدیدتر خواهد بود، گفت: با توجه به اینکه دمای هوا بالا هست بارش‌ها از امشب به شکل باران آغاز و در ارتفاعات به شکل برف است.

وی با بیان اینکه با ورود سامانه بارشی که در آخر هفته همدان مرا تحت تأثیر قرار می‌دهد، هوا سردتر می‌شود، افزود: در مجموع بارش برف و باران در نقاط مختلف استان پیش‌بینی می‌شود.

این کارشناس هواشناسی استان همدان ادامه داد: کمینه و بیشینه در ایستگاه فرودگاه همدان در ۲۴ ساعت گذشته منفی سه و ۱۲ درجه سلسیوس بوده است.

زاهدی در پایان با بیان اینکه در ۲۴ ساعت گذشته شهرستان فامنین با منفی پنج درجه سردترین نقطه استان بوده است، گفت: شهرستان اسدآباد نیز با ۱۳ درجه سلسیوس گرمترین ایستگاه استان گزارش شد.

انتهای خبر/

به گزارش شبنم‌ها یکی از دغدغه‌های همه دولت‌ها در سراسر جهان آن است که پیش از بالا رفتن آمار بیماری در جوامع خود، از آن جلوگیری کنند چرا که علاوه بر حفظ سلامت مردم، صرفه اقتصادی بیشتری نیز دارد.

در سال‌های اخیر تعداد بیمارستان‌های زیادی ساخته شد و همزمان با این موضوع تجهیزات و علم پزشکی نیز پیشرفت فراوانی داشته است اما راهی کم‌ هزینه‌تر از آن هست که به جلوگیری و پیشگیری از فراگیری بیماری‌ها برمیگردد.

به گزارش شبنم ها، تاکنون در باب دستاوردهای انقلاب اسلامی سخن‌های بسیاری گفته شده و مطالب متعدد و متنوعی نیز به رشته تحریر درآمده است، اما شاید کمتر به زوایای پنهان و نامحسوس کار عظیمی که طی 4 دهه عمر با برکت انقلاب شکوهمند اسلامی صورت گرفته، پرداخته شده باشد.

برخی از این دستاوردها یا اصلاً سابقه قبلی نداشته و یا به‌شکل جهشی و چندین برابری رشد یافته است، با این حال متأسفانه گاهی بخشی از این دستاوردها برای برخی از افراد، در ردیف یک اقدام معمول و روش عادی قرار گرفته و کم اهمیت جلوه می‌کند.

تحقق شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی:

برای درک بهتر مطلب، باید بیان دستاوردهای انقلاب را با چگونگی تحقق شعار (استقلال – آزادی – جمهوری اسلامی) آغاز و مورد بررسی قرار داد.

رفع وابستگی و استقلال کشور: اولین بخش از این شعار، واژه‌ای است به نام «استقلال» که از مفهوم بسیار گسترده‌ای برخوردار است و شرح آن در این وجیزه نمی‌گنجد، اما برای تقریب اذهان عمومی، ذکر چند نمونه خالی از لطف نیست.

در کتاب خاطرات مادر شاه مطلبی با این مضمون آمده است که؛ «یک روز هنگام ملاقات با محمدرضا متوجه شدم بسیار ناراحت و آشفته است، وقتی جریان را از او پرسیدم، گفت می‌خواهم نخست وزیرم را عوض کنم، اما آمریکایی‌ها موافقت نمی‌کنند، قرار شد فرح مقداری طلا و جواهر برای همسر رئیس جمهور وقت آمریکا ارسال کند و از طریق وی، رضایت و موافقت رئیس جمهور آمریکا برای این جابجایی جلب شود»

این مفهوم بدان معنا است که شاه مملکت حتی اجازه جابجایی و عزل و نصب کابینه خود را هم نداشت، البته این وابستگی مسبوق به سابقه بود و با کودتای ننگین (آمریکایی – انگلیسی) 28 مرداد در سال 1332 به اوج خود رسید و لذا شاه همواره به همه اطرفیان خود و حتی دولت‌های حامی خود از جمله آمریکا در مورد تداوم پشتیبانی از سلطنتش بدبین بود و به همین دلیل پیوسته نگران و متزلزل به نظر می‌رسید.

این بدبینی و نگرانی بی‌دلیل هم نبود، زیرا همان‌گونه که اشاره شد، او قبلاً و در مقطع اول دوران حکومت خود (بین سال‌های 1320 تا 1330) که دولت انگلیس همچنان بر امور کشور سیطره داشت نیز، مجبور شده بود طی ده سال، 18 بار نخست وزیر کشور را به دلایل مختلف ازجمله؛ اعمال نفوذ مستشاران انگلیسی، عزل و با تأیید آنها فرد جدیدی را منصوب نماید.

نشست سه‌جانبه سران دوَل پیروز جنگ جهانی دوم شامل؛ کشورهای روسیه، آمریکا و انگلیس که به نشست سعدآباد معروف است، نیز در همان ایام در ایران برگزار شد، بدون آنکه شاه مملکت قبلاً از ورود سران مورداشاره و برگزاری چنین جلسه‌ای در حیطه حکومتی خود مطلع شده باشد، پس از اطلاع نیز رفتار متفقین با وی چنان تحقیرآمیز و همراه با بی‌اعتنایی بود که به روایت تاریخ، خاطره آن هرگز از ذهن شاه پاک نشد.

البته وابستگی کشور و دخالت‌های مکرر و مستمر دول خارجی مانند؛ روسیه و انگلیس، از زمان حکومت قاجار و در جریان جنگ‌های اول و دوم جهانی در ایران نهادینه شده بود، اما با به تخت نشاندن و سپس سرنگونی حکومت رضا شاه توسط دولت انگلیس و درپی آن، با تصویب قانون کاپیتولاسیون با اِعمال نفوذ آمریکایی‌ها کاملاً رسمیت یافت.

به عبارت دیگر تحقیر نظام حکومتی ایران که در زمان قاجار و در تمام دوران تسلط انگلیسی‌ها بر کشور نیز مسبوق به سابقه بود، پس از سلطه آمریکا بر کشور و ورود حدود 50 هزار مستشار آمریکایی که تقریباً زمام همه امور مملکت به‌خصوص بخش نظامی کشور را در دست گرفته بودند، به شکل فراگیری گسترش یافته و شدت گرفت، تا جایی که افسران جزء و گاهی حتی درجه‌داران اعزامی ارتش آمریکا، بر افسران ارشد و فرماندهان عالی‌رتبه ایرانی فرماندهی و به تعبیر بهتر، فرمانروایی می‌کردند.

به‌عنوان مثال؛ با این‌که دولت ایران نقش ژاندارمی آمریکا در منطقه را بر عهده داشت و میلیاردها دلار تجهیزات نظامی از این کشور خریداری کرده بود، اما ارتش ایران در بسیاری از موارد حق استفاده مستقیم از این امکانات را نداشت و در راستای همین رفتار تحقیرآمیز و برای جلوگیری از احتمال انتقال دانش فنی، کارشناسان ایرانی هیچگاه اجازه نیافتند تا در امور فنی و تعمیراتی هیچ‌یک از تجهیزات اساسی و مهم که از آمریکا خریداری شده بود، مشارکت نمایند.

در بخش غیرنظامی نیز اموری مانند؛ استخراج و تولید نفت کاملاً در اختیار خارجی‌ها (عمدتاً آمریکایی‌ها) بود و طرح تقسیم اراضی کشور که از آن به‌عنوان انقلاب سفید نام برده می‌شد، نیز در همان دوران، در حالی به ایران تحمیل شد که آمریکایی‌ها با ایجاد زمین‌های بسیار وسیع به کشت محصولات استراتژیک گندم و ذرت، با مازاد تولید مواجه و در جستجوی بازار جدید بودند.

این طرح که به بهانه مبارزه با سیستم ارباب رعیتی اجرا گردید، باعث شد تا گندم‌زارها و سایر زمین‌‌های یکپارچه کشاورزی ایران به قطعات کوچک و بلااستفاده و ناکارامد با محصولات متفاوت و پراکنده تبدیل و خودکفایی در تولید گندم جایش را به واردات گندم‌ از آمریکا بدهد و وابستگی کشور تشدید شود.

در هر حال این شرایط با بروز پدیده نوظهور انقلاب اسلامی، به یکباره تغییر کرد و نه‌تنها استعمارگران نقش و جایگاه خود در ساختار حکومتی کشور و به تَبُع آن، فرصت غارت منابع نفتی و مواد معدنی و همچنین بازار بزرگ فروش تولیدات کمپانی‌های غربی و بسیاری از دیگر منافع خود در ایران را به طور کامل از دست دادند، بلکه همین انقلاب سبب شد تا بسیاری از نقشه‌های دولت‌های استکباری، نقش بر آب شده و به‌تدریج از میزان نفوذ و اعتبار کاذب آنها در سطح جهان کاسته شود.

در واقع ظلم‌ستیزی و ماهیت ضداستکباری انقلاب اسلامی و همچنین عدالت‌طلبی و نگاه بشردوستانه ایران نسبت به مستضعفین جهان و مسائل بین‌المللی باعث شد تا بر خلاف کشورهای سلطه‌گر که با قدرت زر و زور و تزویر و نیز تهدید و تحریم و تخریب در دولت‌ها نفوذ می‌کنند، نظام اسلامی با عملکرد مبتنی بر ارزش‌های الهی و انسانی خود، در قلب ملت‌های محروم و مستضعف جهان جای بگیرد و انقلاب اسلامی و کشور ایران به یک مجموعه تأثیرگذار در معادلات جهانی و منطقه‌ای تبدیل شود.

در رابطه با نقش ایران در معادلات بین‌المللی می‌توان به تأثیر غیرقابل انکار انقلاب اسلامی ایران در فروپاشی نظام دو قطبی حاکم بر جهان، برهم خوردن نقشه از نیل تا فرات رژیم اشغالگر قدس، خنثی سازی طرح ایجاد خاورمیانه بزرگ آمریکایی‌ها، جلوگیری از تجزیه کردستان عراق، نابودی داعش و کمک به پیروزی و تثبیت حکومت در سوریه و عراق، ایفای نقش در ایجاد نهضت بیداری اسلامی و تأثیرگذاری در بروز و ظهور جنبش‌های اعتراضی در غرب، به‌عنوان مهمترین دستاوردهای فرامنطقه‌ای آن اشاره کرد.

تحقق شعار آزادی: بخش دوم شعار انقلاب به واژه ارزشمند «آزادی» اختصاص دارد که در پی قطع رابطه آمریکا با ایران و آزادی از قید اسارت استکبار و رهایی از ظلم و دیکتاتوری حکومت پهلوی محقق شد، حکومتی که اختناق آن در حدی بود که یک انگلیسی در کتاب خاطرات خود از وضعیت زمان شاه می‌نویسد؛ «مردم ایران بسیار با احتیاط و توأم با احترام ناشی از ترس و به‌ندرت در باره شاه و عملکرد او و اطرافیانش در جامعه و حتی خانواده خود صحبت می‌کنند، چرا که از هر 100 نفر ایرانی، حداقل 45 نفر آنها به خبرچینی علیه یکدیگر اشتغال دارند».

به همین دلیل؛ تنها پس از تحقق این شعار بود که احزاب مختلف سیاسی در ایران امکان بروز و ظهور پیدا کردند و انبوه مطبوعات پا به عرصه سیاست گذاشتند و پیر و جوان و تحصیل‌کرده و عامی به خود اجازه دادند تا در امور مختلف، حتی امور نامرتبط با تجربه، شغل و رشته تحصیلی خود اظهار نظر نموده و به شکل مستقیم و غیرمستقیم در امور مختلف کشور مشارکت و بعضاً دخالت نمایند.

این روندی است که به‌تدریج در جامعه ایرانی نهادینه شده و گسترش یافته است، به‌گونه‌ای که آزادی اندیشه در عرصه‌های مختلف مانند؛ تقابل مطبوعات رسمی و سراسری وابسته به جناح‌های مختلف با یکدیگر و یا جلسات پرسش و پاسخ و دیدار مسئولین با مردم به راحتی نمود یافته و در فضای مجازی نیز گاهی توسط اقشار مختلف جامعه در حد افراط‌گونه و بعضاً حتی مغرضانه و غیراخلاقی به آن پرداخته می‌شود.

استقرار نظام جمهوری اسلامی: «جمهوری اسلامی» بخش دیگری از شعار انقلاب است که با برگزاری بیش از 8 نوع انتخابات شامل؛ انتخابات مربوط به تعیین نوع ساختار نظام حکومتی (جمهوری اسلامی)، انتخابات مربوط به تعیین اعضای شورای تدوین قانون اساسی، انتخابات تأیید قانون اساسی، انتخابات خبرگان رهبری، انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات نمایندگان مجلس شورای اسلامی و انتخابات شورهای اسلامی شهر و روستا، فرایند تکمیلی خود را طی نمود.

نظام جدید که با مشارکت بیش از 99 درصدی جامعه در انتخاب نوع ساختار حکومتی و تأیید بیش از 98 درصدی نظام جمهوری اسلامی توسط مردم همراه بود، بیانگر ویژگی جمهوریت و تأیید بی‌نظیر قانون اساسی که مبتنی بر اصول و ارزش‌های اسلامی و توسط منتخبین خود مردم تدوین شده است، نیز علاوه بر تأیید اصل جمهوریت، حکایت از ماهیت اسلامی آن دارد و در مجموع این دو ویژگی، اوج مردم‌سالاری دینی در جمهوری اسلامی را اثبات می‌کنند.

در بُعد معنوی نیز دستاوردهای انقلاب اسلامی، با ورود و یا فراگیر شدن واژه‌هایی مانند؛ ایثار، شهادت، توکل، اخلاص، تقوا و امثال آن به دائره‌المعارف فرهنگی کشور، رُخ نشان داد و با وقوع جنگ تحمیلی متبلور شده و در جریان مبارزه چندین ساله با استکبار جهانی به اوج خود رسید.

احیاء و نهادینه شدن انجام فریضه‌هایی مانند؛ نماز جمعه، مراسم اعتکاف، امر به معروف و نهی از منکر، حج دانش‌آموزی و دانشجویی و افزایش رجوع مردم به مراکز فرهنگی و زیارتی، افزایش تعداد مساجد و هیأت مذهبی که عمدتاً با استقبال و حضور پرنگ و گسترده اقشار مختلف مردم ‌به‌ویژه جوانان همراه بوده و در نهایت پرورش میلیون‌ها نفر جوان تحصیل‌کرده و معتقد، متعهد، مؤمن، با انگیزه و اهل علم و معرفت در سطح کشور، بخش دیگری از دستاوردهای معنوی انقلاب اسلامی به‌شمار می‌رود.

در واقع قبل از انقلاب با توجه به محدودیت‌های ایجاد شده در کشور، از دین و ارزش‌های اسلامی فقط پوسته و ظواهر آن باقی مانده بود و همین مقدار نیز در حال افول بوده و فقط به قشر خاصی از جامعه اختصاص داشت، اما پس از انقلاب نه‌تنها ارزش‌های اسلامی باردیگر در سطح کل کشور گسترش یافت و نهادینه شد، بلکه به خارج از مرزهای کشور نیز تسری یافته و به احیاء مجدد اسلام منجر گردید.

البته استقرار و عمل به ارزش‌های اسلامی طی این 4 دهه متناسب با شرایط، دائماً در حال فراز و فرود بوده و هیچگاه به‌طور کامل عملی نشده است، اما فضای معنوی در جامعه به طور نسبی به شدت بهبود یافته است.

وضعیت عمومی جامعه قبل و بعد از انقلاب اسلامی:

یادمان باشد که همه این موارد در زمان و شرایطی اتفاق افتاده که اکثریت قاطع مردم ایران از حداقل امکانات اولیه محروم بودند، تا حدی که استفاده از برخی مواد غذایی مانند؛ گوشت و برنج برای بسیاری از مردم به‌ندرت و در مناسبت‌های خاص امکان‌پذیر بود و روستاها نیز در شرایط به‌مراتب سخت‌تری قرار داشتند.

یکی از مسئولین وقت جهادسازندگی در این رابطه نقل می‌‌کند؛ در برخی از روستاهای دورافتاده کشور به علت عدم دسترسی ساکنین به وسایل و راه‌های ارتباطی، ناآگاهی مردم در حدی بود که حتی تا یکی دوسال بعد از انقلاب، هنوز خبر وقوع انقلاب اسلامی به آنها نرسیده بود و حتی پاره‌ای از مردم تصور می‌کردند، که همچنان قاجارها بر ایران حکومت می‌کنند.

وی در ادامه در بیان نمونه‌ای دیگر از میزان محرومیت و ناآگاهی مردم می‌گوید؛ در جریان احداث جاده برای یکی از روستاهای دورافتاده و صعب‌العبور، سرانجام پس از پایان کار در بخش کوهستانی مسیر و ورود اولین خودرو به روستا، مردم با حیرت و هیجان فراوان به دنبال خودروی می‌دویدند و پس از توقف، با تصور این‌که اتومبیل نوعی موجود علفخوار است، به پاس قدردانی از تلاش جهادگران، مقداری علف مقابل خودروی ما ریختند.

این شرایط اسفبار در حالی بر کشور و ملت ایران سایه افکنده بود که کشور ایران از گذشته تاکنون در ردیف یکی از ثروتمندترین کشورهای بالقوه و بعضاً بالفعل جهان قرار داشته است.

شاید چون خداوند از همان آغاز خلقت بشر اراده کرده بود که در نهایت پرچمداری احیاء اسلام ناب محمدی (ص) را بر دوش مردم فهیم، بصیر و مؤمن ایران اسلامی قرار دهد، لذا از همان ابتدا، ابزار و امکانات این پرچمداری از جمله؛ دین و دانش، منابع غنی نفت و گاز، معادن متنوع و گسترده مواد اولیه، وسعت و موقعیت استراتژیک و سایر امکانات مورد نیاز این پرچمداری را در این سرزمین به ودیعه گذاشته است.

از همین‌رو بی‌تردید شأن و جایگاه مردم غیرتمند و بزرگ ایران اسلامی به‌مراتب بیشتر و بالاتر از همه آن چیزی است که تاکنون کسب کرده‌اند و درست به همین دلیل است که برای پی بردن به عظمت انقلاب اسلامی و دستاوردهای عظیم آن باید با دقت و تأمل بیشتر و در نظر گرفتن همه شرایط و ویژگی‌ها، در این زمینه قضاوت کرد.

از نظر زیرساخت‌های مادی نیز دستاوردهای انقلاب از چنان تنوع و گستردگی برخوردار است که ذکر همه آنها در یک یا چند کتابِ محدود نمی‌گنجد و هر موضوع آن نیازمند بیان مبسوط اقدامات ارزشمندی است که طی 4 دهه عمر با برکت انقلاب اسلامی با مدیریت انقلابی و عملکرد جهادی رخ داده است، اما برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

الف – فهرست اجمالی پیشرفت‌های علمی:

1.قبل از انقلاب اسلامی، نزدیک به 70 درصد بزرگسالان کشور بی‌سواد بودند و کم‌تر از 40 درصد کودکان می‌توانستند به مدرسه بروند، اکنون رقم باسوادی در کشور در حال نزدیک شدن به عدد 100 درصدی است. قبل از انقلاب اسلامی، تعداد 154 هزار دانشجو در تعداد محدودی دانشگاه یا مراکز آموزش عالی و آن هم در چند کلان‌شهر کشور تحصیل می‌کردند. اکنون تعداد 119 دانشگاه و مرکز آموزش عالی دولتی، 28 مرکز آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی، 295 دانشگاه غیرانتفاعی، 550 دانشگاه پیام نور، 385 دانشگاه آزاد اسلامی، 739 مرکز آموزش عالی علمی و کاربردی، 274 مرکز آموزش فنی حرفه‌ای و تربیت معلم در کشور فعال بوده و در این دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، بیش از 4 میلیون دانشجو به تحصیل اشتغال دارند، که بخش قابل توجهی از این پیشرفت‌ها نیز به بانوان کشور اختصاص دارد، به‌گونه‌ای که؛ تعداد اعضای هیئت علمی زن مراکز علمی نسبت به قبل انقلاب با رشد ۲۱۰ درصدی مواجه بوده است.

2.سرعت پیش‌رفت علمی (از نظر تولید علم) در ایران براساس گزارش محافل علمی بین‌‌المللی، 11 برابر سرعت متوسط رشد علم در جهان است، پیشرفت در این زمینه به‌قدری با سرعت انجام شده است که؛ تا سال ۱۳۹۱ بیش از ۲۶۱۹۶ اختراع در ایران به ثبت رسیده است.

3.در زمینه نانو هم‌اکنون 22 دانشگاه کشور در مقطع دکترا و 66 دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد دانشجوی می‌پذیرند و 188 شرکت نیز در این حوزه فعال هستند، همچنین تاکنون بیش از 229 اختراع از ایران در رابطه با نانو در سطح جهان ثبت شده است و فقط در سال 217 بیش از 9000 مقاله در این زمینه توسط دانشمندان ایرانی نوشته شده و ایران رتبه 4 جهانی مقاله‌نویسی در زمینه نانو در ISI و در مجموع رتبه 5 جهانی در رابطه با علم نانو را کسب کرده است.

4.هرسال در ایران تعداد زیادی محصول جدید با استفاده از فناوری نانو تولید شده است و امسال نیز 459 محصول ایرانی جدید در این حوزه به ثمر رسیده است، همچنین در سال گذشته درآمد محصولات نانویی کشور بالغ بر 1300 میلیارد تومان بوده و 40 میلیون دلار از این محصولات نیز به 47 کشور دنیا صادر شده است.

5.ایران با تلاش‌ها و مجاهدت‌های جوانان و متخصصین خود، به چرخه کامل سوخت‌ هسته‌ای (غنی‌سازی) دست یافته و از نظر دانش علمی و فناوری در این عرصه در ردیف 7-8 کشور پیش‌رفته جهان قرار گرفته است.

6.ورود به باشگاه فضایی جهان از دیگر آثار و نتایج دستاوردهای علمی و فناوری کشور در دوران پس از انقلاب است. دانش و فناوری فضایی در اختیار تعداد محدودی از کشورهای جهان است. اکنون جمهوری اسلامی در منطقه، تنها کشور دارای این دانش و فناوری، آن هم به صورت بومی است، ایران دارای چرخه کامل تولید، پرتاب و هدایت موشک است و اکنون جز شش کشور طراح، سازنده و پرتاب‌کننده ماهواره در جهان است.

7.پیشرفت در سایرعلوم مانند؛ لیزر، میکرو الکترونیک، ورود به علم ساخت روبات و کسب موفقیت‌های جهانی در مسابقات روبوتیک، توسعه سخت‌افزاری و ساخت اَبَر رایانه، توسعه نرم افزاری و بهره‌برداری گسترده از علوم رایانه‌ای در کشور و کسب ۳۶۲ مدال در المپیادهای مختلف علمی جهان تا سال 91، بخش دیگری از دستاوردهای انقلاب اسلامی است، که در کشور سابقه قبلی نداشته است.

ب – فهرست اجمالی دستاوردهای بخش پزشکی:

1- دانش پزشکی در ایران خصوصاً در حوزه‌هایی چون سلول‌های بنیادین، ترمیم ضایعات نخاعی، پیوند اعضا، علم رفع ناباروری (با رتبه چهارم جهانی)، تولید داروهای راهبردی (از جمله؛ اولین کشور تولیدکننده داروی گیاهی مبارزه با ایدز)، شبیه‌سازی حیوانات و ..... پیش‌رفت‌های چشمگیری داشته و ایران در بسیاری از امور پزشکی در ردیف اولین‌های جهان قرار گرفته است.

2-در بخش بهداشت و درمان کشوری که بخش قابل توجهی از پزشکان مورد نیاز خود را از کشورهایی مانند؛ هند، پاکستان و بنگلادش تأمین می کرد، اکنون با رشد چندین برابری دانشجویان رشته‌های پزشکی و تربیت کادر درمانی کارآمد به قطب پزشکی منطقه تبدیل شده و جایگاه اول توریسم درمانی در منطقه را به خود اختصاص داده و در تولید بیش از 96 درصد دارو و بخش قابل توجهی از تجهیزات پزشکی مورد نیاز، خودکفا شده است و توانسته است سن امید به زندگی را از 58 سال به 72 سال ارتقاء دهد.

3-تعداد پزشکان نیز از ۱۵ هزار نفر به بیش از ۱۱۱۰۰۰ نفر و تعداد بیمارستان‌ها از 60 تا 70 بیمارستان در مرکز استان‌ها و برخی از شهرستان‌ها، به بیش از 1000 بیمارستان خصوصی و دولتی (عمدتاً دولتی) در تمام شهرستان‌ها و برخی از بخش‌های روستایی رسیده است.

ج – فهرست اجمالی زیرساخت‌های خدماتی:

1-در بخش زیرساخت‌ها در زمینه برق، تعداد مشترکین از 3399000 مشترک در سال 57 به بیش از 30 میلیون مشترک در حال حاضر رسیده است و از ۴۳۶۷ روستای برخوردار از برق در سال 57 نیز به بیش از ۵۸۰۰۰ روستا رسیده است، یعنی نه تنها تمام شهرها بلکه بیش از ۹۹% روستاهای کشور نیز از نعمت برق برخوردار شده‌اند و علاوه بر این؛ ایران به صادرکننده برق تبدیل شده است و توانسته در ردیف سومین کشور صاحب فناوری نیروگاه‌های خورشیدی بایستد.

2-توسعه شبکه‌های توزیع آب آشامیدنی با افزایش انشعابات از ۷/۳ میلیون رشته (مشترک) در اوایل انقلاب به ۱۱۹۰۸۶۵۸ مشترک و تعداد شهرهای برخوردار از شبکه آب بهداشتی از ۴۵ شهر به بیش از ۱۰۰۰ شهر و از چند صد روستا به حدود ۳۳۲۹۷ روستا در حال حاضر رسیده که از مهمترین دستاوردهای خدماتی نظام اسلامی محسوب می شود، به‌طوری‌که بیش از ۶۳ میلیون نفر جمعیت کشور از موهبت استفاده از شبکه لو‌له کشی آب آشامیدنی بهداشی برخوردار شده‌اند.

شبکه فاضلاب نیز بیش از ۲۶۳ شهر با ۲۱ میلیون نفر جمعیت، یعنی حدود ۴۸۶۳۶۰۰۰ مشترک را تحت پوشش خود قرار داده اشت، این در حالی ‌است‌که تعداد شهر‌های برخوردار از سیستم فاضلاب در قبل از انقلاب حدود ۱۵ شهر با ۲۸۰۰ مشترک بوده است. علاوه بر این باید به افزایش چندین برابری زمین‌های زیر کشت ناشی از توسعه سدهای ساخته شده و تقویت سیستم آبخیز داری نیز اشاره کرد

3-در زمینه گاز با مطالعات صورت گرفته در یک دهه اخیر مشخص شده که ایران رتبه دوم ذخائر گاز جهان را در اختیار دارد و تعداد مشترکین استفاده از گاز طبیعی نیز از 51 هزار خانواده در سال 57 به حدود 15 میلیون خانواده یعنی بیش از 263 برابر رسیده است.

4-طی 92 سال حکومت قاجار و شاهنشاهی تا سال 1357 تعداد مشترکین تلفن ثابت به 850 هزار و 800 نفر رسید و تنها 312 روستای کشور دارای ارتباط مخابراتی (یک مرکز تلفن مشترک بدون خط خانگی) بودند، اما پس از انقلاب این مقدار به بیش از 30 میلیون (حدود 35 برابر 92 سال قبل از آن) افزایش پیدا کرده است و تعداد روستاهای برخوردا از تلفن نیز به 55135 روستا (با خط مستقل خانگی یعنی176 برابر قبل از انقلاب) رسیده است.

همچنین کشور ایران از سال 72 و پس از ورود تلفن همراه و اینترنت به کشور به گونه‌ای عمل نمود که اکنون با بیش از 74،000،000 مشترک تلفن همراه در رتبه 22 جهانی ایستاده است و از نظر خدمات اینترنتی نیز، با بیش 42 میلیون کاربر اینترنت، رتبه 17 جهانی را به خود اختصاص داده و با بیش از 100 مرکز ارائه دهنده خدمات اینترنتی رتبه نهم را از آن خود ساخته است، که همه این موارد بیانگر به روز بودن و سرعت و کیفیت سیستم ارتباطی ایران، همگام با سایر کشورهای پیشرو در این زمینه است.

6-در بخش راه‌سازی و حمل و نقل تا سال 1357 حدود 565/4 کیلومتر خطوط ریلی در ایران ساخته شد. اکنون ایران نزدیک به 10،000 کیلومتر خطوط ریلی دارد و این عدد براساس سند چشم‌اندازی باید به حدود 20000 کیلومتر برسد. به عبارتی متوسط سالانه احداث راه‌آهن در ایران قبل از انقلاب 80 کیلومتر بوده و این عدد بعد از انقلاب به 168 کیلومتر افزایش یافته است.

افزایش راه‌های اصلی و فرعی کشور از ۳۶ هزار کیلومتر به بیش از ۲۰۰ هزار کیلومتر، ساخت اولین مترو کشور در تهران و توسعه و تعمیم آن به سایر شهرهای بزرگ، افزایش فرودگاهها از ۲۲ فرودگاه به حدود ۱۰۰ فرودگاه، افزایش تعداد بنادر و ارتقاء ظرفیت آنها از ۱۰ میلیون تن به بیش از ۱۲۵ میلیون تن، ساخت و توسعه پایانه های مسافری و باربری در اکثر شهرها، توسعه ناوگان دریایی از ۲۲۱۷ تن ظرفیت در سال ۵۷ به ۱۷۸۷۶ تن در سال ۸۱ و در اختیار داشتن بزرگترین ناوگان دریایی منطقه دستاوردهای دیگری است که در عرصه حمل و نقل رخ داده است.

7-پیشرفت‌های علمی و فنی کشور در زمینه سایر زیرساخت‌ها از جمله؛ ساخت اسکله‌ها، حفر چاه‌های نفت و گاز، ساخت پالایشگاه، ساخت سد (از ۱۳ سد قبل از انقلاب به حدود ۵۰۰ سد در بعد از انقلاب) با رتبه سوم جهانی در سدسازی، ساخت سیلو، ساخت بزرگراه‌ها و انواع سازه‌های فلزی و بتنی، افزایش ظرفیت ورزشگاه‌ها از ۱۶۹ هزار نفر روز به بیش از ۶/۱ میلیون نفر روز، از جمله دیگر آثار رشد علمی و فناوری در کشور می‌باشد.

د – فهرست اجمالی دستاوردهای صنعتی:

1- زیرساخت‌های صنعتی نیز دستخوش تحولات بزرگی شده است. رشد و توسعه صنعت خودروسازی، رشد و توسعه صنعت فولاد و آلومینیوم، رشد و توسعه صنعت کشتی‌سازی، رشد و توسعه صنعت هواپیما‌سازی، افزایش قابل توجه تولید فولاد از نیم میلیون تن قبل از انقلاب به ۳۸ میلیون تن در سال و کسب رتبه ۱۴ جهانی، افزایش تولید سیمان از ۳/۶ میلیون تن به حدود ۸۰ میلیون تن، افزایش تولیدات معدنی از ۲۰ میلیون تن به ۲۲۰ میلیون تن نیز، دستاوردهای دیگری هستند که اکثراً کسب رتبه‌های نخست جهانی را به همراه داشته‌اند.

2-افزایش و توسعه پالایشگاه‌ها و مراکز پتروشیمی و ساخت بیش از ۴۰ کارخانه بزرگ نفت و گاز و پتروشیمی در سه دهه گذشته، بخش دیگری از اقدامات زیر بنایی انقلاب اسلامی است که در مجموع باعث شده تا میزان خودکفایی کشور در صنعت نفت از ۴% به ۸۰% ارتقاء یافته و تولیدات پتروشیمی نیز از ۴ میلیون تن در سال ۵۷ به ۳۸ میلیون تن در بعد از انقلاب برسد.

3-در بخش نظامی کشوری که حتی قادر نبود سیم‌خاردار مورد نیاز خودش را تولید کند، نه تنها 8 سال جنگ تحمیلی را با کمترین امکانات و اتکاء به نیروهای درونزا به خوبی مدیریت کرد، بلکه اینک توانسته است با تولید انواع هواپیماهای با سرنشین و بدون سرنشین، بالگرد، موشک، کشتی، قایق، زیردریایی، تانک، انواع سلاح‌های سبک و سنگین و سایر تجهیزات نظامی، محصولات خود را به 28 کشور جهان صادر و بدون احتساب توان سپاه و بسیج، در جایگاه 13 کشورهای قدرتمند جهان و سه پله بالاتر از ارتش تا بن دندان مسلح و مدعی رژیم اشغالگر قدس بایستد.

در این بخش تقریباً هیچ سلاح سبک و سنگینی وجود ندارد که صنایع دفاعی کشور قادر به ساخت آن نباشد، علاوه براین توانایی‌ها، باید از قرار گرفتن ایران در ردیف 8 کشور برتر تولیدکننده پهپاد و کسب جایگاه دومی ایران در ساخت پهپادهای رادر گریز، جایگاه ششمی تولید زیردریایی، ساخت اولین موشک بالستیک نقطه‌زن در جهان و رتبه‌های متعدد جهانی در این زمینه اشاره کرد.

در مجموع این رویکرد مبارک باعث شده تا نسبت حجم صادرات نفتی به غیر نفتی از ۲% قبل از انقلاب اسلامی، به بیش از 50% در شرایط فعلی رسیده و توازن نسبی برای صادرات سایر اقلام ایجاد شود.

ح- فهرست اجمالی دستاوردهای کشاورزی:

1-بر اساس آمار در رژیم گذشته بخش کشاورزی کشور تنها قادر بود غذای 33 روز را در داخل تهیه کند. اکنون به‌رغه رشد بیش از 2 برابری جمعیت کشور، این بخش می‌تواند غذای 300 روز را در داخل تهیه نماید و با روندهای موجود در آینده به 100 درصد خواهد رسید.

2-لازم به یادآوری است که به همین دلیل ایران در زمینه تولید بسیاری از محصولات کشاورزی، در ردیف 1 تا 20 کشور اول جهان قرار گرفته است.

و – نگاهی اجمالی به توسعه امور رفاهی و خدماتی:

1-کل روستائیان تحت پوشش بیمه قرار گرفته‌اند و مستمری بگیران تأمین اجتماعی از ۸۹ هزار نفر به حدود 5 میلیون نفر و بیمه خدمات درمانی از ۱۰% به بیش از ۹۵% بالغ شده است، که همه این موارد حاکی از بهبود نسبی شرایط معیشتی مردم است.

2-از نظر توسعه امکانات شخصی، در زمان پیروزی انقلاب اسلامی حدود یک میلیون و 200 هزار خودرو در کشور وجود داشته است، یعنی به اِزای هر 29 نفر یک خودرو و در حال حاضر به حدود 20 میلیون خودرو یعنی به اِزای هر 4 نفر یک خودرو رسیده و پیش بینی شده است در دو دهه آینده تعداد خودروهای کشور به 50 میلیون دستگاه برسد و مسکن نیز دارای شرایط مشابه است.

3-از نظر زیرساخت‌های گردشگری و تعداد گردشگر اعم از داخلی و خارجی نیز، با رشد چندین برابری نسبت به قبل از انقلاب اسلامی مواجه هستیم.

4-اگرچه همچنان محرومین زیادی در جامعه وجود دارند و در سال‌جاری شرایط سخت‌تری بر کشور تحمیل شده است، اما با استناد به نتایج بررسی‌های صورت گرفته، قدرت خرید اکثریت افراد جامعه نیز افزایش چشمگیری داشته است.

برخی از مهمترین نکات قابل تأمل در مورد انقلاب اسلامی:

همان‌گونه که گفته شد، برای درک بهتر و قضاوت دقیق‌تر در مورد دستاوردهای انقلاب اسلامی، باید سایر جنبه‌های کار نیز مورد توجه قرار گیرد، برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

دستاوردهای مورداشاره در شرایطی حاصل شده است که جمعیت ایران که در ابتدای انقلاب اسلامی حدود 38 میلیون نفر بود، پس از انقلاب به سرعت افزایش یافت و اکنون بدون وجود مشکل جدی و اساسی در خصوص تأمین مایحتاج آنها، به بیش از 80 میلیون نفر رسیده است.

با بروز انقلاب و توسعه و گسترش راه‌ها و وسایل ارتباطی، طبیعتاً سطح آگاهی عمومی مردم به‌شدت افزایش یافت و البته به‌ شکل تقریباً یکباره و روزافزون، بر دامنه انتظارات و توقعات عمومی برای دستیاابی به شرایط بهتر، زندگی راحت‌تر و برخورداری از تسهیلات و امکانات بیشتر افزوده شد.

برخلاف شرایط پس از انقلاب که همواره برای صدور نفت و یا در مورد قیمت آن با سنگ‌اندازی دشمنان مواجه بوده‌ایم، جریان صدور نفت در قبل از انقلاب اسلامی بدون هر‌گونه مانع و توقفی به طور مستمر جریان داشته و تقریباً در تمام دوران حکومت پهلوی دوم، درآمد نفتی کشور چند برابر شرایط پس از انقلاب بود.

با توجه به این‌که گاهی توسط برخی از افراد جامعه، فعالیت‌های شهرسازی و رفرم‌های شهری کشورهای حوزه خلیج فارس با دستاوردهای عظیم و کاملاً بومی ایران اسلامی مورد مقایسه قرار می‌گیرد، ذکر این موضوع ضروری است که برتری درآمد نفتی در مورد اکثر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس (نسبت به ایران) نیز مصداق داشته و دارد، به‌طوری که هم‌اکنون درآمد نفتی کشوزی مانند؛ عربستان نسبت به جمعیت ایران 4 برابر و درآمد نفتی امارات نیز در قیاس با جمعیت ایران بیش از 16 برابر است.

حکوت پهلوی دوم با هیچ‌گونه تهدید و فشار و بحران سیاسی، اقتصادی و امنیتی مثل 8 سال جنگ تحمیلی که بخش عمده‌ای از بودجه کشور را به خود اختصاص داده بود، یا تخریب و ترور مواجه نبود.

از آنجا که تقریباً تمام اقدامات صورت گرفته در طول انقلاب اسلامی به شکل جهشی و با سرعت فوق‌العاده و پرشتاب صورت گرفته است و توانسته در بسیار امور مانند توسعه مخابراتی یا گسترش راه‌های ارتباطی یا رساندن آب بهداشتی، برق و گاز به روستاها، جایگاه ایران در بین کشورها را از قعر جدول خارج و در ردیف 10 تا 20 کشور اول جهان قرار دهد، لذا نمی‌توان این نتایج را یک روال عادی و معمولی تلقی کرد.

در عین‌حال برخی از دستاوردها مثل دستیابی به چرخه کامل دانش هسته‌ای، شبیه سازی، سلول‌های بنیادین، نانو، تولید و پرتاب ماهواره، داروسازی و یا پیشرفت بی‌نظیر صنایع نظامی، پدیدهای جدید و نوینی هستند که یا در گذشته ایران مطلقاً جایگاهی نداشته‌اند و یا در حد بسیار جزئی مطرح بودند.

کلام آخر این‌که؛ شآن مردم فهیم و ایثارگر ایران اسلامی به‌مراتب بیش از آن چیزی است که تاکنون کسب شده است اما به دلایل مختلف داخلی و خارجی، هنوز آرمان‌های انقلاب به شکل کامل و مطلوب محقق نشده است.

به گزارش شبنم ها،مساله پيشرفت و توسعه کشور و حرکت در مسير رفع مشکلات جامعه را مي‌توان مهمترين اولويت کشور دانست که جهت‌گيري تمامي تلاش‌هاي مسئولين کشور را تعيين مي‌نمايد. همه فعاليت‌ها در عرصه‌هاي مختلف، براي آن بايد باشد که گره‌اي از مشکلات مردم بگشايد و يک گام کشور را به اهداف طرحريزي شده نزديک نمايد، وگرنه اقدامي خلاف ميثاق ملي و مصالح کشور خواهد بود. اما سوق دادن تمامي جهت‌گيري‌هاي کشور به سوي پيشرفت کشور و تجميع همه توان‌ها و انرژي‌ها براي تعالي جامعه نيازمند پيش فرض‌ها و الزاماتي است که بدون آن چنين رسالت عظيمي به ثمر نخواهد رسيد.

اولين تجربه حاصل آمده در طول چهل سال ايستادگي، درک عمومي اين حقيقت است که پيشرفت کشور و تحقق آرمان‌ها جز به حفظ و تقويت روحيه انقلابي در جامعه ممکن نخواهد بود. انقلابي‌گري يعني تسليم وضع موجود نشدن و براي تحقق آرمان‌هاي بزرگ الهي و انساني مجاهدت و تلاش کردن و منافع فردي را در راه آرمان‌ها ناديده گرفتن. لذا بايد تلاش نمود تا روحيه انقلابي‌گري در کشور به مثابه يک ارزش قلمداد شود، سبک زندگي انقلابي در جامعه تبليغ گردد و امور اداره کشور در اختيار انقلابيون قرار گيرد!

مهم ترین پرسشی که پس از گذشت مدتی از وقوع هر انقلابی در اذهان انقلابیون آن ایجاد می‎شود، این است که انقلاب آنان چه دستاوردی برای شان به ارمغان آورده است؟ آیا آن نتایج بر اساس اهداف اصولی آن انقلاب بوده است یا نه؟ انقلاب اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ بلکه طبیعی است که مردم ایران نیز از دستاوردهای انقلاب خود سؤال کنند. از اینجاست که تبیین دستاوردهای انقلاب، اهمیت و بلکه ضرورت می‎یابد؛ زیرا در صورت تبیین نکردن صحیح و دقیق آن و درنتیجه، نا‎آگاهی مردم، ممکن است این تلقی در ذهن آنان به وجود آید که این انقلاب هیچ ثمره‎ای نداشته است و باید کنار گذاشته شود؛ ازاین‎رو، ممکن است انقلاب، به‎تدریج، به دست فراموشی سپرده شود یا دچار تغییرات ماهوی شده و درنهایت، به‎کلی، نابود گردد. باتوجه به این مطلب، آشکار کردن دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران ضرورت می‎یابد. این مقاله  در قالب دستاوردهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و فناوری و نظامی  امنیتی  نتایج حاصل از انقلاب اسلامی ایران را بیان می کند.

نکته‎ای قبل از پرداختن به دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران باید توجه داشت که مقولۀ دستاوردشناسی با مسئلۀ کارآمدی ارتباطی تنگاتنگ دارد. ازاین‎رو، شناخت دستاوردهای هر انقلابی نیازمند توجه به مفهوم کارآمدی آن است. کارآمدی، در تعریفی دقیق، عبارت است از: موفقیت در تحقق اهداف باتوجه به امکانات و موانع (فتحعلی، 1382: 7). بنابراین، میزان کارآمدی هر پدیده‎ای از جملۀ انقلاب، بر اساس سه شاخصۀ اهداف، امکانات و موانع روشن می‎شود. گفتنی است در تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی نیز باید به آن سه شاخصه توجه شود و با در نظر گرفتن هریک از ابعاد اصلی و فرعی، امکانات موجود، انواع موانع داخلی و خارجی و تهدیدها و دشمنی‎ها علیه انقلاب اسلامی ایران به دستاوردشناسی این انقلاب پرداخت (نصری، 1389: 105 -106).

1- دستاوردهای سیاسی

مهم ترین دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی ایران به قرار زیر است:

1-1- سرنگونی نظام دیکتاتوری و جایگزینی نظام مردم سالاری دینی

رفع خفقان و سرنگونی نظام دیکتاتوری سلطنت پهلوی و جایگزین شدن نظام مردم‎سالار دینی، یکی از مهم ترین دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی ایران به‎شمار می رود. مردم ایران، به رهبری امام‎خمینی(ره) در 22بهمن 1357 توانستند رژیم سلطنتی پهلوی را، که برآمده از کودتای انگلیسی  آمریکایی بود، و وابستگی، استبداد، فساد(سیاسی، اخلاقی، مالی)، ضدّیت با اسلام و بی‎کفایتی از جمله ویژگی‎های بارز آن به شمار می رفت، ساقط کنند و نظامی مردمی مبتنی بر قوانین اسلامی، با رهبری ولی فقیه، بنا کنند (مصباح‎یزدی، 1388: 19؛ محمدی، 1390: 25-26؛ نصری، 1389: 107).

1-2- افزایش بینش سیاسی مردم

افزایش بینش سیاسی مردم، یکی دیگر از دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی است. یکی از اهداف سیاسی رژیم پهلوی، دور نگاه داشتن مردم ایران از مسائل و واقعیت‎های جامعه بود و از این طریق می کوشیدند تا بینش سیاسی مردم تعمیق نیابد و در بی‎خبری به‎سر برند. پس از انقلاب اسلامی، افزایش آگاهی‎ها و تقویت بینش سیاسی مردم، با استفاده از ابزارهای گوناگون مانند مطبوعات و رسانه های گروهی، به عنوان اصلی مهم در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، کانون توجه واقع شد.

1-3- آزادی و مشارک سیاسی مردم

یکی دیگر از دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی، آزادی سیاسی و مشارکت سیاسی مردم است. در رژیم پهلوی، مردم در عرصۀ تصمیم‎گیری کشور هیچ جایگاهی نداشتند؛ ازاین‎رو، مشارکت سیاسی، به معنای واقعی کلمه، وجود نداشت، ولی آنان پس از انقلاب اسلامی، در تعیین سرنوشت کشورشان‎ سهیم شدند، به‎طوری که در مدت بیش از سه دهه پس از پیروزی انقلاب، به‎طور متوسط هر سال یک انتخابات در عرصۀ تصمیم‎گیری کشور برگزار شد که نشان‎دهندۀ مشارکت سیاسی گستردۀ مردم است (مصباح‎یزدی، 1388: 20؛ عیوضی و هراتی، 1390: 160).

1-4- استقلال در سیاست خارجی

استقلال در سیاست خارجی یکی دیگر از دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی ایران است. در دوران پهلوی، در ساختار سیاسی ایران، به‎دلیل نفوذ کشورهایی نظیر انگلستان و آمریکا، استقلال سیاسی وجود نداشت و سیاست خارجی کشور با‎توجه به منافع کشورهای بیگانه تعریف می‎شد؛ اما پس از انقلاب، ایران اسلامی ضمن رهایی از نفوذ آمریکا و انگلیس، استقلال سیاسی خود را به دست آورد و سیاست خارجی خود را باتوجه به مصالح اسلامی و منافع ملی تعریف کرد (عیوضی و هراتی، همان).

1-5- شکل گیری جریان ها و گروه های سیاسی در جهان

تأثیر بر شکل‎گیری برخی جریان‎ها و گروه‎های سیاسی و احیای نقش جنبش‎های آزادی‎بخش یکی دیگر از دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی ایران است. انقلاب اسلامی ایران، از یک سو، باعث موجودیت برخی گروه‎ها و جریان‎های سیاسی مانند حزب‎الله لبنان، امل اسلامی، جنبش جهاد اسلامی فلسطین، نهضت اجرای فقه جعفری پاکستان شد و از سوی دیگر، باعث خارج شدن برخی دیگر از گروه‎ها و جریان‎ها از حالت انفعال و رکود شد، مانند حرکت اسلامی در بیت‎المقدس و الخلیل. با وقوع انقلاب اسلامی ایران، جنبش‎های آزادی‎بخش در جهان و جوامع اسلامی جان تازه‎ای گرفتند. پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، با تکیه بر ایدئولوژی اسلامی، باعث احیای بیداری اسلامی در جهان شد. جایگزین شدن اندیشه‎های اسلامی به‎جای اندیشه‎های مادی همچون ناسیونالیسم و مارکسیسم و نیز در جنبش‎های آزادی‎بخش اسلامی، از جملۀ مصادیق آن بیداری است (همان: 166 -169؛ محمدی، 1390: 28-36).

1-6- تغییر راهبرد قدرت های بزرگ

تأثیر بر راهبرد قدرت‎های بزرگ، یکی دیگر از دستاوردهای انقلاب اسلامی است. انقلاب اسلامی در کشوری رخ داد که می‎بایست در برابر حرکت‎های ضدغربی در منطقه واکنش نشان می داد؛ اما خود به کشوری ضدغربی تبدیل شد. از سوی دیگر، تأثیر انقلاب اسلامی بر جنبش های اسلامی موجود در جوامع اسلامی، تحت سلطۀ ابرقدرت های غرب و شرق و نیز طرح نظریه‎های جدید دربارۀ حکومت و سیاست، هر دو ابرقدرت(آمریکا و شوروی سابق) را برآن داشت تا برای حفظ منافع نامشروع خود در خاورمیانه (غرب آسیا)، انقلاب اسلامی را مهار کنند و آن را ازهرجهت محدود کنند (عیوضی و هراتی، 1390: 170-171؛ محمدی، 1390: 38-40).

2- دستاوردهای اقتصادی

پس از ساقط کردن رژیم پهلوی، انقلاب اسلامی ایران، تغییراتی در اقتصاد کشور ایجاد کرد. مقایسۀ میزان درآمدها و عملکردها در دورۀ پهلوی و جمهوری اسلامی، این تغییرات را روشن می‎کند. اگر شاخصه‎هایی مانند افزایش جمعیت، کاهش تولید و صادرات نفت خام، کاهش ارزش دلار و افزایش تورم جهانی را هم زمان تجزیه و تحلیل کنیم، در می یابیم درآمدهای ارزی کشور پس از انقلاب اسلامی نسبت به دوران پهلوی، تا حدود یک پانزدهم کاهش حقیقی داشته است. همچنین، اگر به حوادث و رخدادهای پس از انقلاب اسلامی  که در دوران پهلوی وجود نداشت و موانع بسیاری در راه تحول اقتصادی ایران پدید آمده بود  نظر بیفکنیم، عمق فاجعه در کاهش درآمدهای دولت جمهوری اسلامی آشکارتر می‎شود. برخی از این موانع عبارت اند از:

1- خروج سرمایه‎های کشور به دست خاندان پهلوی به ارزش 35 میلیارد دلار

2- ورشکستگی نظام بانکی کشور به سبب خروج ارز در حدود 6/1 میلیارد دلار به دست عناصر معروف

3- مسدود کردن حدود 20 میلیارد دلار از اموال و دارایی‎های ایران در اروپا و آمریکا

4- باقی ماندن بدهی‎های نظام پهلوی

5- تحریم و محاصرۀ اقتصادی دشمنان

6- خسارات مستقیم و غیرمستقیم حدود هزار میلیارد دلار به کشور به سبب جنگ تحمیلی (نصری، 1389: 154- 164).

2-1- توسعه و عمران

جمهوری اسلامی ایران با وجود کمتر شدن درآمدهای آن و نیز موانع زیادی که با آن ها روبه رو بوده، در توسعه و عمران کشور کارنامۀ قابل قبولی برجای گذاشته است. این ادعا با مقایسۀ کارنامۀ اقتصادی رژیم پهلوی با نظام جمهوری اسلامی ایران بیشتر آشکار می شود. در دوران پهلوی بیشتر جمعیت 35 میلیونی کشور، که در روستاها زندگی می‎کردند، از حداقل های امکانات رفاهی محروم بوده اند؛ حتی شهرها نیز در زمینۀ خدمات عمومی و رفاهی دچار محرومیت بودند (همان: 165).

2-2- محصولات کشاورزی

در دوران پهلوی، ایران بزرگ‎ترین واردکنندۀ مواد غذایی به‎شمار می‎رفت؛ به‎طوری‎که، پنیر از دانمارک، تخم مرغ از اسرائیل، گوشت از استرالیا، گندم از آمریکا، مرغ از فرانسه، سیب‎زمینی و پیاز از پاکستان و... وارد می‎شد؛ از این‎رو، کشور تنها برای 33 روز قادر بود غذای مورد نیاز را در داخل تهیه کند، ولی با پیروزی انقلاب اسلامی، تحول چشمگیری در کشاورزی کشور به وجود آمد؛ به‎گونه‎ای که، ضمن خودکفایی در بیشتر محصولات کشاورزی، تنها کمتر از پنج درصد مواد غذایی مورد نیاز از خارج از کشور وارد می‎شود؛ از این‎رو، کشور در حال حاضر می‎تواند غذای بیش از سیصد روز را در داخل تهیه کند. در برخی اقلام کشاورزی نیز جمهوری اسلامی ایران در ردیف صادرکنندگان قرار گرفته است (همان: 167-168؛ ملکوتیان، 1391: 42).

2-3- صنعت

ایران در دوران پهلوی کمترین سطح فناوری و صنعت را داشت. در حقیقت، تمام هویت صنعت ایران را صنایع مونتاژی تشکیل می داد که تحت نظر مستشاران خارجی، و با ناتوانی ملی و تکنولوژیکی همراه بود. پس از انقلاب اسلامی، با اتکا به توان داخلی، ضمن اتخاذ سیاست خودکفایی و بومی‎سازی در صنایع کشور، تولیدات صنایع نیز به‎صورت چشمگیری افزایش یافت (خبرگزاری فارس، 14/11/1392؛ نصری، 1389: 168).

2-4- بهداشت و درمان

وضعیت بهداشت و درمان در دوران پهلوی به‎گونه‎ای بود که برای مداوای سرماخوردگی، از فلیپین، هند، پاکستان و بنگلادش پزشک به ایران آورده می‎شد؛ اما پس از انقلاب اسلامی در زمینۀ بهداشت و درمان، تحولات چشمگیری رخ داد. درحال حاضر، نه تنها سفر به خارج از ایران برای درمان به کمترین حدّ خود رسیده است، بلکه این امر معکوس شده است و سالیانه نزدیک به 30 هزار نفر، از سراسر دنیا، برای درمان به ایران سفر می‎کنند. در جدول زیر به گوشه‎ای از تحولات عرصۀ بهداشت و درمان اشاره شده است (نصری، 1389: 178-179).

درمجموع از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون با وجود تمام موانعی که جمهوری اسلامی ایران در زمینۀ اقتصادی، با آن روبه رو بوده است، به‎ویژه جنگ تحمیلی و تحریم‎های ظالمانۀ آمریکا و اروپا، نظام جمهوری اسلامی ایران توانسته است با صبوری، همراهی و همت مردم کشور به پیشرفت‎های چشمگیری دست یابد؛ به‎گونه‎ای که، به عرصه‎هایی از قبیل کشاورزی، صنعتی، علمی، خدماتی، درمانی و... ، که در دورۀ پهلوی سیر نزولی و وابستگی خود را می پیمود، سیر صعودی بخشید و به تدریج، با خودکفایی و خوداتکایی، اقتصاد وارداتی صِرف دورۀ پهلوی را به اقتصادی مولد و مقاوم تبدیل کرد.

3- دستاوردهای فرهنگی

مهم ترین دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی ایران عبارت اند از:

3-1- نفی مظاهر فرهنگی غرب و اشاعۀ فرهنگ اسلامی

نفی مظاهر فرهنگی غرب و مقابله با تهاجم فرهنگی از دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی ایران است. در دروان پهلوی، بر پایۀ محوریت نگرش غربی، از یک سو، ارزش‎های اسلامی نفی و، از سوی دیگر، معیارها و ارزش‎های غربی در عرصۀ فرهنگی حکم فرما شد؛ به طوری که هنر، ادبیات، سینما، تئاتر، رادیو و تلویزیون، مطبوعات، کتاب، سیستم آموزش کشور، مدارس، دبیرستان‎ها و دانشگاه‎ها، همه تحت سیطرۀ فرهنگ غرب درآمد؛ اما با وقوع انقلاب اسلامی، از یک سو، مظاهر فرهنگی غرب از جامعه نفی شد و از سوی دیگر، با تعمیم خودباوری فرهنگی و گسترش شعائر دینی، زمینه برای تقویت پایه‎های ایمانی مردم فراهم شد.

3-2- ارتقای جایگاه زن

ارتقای جایگاه زن در اجتماع و خانواده، یکی دیگر از دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی ایران است. هویت زن اسلامی در دوران پهلوی، به دلیل سیطرۀ خودباختگی فرهنگی و رواج ارزش‎های غربی، تهدید شد؛ به‎گونه‎ای که، به‎جای سوق دادن زنان به سوی فعالیت‎های اجتماعی سودمند، فرهنگ برهنگی و بی‎عفتی در میان آنان گسترش یافت، اما پس از انقلاب اسلامی این سیاست، که در تعارض با فرهنگ اصیل اسلامی بود، کنار گذاشته شد و زن ایرانی در جایگاه واقعی خود قرار گرفت؛ به‎طوری که، زن در کنار وظیفۀ همسری و مادری خود، در فعالیت‎های اجتماعی نیز، با رعایت حجاب اسلامی، شرکت می‎کند.

3-3- ایجاد روحیۀ خودباوری

ایجاد روحیۀ خودباوری و «ما می‎توانیم» یکی دیگر از دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی است. در دوران پهلوی، به‎دلیل بزرگ‎نمایی جهان غرب در نظر مردم ایران، نوعی خودباختگی و ضعف در جامعه حکم فرما بود و نوعی فرهنگ وابستگی به غرب در اذهان عمومی ایجاد شد، اما به برکت انقلاب اسلامی، روح خودباوری و خوداتکایی در بین افراد جامعه دمیده شد.

3-4- گسترش فرهنگ مردم سالاری دینی

گسترش فرهنگ مردم‎سالاری دینی در جهان، یکی دیگر از دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی است. انقلاب اسلامی با ایجاد نظام جمهوری اسلامی ضمن نفی اسلام متحجر و قشر‎گرا، بر تفکر جدایی دین از سیاست نیز خط بطلان کشید. درواقع، نظام نوینی ایجاد کرد که مشروعیت آن بر پایۀ حاکمیت الهی و ارزش‎های اسلامی و مقبولیت آن بر اساس ارادۀ مردمی است.

3-5- گسترش فرهنگ استقلال خواهی و استکبارستیزی

گسترش فرهنگ استقلال‎خواهی و استکبارستیزی، یکی دیگر از دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی ایران است. مردم ایران با الهام از آموز‎های اسلامی همچون: «وَلَقَد بَعَثنا فی کلِّ أُمَّۀ رَسولًا أَنِ اعبُدُوا اللَّهَ وَاجتَنِبُوا الطّاغوتَ» (نحل: 36)، شعار نه شرقی و نه غربی سردادند و خواستار آزادی ایران از نفوذ و دخالت طاغوت‎ها و قدر‎ت های خارجی شدند.... (عیوضی و هراتی، 1390: 161-165).

درمجموع، دربارۀ دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی می‎توان گفت که با وقوع انقلاب در ایران، تغییر و تحول اساسی در ساختار فرهنگی ایران در سه سطح: هدف، برنامه و عملکرد به وجود آمد. در سطح هدف، انقلاب اسلامی اسلام گرایی را جایگزین اسلام‎زدایی رژیم پهلوی کرد. در سطح برنامه نیز انقلاب اسلامی، باستان‎گرایی، فرقه‎گرایی و غرب‎گرایی را  که از مهم ترین برنامه‎های فرهنگی رژیم پهلوی به شمار می رفت  به استقلال فرهنگی، تبادل فرهنگی و توسعۀ فرهنگی تبدیل کرد. در سطح عملکرد نیز انقلاب اسلامی، گسترش ارزش‎های اسلامی  ملی و هویت‎بخشی را جایگزین ابتذال و هویت‎زدایی رژیم پهلوی کرد (نصری، 1389: 218).

4- دستاوردهای علمی و فناوری

در هر کشوری علم و فناوری یکی از مهم ترین مؤلفه‎های قدرت ملی محسوب می‎شود؛ درواقع، نسبت عرصۀ تولید علم و فناوری با دیگر عرصه‎ها به‎گونه‎ای است که زمینه‎ساز پیشرفت و افزایش قدرت در دیگر عرصه‎های ملی اعم از نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی می‎گردد. ازاین‎رو، امام خامنه ای (دام ظله) به کرات بر لزوم تکیه بر علم و جنبش نرم‎افزاری تأکید می‎فرماید.

... دانش مایۀ اقتدار است؛ ثروت آفرین است؛ قدرت نظامی آفرین است؛ قدرت سیاسی آفرین است. یک روایتی هست که می‎فرماید: «العِلمُ سُلطَانٌ» علم قدرت است: «من وَجَدَهُ صَالَ بِهِ وَ مَن لَم یجدهُ صیلَ عَلَیهِ». [ابن‎ابی‎الحدید، 1404: ج20: 319]؛ یعنی مسئله دو طرف دارد: اگر علم داشتید، می‎توانید سخن برتر را بگویید، دست برتر را داشته باشید.  «صَالَ» یعنی این، اگر نداشتید حالت میانه ندارد؛ «صیل علیه». پس کسی که علم دارد، او دست برتر را بر روی شما خواهد داشت؛ در مقدرات شما دخالت می‎کند، در سرنوشت شما دخالت می‎کند. (امام‎خامنه‎ای(دام ظله) 13/ 11/ 1388).

مهم ترین دستاوردهای علمی و فناوری انقلاب اسلامی عبارت اند از:

4-1- پیشرفت در عرصۀ آموزش و پژوهش

باتوجه به چنین دیدگاهی نسبت به علم، پس از انقلاب اسلامی برای جبران عقب‎ماندگی‎های علمی ادوار گذشته، به‎ویژه دوران پهلوی، سرمایه‎گذاری‎های چشمگیری در عرصۀ آموزش و پژوهش صورت گرفت و با وجود محدودیت‎ها و مشکلات داخلی و خارجی، به‎ویژه تحریم‎های دشمنان انقلاب اسلامی، پیشرفت‎های درخور نگرش و شگرفی در ایجاد و توسعۀ زیرساخت‎های عرصۀ دانش به دست آمد؛ برای نمونه، در نتیجۀ توجه نظام به دانش، تعداد مدارس کشور از 47 هزار واحد قبل از انقلاب، به بیش از 194 هزار واحد افزایش یافت. تعداد مراکز آموزش عالی و دانشگاهی نیز از 15 واحد دولتی در قبل از انقلاب به حدود دو هزار و هفتصد واحد دولتی و غیردولتی افزایش یافت. تعداد دانشجویان نیز از 175 هزار نفر در قبل از انقلاب به بیش از 4 میلیون نفر پس از انقلاب اسلامی افزایش یافت؛ درنتیجه، میزان باسوادی از 47 درصد در قبل از انقلاب، به بیش از 90 درصد در حال حاضر رسید. تعداد مدال در المپیادهای جهانی نیز  که قبل از انقلاب صفر بود  پس از انقلاب اسلامی به بیش از پانصد عدد رسید. تعداد اختراعات ثبت شده از عدد صفر در قبل از انقلاب، به بیش از 26 هزار اختراع پس از انقلاب رسید (نصری، 1389: 182؛ ملکوتیان، 1391: 42- 43؛ باشگاه خبرنگاران جوان، 8/ 1/ 1393).

4-2- دستیابی به علوم و فناوری های سطح اول جهان

به برکت آزادی و خودباوری حاصل از انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی ایران با حضور فعال در عرصه‎های علمی، توانست در بسیاری از علوم و فناوری‎های سطح اول روز جهان، پیشرفت‎های چشمگیر به دست آورد و ضمن درخشیدن پژوهشگران و دانشمندان ایران در میان پژوهشگران و دانشمندان ممتاز دنیا، رتبه‎های بالای تک رقمی و دو‎رقمی را نیز در جهان، منطقه و در میان کشورهای اسلامی کسب کرد. دانش و فنا‎وری هسته ای لیزر، بایو و نانو تکنولوژی، میکرو الکترونیک، دانش فنی استفاده از پلیمرهای گیاهی، دانش ساخت روبات، دانش ژنتیک و شبیه سازی(تولید نخستین موش و گوسفند شبیه‎سازی شده) و... از جملۀ افتخارات انقلاب اسلامی ایران در جهان است (افشون، 1387: 11؛ خبرگزاری فارس، 14/ 11/ 92).

جمهوری اسلامی ایران در عرصۀ دانش و فناوری اتمی  که بسیار در صنعت انرژی‎های پاک، کشاورزی، پزشکی، داروسازی و... فواید دارد، توانست به شکل بومی به فناوری و دانش کامل چرخۀ سوخت اتمی دست یابد و در کنار پنج کشور برتر دنیا در این فناوری قرار گیرد. در عرصۀ دانش روباتیک نیز با کسب موفقیت‎های جهانی در مسابقات روباتیک در کنار هشت کشور اول روبوکاپ دنیا قرار گرفت (افشون، همان). در عرصۀ فناوری هوا فضا، که در دوران پهلوی هیچ توانمندی ای نداشتیم، سال های پس از انقلاب اسلامی سازمان صنایع هوا فضا تأسیس شد و تاکنون چندین ماهواره به فضا پرتاب کرده است. جمهوری اسلامی ایران از معدود کشورهایی است که فناوری ساخت ماهواره، فناوری پرتاب ماهواره و تکنولوژی ساخت ایستگاه دریافت تصاویر ماهواره، پرتاب موفقیت‎آمیز موجود زنده به فضا را دارد (نصری، 1389: 170-171).

4-3- کسب رتبه های برتر در تولید علم

مبتنی بر داده‎های اسکوپوس[1]، جمهوری اسلامی ایران با تولید 1190 مدرک در رشتۀ سلول‎های بنیادی، رتبۀ 28 جهان و مقام دوم منطقه را به دست آورده است. در حوزۀ هوا  فضا نیز جایگاه 19 تولید علم را در جهان و مقام نخست را در بین کشورهای اسلامی و منطقه در کارنامۀ خود دارد. جمهوری اسلامی ایران با تولید 470 مدرک در حوزۀ بیوتکنولوژی رتبۀ 23 جهان و رتبۀ نخست در میان کشورهای اسلامی را به خود اختصاص داده است. در رشتۀ شیمی نیز با تولید 4 هزار و 473 مقاله در سال 2012 رتبۀ 13 تولید علم در جهان و رتبۀ اول منطقه را کسب کرده است. (پایگاه خبری علمی، آموزشی و سلامت، 4/ 1/ 1393؛ پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC)، بی‎تا). در حوزۀ نانو نیز تا مارس ۲۰۱۵ جمهوری اسلامی ایران با انتشار ۴ هزار و ۶۶۱ مقاله، رتبۀ پانزدهم دنیا را دارد. (مشرق، 5/2/1394؛ پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC)، بی‎تا).

سهم جمهوری اسلامی ایران از تولید علم دنیا طی پانزده سال گذشته، بر اساس مدارک علمی ثبت شده در پایگاه‎های استنادی آی. اس. آی[2] و اسکوپوس تا 1 اردیبهشت 1394، رشد چشمگیری داشته است. سهم تولید علم جمهوری اسلامی ایران از سال 2000 تا 2014 دارای سیر صعودی می باشد؛ به‎گونه‎ای که هم اکنون جمهوری اسلامی ایران تولید کنندۀ یک و نیم درصد از علم دنیاست. باتوجه به داده‎های پایگاه اسکوپوس، در سال‎های 2000 تا 2014 رتبۀ بین‎المللی تولید علم جمهوری اسلامی ایران از 48 به 16 ارتقا یافته است. همچنین باتوجه به مدارک نمایه شده در پایگاه آی. اس. آی، جایگاه ایران از رتبۀ 49 در نخستین سال بررسی شده به رتبۀ 21 در واپسین سال بررسی ارتقا پیدا کرده است. جمهوری اسلامی ایرن در سال ۲۰۱۴ به نسبت سال ۲۰۱۳، از لحاظ رشد علمی در دنیا، مقام چهارم را به خود اختصاص داده و در سال ۲۰۱۴ نیز در جایگاه ۱۶ کمیت تولید علم جهان قرار داشته است. در حال حاضر، از نظر تولید علم، جمهوری اسلامی ایران از یک جایگاه رفیع بین‎المللی برخوردار است و دومین قدرت علمی در بین کشورهای عضو جنبش عدم‎تعهد می‎باشد. همچنین، در طی سال‎های متمادی برترین کشور علمی در بین کشورهای عضو اوپک بوده است. هم‎اکنون، جمهوری اسلامی ایران با کسب رتبۀ نخست تولید علم در بین کشورهای منطقۀ خاورمیانه و نیز رتبۀ اول در بین 57 کشور اسلامی، سرآمد منطقه و جهان اسلام است (پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، اردیبهشت 1394؛ همان، 12/ 10/ 1394).

5- دستاوردهای نظامی  امنیتی

مهم ترین دستاوردهای نظامی  امنیتی انقلاب اسلامی ایران عبارت اند از:

5-1- محوریت تأمین منافع ملی و اسلامی

امنیت از نیازهای ضروری برای پیشرفت و تعالی هر جامعه است؛ درواقع، ایجاد نیروهای مسلح در هر جامعه ای برای حفاظت و حراست از امنیت و منافع ملی آن کشور است. در دوران پهلوی، نیروهای مسلح ایران نه‎تنها دراین باره ناکارآمد بودند، بلکه در خدمت منافع بیگانگان قرار داشتند. در آن دوران، هدف اصلی نیروهای مسلح، حفاظت از منافع غرب در منطقه آن‎هم با نیرو، تجهیزات و درآمدهای نفتی ایران بود، و حتی حضورشان در پیمان های نظامی، مانند پیمان سنتو[3]، در آن راستا بوده است؛ ولی با پیروزی انقلاب اسلامی و فروپاشی پیمان سنتو و انحلال «دکترین دو ستونی نیکسون» (ستون نظامی ایران و ستون اقتصادی عربستان)، امروز نیروهای مسلح در ارتش، سپاه پاسداران و بسیج مردمی، حافظ اسلام و منافع ملی هستند که نمونۀ آشکار آن حماسۀ «دفاع مقدس» است.

5-2- استقلال در فرماندهی

در دوران پهلوی، مستشاران و فرماندهان آمریکایی و انگلیسی نیروهای مسلح ایران را فرماندهی و هدایت می کردند. آنان با بهره‎گیری ازاین نیروها در پی تأمین منافع غرب بودند و ضمن داشتن «مصونیت قضایی» و دریافت حقوق و مزایای بسیار، خسارت اقتصادی فراوانی به ایران وارد می‎کردند؛ ولی با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تحول عظیمی در فرماندهی نیروهای مسلح ایران اسلامی به وجود آمد، به‎گونه‎ای که با خروج افسران و مستشاران بیگانه از نیروهای مسلح ایران، اشخاص شایسته‎ای همچون: حاج ابراهیم همت، مهدی باکری، مهدی زین‎الدین، احمد کاظمی، صیاد شیرازی، عباس بابایی و... فرمانده شدند.

5-3- پیشرفت و خودکفایی نسبی در تولید تجهیزات نظامی

نیروهای مسلح در دوران پهلوی، توانمندی داخلی چشمگیری نداشتند و به طور کامل وابسته به تجهیزات غربی بودند. در آن زمان برای حفظ منافع دولت های غربی در منطقه، بخش عمده‎ای از درآمدهای دولت به بخش نظامی اختصاص می‎یافت؛ اما پس از انقلاب اسلامی، با از بین رفتن روحیۀ حقارت و خودکم بینی، روحیۀ ابتکار و خلاقیت در کارکنان و متخصصان نیروهای مسلح به وجود آمد. جمهوری اسلامی ایران با تلاش جوانان با ایمان و سرشار از استعداد، توانست ضمن فاصله گرفتن از وابستگی دوران پهلوی، در بخش‎های گوناگون تجهیزات نظامی به تولیدات چشمگیری دست یابد و حتی در عرصۀ صادرات تسلیحات نظامی در دنیا جایگاه مناسبی به دست‎آورد، از آن جمله است: ساخت انواع بمب‎ها و موشک‎های مدرن(بالستیک با برد حدود 3 هزار کیلومتر، کروز، ضدهوایی، دریایی، میان‎برد و کوتاه‎برد، لیزری و هوشمند، اژدر حوت)، ساخت انواع هواپیما(آموزشی(درنا، پرستو)، جنگی(صاعقه)، بدون سرنشین)، و تعمیرات اساسی هواپیماها، ساخت بالگردهای نظامی و پشتیبانی، ساخت انواع رادارهای فوق پیشرفته(رادار ملی)، ساخت زیردریایی، ساخت ناو و ناوشکن(جماران)، ساخت قایق‎های فوق پیشرفتۀ پرنده با سرعت بالا و امکان شلیک و رادارگریز، ساخت انواع تانک، نفربر، سلاح‎های ضدتانک، ساخت تجهیزات پیشرفتۀ جنگ الکترونیک و سایبری، تنها گوشه‎ای از دستاوردهای تسلیحاتی بومی جمهوری اسلامی ایران می‎باشد.

به طور کلی، می توان عملکرد نیروهای مسلح در دوران پهلوی را در این سه مورد خلاصه کرد: 1- از دست دادن سرزمین و عزت ایران 2- دخالت نظامی در دیگر کشورها برای منافع غرب 3- سرکوب و کشتار ملت ایران برای تحکیم رژیم پهلوی. با انقلاب اسلامی تحولی شگرف در عملکرد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به وجود آمد؛ به‎گونه‎ای که، با وجود جنگ تحمیلی هشت سالۀ تمام عیار عراق و حمایت همه جانبۀ تسلیحاتی، اطلاعاتی، نیرویی، مالی و تبلیغاتی غرب و شرق و ارتجاع عرب علیه جمهوری اسلامی ایران، نه‎تنها یک وجب از خاک کشور جدا نشد، بلکه با شکست دشمن متجاوز، او را به پرداخت خسارات وارد شده مجبور کرد. هم اکنون جمهوری اسلامی ایران به چنان اقتداری دست‎یافته است که ضمن بازدارندگی در مقابل تهاجم نظامی دشمنان، به کشورهایی که در جبهۀ مقاومت علیه استکبار جهانی آمریکایی  صهیونیستی قرار دارند، کمک‎های نظامی و مستشاری می دهد. (نصری، 1389: 186-217؛ مؤسسۀ فرهنگی قدر ولایت، 1382: 331-368؛ ملکوتیان، 1391: 43؛ خبرگزاری فارس، همان).

نتیجه‎گیری

در این مقاله دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران در عرصه‎های گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و فناوری و نظامی  امنیتی تبیین گردید. مهم ترین نتیجۀ مقالۀ پیش رو این است که انقلاب اسلامی ایران باتوجه به وجود موانعی که برخی از آن‎ها میراث دوران گذشته، به‎ویژه دورۀ پهلوی، بوده و برخی دیگر نیز خارجی بوده و به دست قدرت‎های استکباری به وجود آمده، و نیز با توجه به امکانات محدودی که در اختیار داشته است، توانست مبتنی بر آموزه‎های اسلامی و تکیه بر توان داخلی، پیشرفت‎های چشمگیری را در عرصه‎های گوناگون سیاسی(نظام مردم سالار دینی، استقلال سیاسی و...)، اقتصادی(حرکت در مسیر اقتصاد اسلامی، توسعۀ صنایع و بومی سازی، خودکفایی در برخی عرصه‎ها و..)، فرهنگی(آزادی فرهنگی در چهارچوب اسلام، گسترش فرهنگ استکبار ستیزی و...)، علمی و فناوری(هسته‎ای، لیزر، پزشکی و...) و نظامی  امنیتی(ایجاد اقتدار، ساخت انواع موشک‎های بالستیک، ناوشکن، هواپیما و...) به دست آورد.

برخی از مهمترین نکات قابل تأمل در مورد انقلاب اسلامی:

همان‌گونه که گفته شد، برای درک بهتر و قضاوت دقیق‌تر در مورد دستاوردهای انقلاب اسلامی، باید سایر جنبه‌های کار نیز مورد توجه قرار گیرد، برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

دستاوردهای مورداشاره در شرایطی حاصل شده است که جمعیت ایران که در ابتدای انقلاب اسلامی حدود 38 میلیون نفر بود، پس از انقلاب به سرعت افزایش یافت و اکنون بدون وجود مشکل جدی و اساسی در خصوص تأمین مایحتاج آنها، به بیش از 80 میلیون نفر رسیده است.

با بروز انقلاب و توسعه و گسترش راه‌ها و وسایل ارتباطی، طبیعتاً سطح آگاهی عمومی مردم به‌شدت افزایش یافت و البته به‌ شکل تقریباً یکباره و روزافزون، بر دامنه انتظارات و توقعات عمومی برای دستیاابی به شرایط بهتر، زندگی راحت‌تر و برخورداری از تسهیلات و امکانات بیشتر افزوده شد.

برخلاف شرایط پس از انقلاب که همواره برای صدور نفت و یا در مورد قیمت آن با سنگ‌اندازی دشمنان مواجه بوده‌ایم، جریان صدور نفت در قبل از انقلاب اسلامی بدون هر‌گونه مانع و توقفی به طور مستمر جریان داشته و تقریباً در تمام دوران حکومت پهلوی دوم، درآمد نفتی کشور چند برابر شرایط پس از انقلاب بود.

با توجه به این‌که گاهی توسط برخی از افراد جامعه، فعالیت‌های شهرسازی و رفرم‌های شهری کشورهای حوزه خلیج فارس با دستاوردهای عظیم و کاملاً بومی ایران اسلامی مورد مقایسه قرار می‌گیرد، ذکر این موضوع ضروری است که برتری درآمد نفتی در مورد اکثر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس (نسبت به ایران) نیز مصداق داشته و دارد، به‌طوری که هم‌اکنون درآمد نفتی کشوزی مانند؛ عربستان نسبت به جمعیت ایران 4 برابر و درآمد نفتی امارات نیز در قیاس با جمعیت ایران بیش از 16 برابر است.

حکوت پهلوی دوم با هیچ‌گونه تهدید و فشار و بحران سیاسی، اقتصادی و امنیتی مثل 8 سال جنگ تحمیلی که بخش عمده‌ای از بودجه کشور را به خود اختصاص داده بود، یا تخریب و ترور مواجه نبود.

از آنجا که تقریباً تمام اقدامات صورت گرفته در طول انقلاب اسلامی به شکل جهشی و با سرعت فوق‌العاده و پرشتاب صورت گرفته است و توانسته در بسیار امور مانند توسعه مخابراتی یا گسترش راه‌های ارتباطی یا رساندن آب بهداشتی، برق و گاز به روستاها، جایگاه ایران در بین کشورها را از قعر جدول خارج و در ردیف 10 تا 20 کشور اول جهان قرار دهد، لذا نمی‌توان این نتایج را یک روال عادی و معمولی تلقی کرد.

در عین‌حال برخی از دستاوردها مثل دستیابی به چرخه کامل دانش هسته‌ای، شبیه سازی، سلول‌های بنیادین، نانو، تولید و پرتاب ماهواره، داروسازی و یا پیشرفت بی‌نظیر صنایع نظامی، پدیدهای جدید و نوینی هستند که یا در گذشته ایران مطلقاً جایگاهی نداشته‌اند و یا در حد بسیار جزئی مطرح بودند.

کلام آخر این‌که؛ شآن مردم فهیم و ایثارگر ایران اسلامی به‌مراتب بیش از آن چیزی است که تاکنون کسب شده است اما به دلایل مختلف داخلی و خارجی، هنوز آرمان‌های انقلاب به شکل کامل و مطلوب محقق نشده است.

کتابنامه

قرآن کریم.

ابن‎ابی‎الحدید، عبدالحمیدبن‎هبة الله(1404 ق). شرح‎ نهج البلاغة ‎لابن‎ابی‎الحدید، به‎تصحیح محمدابوالفضل ابراهیم، قم، مکتبهة آیت‎الله مرعشی‎نجفی.

افشون، مهرداد(1387). «ایران امروز: دفتر دستاوردهای انقلاب (دستاوردهای علمی و صنعتی سی‎سالۀ انقلاب اسلامی)»، زمانه، ش77، بهمن، ص10-18.

امام خامنه‎ای، بیانات در دیدار با وزیر علوم و استادان دانشگاه تهران، 13/ 11/ 1388.

باشگاه خبرنگاران جوان، «دستاوردهای انقلاب اسلامی؛ از فرهنگ و اقتصاد تا پیشرفت های نظامی»، دسترسی در: http: //www. yjc. ir/fa /print /4789096، 8 / 1 / 1393.

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISI)، «رشد جایگاه بین المللی علم ایران در پانزده سال اخیر»، دسترسی در: http: //www. isc. gov. ir/Shownews. aspx?lan=fa &n_code=836، اردیبهشت 1394.

پایگاه خبری علمی، آموزشی و سلامت، «رتبه‎هایی که ایران در پنج فناوری کسب کرد»، دسترسی در: http: //www. migna. ir/vdcgwx9x. ak9wu4prra. html، 4 / 1 / 1393.

خبرگزاری فارس، «دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران از دیروز تا امروز»، دسترسی در: http: //www. farsnews. com، 14 / 11 / 1392.

خبرگزاری مشرق، «جدیدترین رتبه ایران در فناوری نانو +جدول»، دسترسی در: http: //www. mashreghnews. ir/fa/print/409187، 5 / 2 / 1394.

عیوضی، محمدرحیم و محمدجواد هراتی(1390). درآمدی تحلیلی بر انقلاب اسلامی ایران، قم، معارف.

فتحعلی، محمود(1382). مباحثی در باب کارآمدی، قم، مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).

محمدی، منوچهر(1390). انقلاب اسلامی در بوتۀ آزمون: جنگ نرم بیست‎ساله و فتنۀ 88، تهران، مؤسسۀ فرهنگی دانش و اندیشۀ معاصر.

مصباح یزدی، محمدتقی(1388). انقلاب اسلامی جهشی در تحولات سیاسی تاریخ، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).

ملکوتیان، مصطفی(1391). «نقد و نظر: نتایج و دستاوردهای انقلاب اسلامی در 34 سال گذشته»، کیهان فرهنگی، ش313-314-315، دی، بهمن و اسفند، ص40-43.

مؤسسۀ فرهنگی قدر ولایت(1382). دستاوردهای انقلاب اسلامی با نگرشی بر دیدگاه‎های امام خمینی و رهبر معظم انقلاب اسلامی، تهران، مؤسسۀ فرهنگی قدر ولایت.

نصری، محسن(1389). ایران؛ دیروز، امروز، فردا، قم، معارف.

نظرپور، مهدی(1389). آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قم، معارف.

منبع:حوزه